Roman Brandstaetter
BRANDSTAETTER Roman (3 stycznia 1906 Tarnów – 28 września 1987 Poznań),
kierownik literacki teatru.
Był synem Ludwika Brandstaettera i Marii z domu Brandstaetter; mężem Reginy Brochwicz-Wiktorówny, sekretarki ambasadora Rzeczypospolitej Polskiej w Rzymie (ślub w 1946 w Rzymie). Ukończył Gimnazjum im. K. Brodzińskiego w Tarnowie i od 1924 studiował filozofię i filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1926 debiutował jako poeta na łamach „Kuriera Literacko-Naukowego”; w tym dzienniku oraz w „Głosie Prawdy”, „Gazecie Polskiej” i innych pismach publikował wiersze i artykuły. W 1929–31 przebywał w Paryżu, gdzie prowadził studia nad twórczością Adama Mickiewicza (w 1932 na podstawie pracy Adam Mickiewicz jako krytyk literatury polskiej w okresie wileńsko-kowieńskim otrzymał tytuł doktora).
Po powrocie do kraju mieszkał w Warszawie i zajmował się działalnością literacką, pisał między innymi do „Miesięcznika Żydowskiego”. Po wybuchu II wojny światowej, znalazł się w Wilnie, skąd przez Moskwę, Baku, Iran, Irak i Egipt w połowie 1940 dotarł do Jerozolimy, gdzie pracował w nasłuchu radiowym w Polskiej Agencji Telegraficznej. W 1946 wyjechał do Rzymu, w 1947–48 pełnił tam funkcję attaché kulturalnego w ambasadzie polskiej. W 1948 wrócił do Polski, zamieszkał w Poznaniu, tu w sezonie 1948/49 był kierownikiem literackim Teatru Polskiego, a w 1949/50 kierownikiem literackim Opery im. Moniuszki.
W 1950–60 mieszkał w Zakopanem, potem już stale w Poznaniu. Publikował utwory poetyckie i dramatyczne, przekłady na łamach „Teatru”, „Życia Literackiego”, „W Drodze”, „Tygodniku Powszechnym”. Jednym z jego największych osiągnięć był przekład Starego Testamentu. Był znanym i cenionym poetą i dramatopisarzem, autorem takich dramatów, jak: Powrót syna marnotrawnego, Król i aktor, Kopernik, Znaki wolności, Ludzie z martwej winnicy, Milczenie, Upadek kamiennego domu, wystawianych na wielu scenach. Od 1970 był członkiem zarządu polskiego Pen Clubu, laureatem nagród literackich, między innymi Fundacji A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku (1970) oraz nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1978).
Bibliografia
Almanach 1987/88; Bibliografia dramatu; R. Brandstaetter i J. Warnecki: Listy 1947–1969, Warszawa 1999 (il.); Dąbrowski: Na deskach t. 3; Fik: 35 sezonów; Marczak-Oborski: Teatr 1918–65; Świtała; 75 lat T. Pol. w Poznaniu; Współcześni pol. pisarze i badacze.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
