Osoby

> NANOWSKI Wiktor (20 XI 1920 Kijów lub Berdyczów , na Ukrainie — 8 II 1987 Otwock), aktor. Był synem  Pawła Nanowskiego i Pauliny z Siedleckich; mężem aktorki Magdaleny Wiktorii Sadowskiej (ślub 22 V 1948 w Olszltynie; rozwód w 1977). Do 1941 mieszkał w Kijowie, gdzie w 1935 ukończył polską szkołę powszechną, potem  uczył się w studiu baletowym przy T. Opery i Baletu - im. Szewczenki. Jesienią 1939 został przyjęty do szkoły  dram. przy T. Rosyjskiego Dramatu. W 1941 wcielony do Armii Czerwonej, zdezerterował i musiał się ukrywać przed NKWD. W 1944-45 był żołnierzem V Dywizji Piechoty Wojska Pol.; w teatrze frontowym recytował i tańczył. Po wojnie (w randze porucznika), ze słabą znajomością języka polskiego, przyjechał do Warszawy. Wraz  z grupą kolegów z wojskowego teatru frontowego i listem polecającym od pułkownika Piotra Jaroszewicza, zgłosił się do Miejskiej Szkoły Dramatycznej J. Strachockiego. „Sprężysty, jasnooki porucznik o wyrazistych rysach twarzy”, „łamaną polszczyzną zapytał, czy może zarecytować rosyjskie wiersze — otrzymawszy zezwolenie, oczarował nas Puszkinem, Lermontowem”, wspominała S. Mrozińska. Szlifował język polski i uczył się gry aktorskiej; był bardzo zdolny, wkrótce z pierwszego kursu przeniesiony został na drugi. Równocześnie występował w Zespole Pieśni i Tańca Centralnego Domu Żołnierza (1945-47). W 1947 ukończył Szkołę Dram. i z grupą absolwentów na sez. 1947/48 zaangażował się do Teatru im. Jaracza w Olsztynie, którego dyrekcję objął Strachocki. Na inaugurację sezonu zagrał Majora w Fantazym, recenzenci podkreślili jego „aktorską dojrzałość”. Na scenie olsztyńskiej występował do 1949 w rolach dramatycznych, np. Doktora Tillera (Przyjaciel nadejdzie wieczorem, 1947), Jana (Kaśka Kariatyda, 1948), ale także tanecznych w wodewilach i operetkach, np. w Królowej przedmieścia (opracował też układ taneczny tego spektaklu), w Wiktorii i jej huzarze. Jesienią 1949 w Teatrze Ziemi Opolskiej w Opolu grał Cyryla Wołoszyna (Przyjaciele, 1949). Po powrocie do Warszawy, do końca kariery był aktorem scen stołecznych. W sez. 1949/50 grał w T. Nowym, np. Korwina (Oszust oszukany/Volpone), w 1950-57 w T. Domu Wojska Pol., m.in.: Piatiorkina (Wassa Żeleznowa; także układ tańców, 1953); Bosmana ()Tragedia optymistyczna) i Jaśka (Wesele) — 1955; Brata Laurentego {Romeo i Julia, 1954), Rebolleda (Alkad z Zalamei, 1954), który w jego wykonaniu był sprytnym, pełnym humoru „żołnierzem wesołkiem”. W 1953 w Krakowie zdał eksternistyczny egzamin aktorski. W 1957 w T. Sensacji na scenie T. Buffo grał gościnnie Ralstona {Pułapka na myszy). W tymże roku zaangażował się do T. Polskiego i występował tu do emerytury, na którą przeszedł 31 XI 1980 w rolach drugoplanowych, takich, jak: Siemion Miedwiedenko (Mewa, 1959), Jack (Kogut zawinił, 1960), Dziad (Wesele, 1961), Soest (Egmont, 1962), Gruszczyński (Sen srebrny Salomei, 1963), Menelaus (Sławna historia o Troilusie i Kressydzie, 1965), Campuzano (Wędka Feniksany, 1967), Żmuda (Sułkowski, 1968), Abisur (Dziewiąty sprawiedliwy, 1971), Pomiga-łow (Zeszłego lata w Czulimsku, 1975), Nikołow (Owca, 1978) był, wg W. Filiera, „przezabawnym, wysuszonym urzędniczkiem”. Na emeryturze czasem jeszcze tu grał, np. Kowalskiego w Chamsinie (1981), a w 1982 w T. Ochoty Naczelnika więzienia (Miarka za miarkę). Grał dużo w różnorodnym repertuarze, z każdej roli starał się solidnie wywiązać. „Był jak trzeba: spokojny i chętny do zgody, taki, co to, gdzie mnie postawią, tam w miarę swoich sił i możliwości...” napisała I. Bołtuć po prem. sztuki Klik-klak (1972), w której grał Sylwestra, jedną z najlepszych swoich ról.

W 1957-87 wystąpił w ponad 20. spektaklach Teatru TV, słuchowiskach Polskiego Radia i epizodycznych rolach w kilkudziesięciu filmach (np. w Jak być kochaną), kilku telew. serialach.

Bibl.: Almanach 1986/87; Krasiński: T. Polski 1939-2002; Mrozińska: T. wśród ruin (cyt.; il.); Prusiński: Jest teatr w Olsztynie; T. Dramatyczny w Warszawie; Express Wiecz. 1978 nr 41 (W. Filier); Gaz. Wyb. (Stołeczna) 1997 nr 34; Kultura 1972 nr 32 (I. Bołtuć); Teatr 1987 nr 6; Zwierciadło 1960 nr 46 (il.); Żołnierz Wolności 1954 nr 205; Życie Warsz. 1978 nr 51 (W. Natanson), 1987 nr 39; Akt: ślubu nr 280/1948, Arch. USC Olsztyn i zgonu nr 198/1987 USC Otwock; Akta (fot.), ZASP; Programy, wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944-59; old.e-teatr.pl;www.filmpolski.pl

Ikon.:J.Żebrowski: Nanowski jako Andrzej Jastrząb (Stefan Czarniecki i jego żołnierze), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1953 nr.24 i Nanowski jako Rebolledo(Alkad z Zalamei), kark., rys., epr. Express Wiecz. 1954 nr.205; Fot. - IS PAN, IT Warszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910 - 2000 t.III. Wydawca: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Warszawa 2016