Osoby

Hanna Małkowska, z domu Kozłowska (18 VIII 1903 Warszawa - 14 II 1986 Łódź), aktorka, reżyser, kier.art.teatru, pedagog. Pochodziła z rodziny od pokoleń związanej z teatrem (praprawnuczka Woj­ciecha Bogusławskiego). Była wychowanką Koła Adeptów Reduty (1921), następnie Instytutu Reduty (1922), brała udział w spektaklach tego t. (także w sez. 1922/23), m.in. jako Pokojówka ("Alchemik miłości" Rogowicza), Roza ("Balwierz zakochany" Ka­weckiego), Anetka ("Papierowy kochanek" Szaniaws­kiego), Upiór ("Ulica dziwna" Czyżowskiego), ukoń­czyła też kurs dla instruktorów Związku T.Ludowych pod kier. Jędrzeja Cierniaka i do 1939 była działaczką tego związku, w sez. 1923/24 była zaangażowana w T.Rozmaitości w Warszawie, w 1.1925-27 w zjed­noczonych T.Pomorskich Bydgoszcz-Toruń-Grudziądz, potem w T.Miejskim w Toruniu, w sez. 1927/28 w T.Rozmaitości w Częstochowie, na po­czątku 1928 wyjechała do Wilna, gdzie występowała w audycjach radiowych, była też spikerką wil. roz­głośni, grała w wil.Reducie (sez. 1928/29), a następnie w T. na Pohulance (sez.1929/30. W 1.1930-33 znów należała do t.toruńskiego, przy czym w sez. 1932/33 także reżyserowała na tej scenie (egzamin reżyserski ZASPu zdała w Warszawie w 1933), w sez. 1933/34 występowała w T.Reduta w Warszawie, w 1.1934-39 nadal grała i reżyserowała w T.Ziemi Pomorskiej w Toruniu. Niektóre role: Goplana ("Balladyna" Sło­wackiego), Zuzia ("Odludki i poeta" Fredry), Arcyksiężna ("Orlę" Rostanda), Imaginacja i Violetta ("Kor­dian" Słowackiego), Ethel ("Dzień bez kłamstwa" Mont­gomery), Róża ("Maman do wzięcia" Grzymały-Siedleckiego), Laura ("Ojciec" Strindberga), Lipowska ("Szczęście Frania" Perzyńskiego), Rachela ("Wesele" Wyspiańskiego), Podstolina ("Zemsta" Fredry), Eleo­nora ("Cyd" Corneille'a-Wyspiańskiego). Reżyserowała m.in. "Dziką pszczołę" Morstina, "Mademoiselle" Devala, "Cień" Niccodemiego, "Betleem polskie" Rydla, "Madame Sans-Gene" Sardou, "Szklankę wody" Scribe'a, "Lato w Nohant" Iwaszkiewicza, "Marię Stuart" Słowackiego. W czasie okupacji niem. prowadziła wraz ze Stanis­ławem Dąbrowskim i mężem, Witoldem Małkowskim tajne nauczanie aktorów w Warszawie. W sez. 1944/45 na polecenie Resortu Kultury PKWN reaktywowała działalność T.Fredreum w Przemyślu, reżyserowała ("Matura" Fodora, "Grube ryby" Bałuckiego, "Moralność pani Dulskiej" Zapolskiej), a także zorganizowała i prowadziła wraz z mężem roczne Studium Drama­tyczne przy tym t. (popis końcowy odbył się 18 VIII 45). W lecie 1945 przeniosła się do Warszawy i zaczęła uczyć w otwartym przez męża Liceum Techniki Teatralnej, ponadto w 1.1945-48 jako reżyser współ­pracowała z T.Studio MO w Warszawie, z T.im.Jaracza w Olsztynie, T.Ziemi Pomorskiej w Toruniu, T.im. Żeromskiego w Kielcach, w sez. 1948-49 reżyserowała w T.Polskim w Poznaniu i jego filii w Gorzowie Wielkopolskim. W 1.1949-52 grała i reżyserowała w T.im.Żeromskiego w Kielcach i Radomiu, przy czym do 1951 sprawowała też kier.art. sceny radomskiej. Następnie działała w Ło­dzi: w sez. 1952/53 reżyserowała w T.Nowym, w 1.1953-55 i w sez.1956/57 grała i reżyserowała w T.Powszechnym i Młodego Widza, 1957-69 w T.im.Jaracza. w okresie powojennym grała m.in. Panią Desmermortes ("Zaproszenie do zamku" Anouil­ha), Małgorzatę ("Ania z Zielonego Wzgórza" Mont­gomery), Babcię ("W czepku urodzona" Skowrońs­kiego). 27 VI 80 pożegnała scenę gościnnym wy­stępem w roli pani Gilzowej ("Wesele" Canettiego). Reżyserowała np. "Szkołę żon" Moliere'a, "Pastorałkę" L.Schillera, "Krakowiaków i Górali" Bogusławskiwego, "Poskromienie złośnicy" Shakespeare'a, "Mirandolinę" Goldoniego. Była rektorem łódz.PWSA, pedagogiem i dziekanem wydz.aktorskiego PWSTiF (do 30 IX 68), pedagogiem PWSFTViT (do 1983), członkiem zasłużonym SPATiF-ZASP (od 1963). Opublikowała m.in. "Wspomnienia z Reduty" (1960) i "Teatr mojego życia" (1976). Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1985/1986 tom XXVII, Instytut Sztuki PAN, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1993