Kalendarium

Warszawa, Teatr Studio: premiera Cervantesa w reżyserii i scenografii Józefa Szajny, który był również autorem scenariusza widowiska. W obsadzie: Tadeusz Włudarski jako Rycerz, Irena Jun w roli Damy Serca.

Dotąd [Szajna] posługiwał się głównie językiem wizualnym, ale w tej chwili dochodzi, jak się zdaje, do zrozumienia sprawy, o której często się zapomina wśród beztroskich reformatorskich hałasów: że w sensie nośności i precyzji najdoskonalszym z dostępnych człowiekowi systemów znakowych jest mowa. Pozostałe systemy mogą być używane z doskonałym skutkiem, o ile twórca jest świadomy ich granic i o ile przy wyborze treści nie wykroczy on poza te granice. Pozytywny przykład stanowi tu Replika, która komunikuje bez słów ogólne sądy autora o współczesnym świecie i człowieku. Kiedy chce się jednak przekazać treści konkretniejsze i zarazem bardziej złożone, nie ma innego sposobu jak odwołanie się do mowy ludzkiej. [...]
Jak całe dzieło zyskało dzięki pełnej orkiestracji, tak też aktorom dane jest włączenie do ich pracy – spychanego dotąd u Szajny na margines – komunikowania się przez mowę. Ze znaczących przedmiotów człekopodobnych mogli się stać znaczącymi postaciami ludzkimi; zachowując wszystkie nabyte uprzednio w Teatrze Studio umiejętności w zakresie fizycznej ekspresji, dobrze skorzystali z tej możliwości. Tadeusz Włudarski, dźwigając przez dwie godziny bardzo wyczerpującą fizycznie i głosowo rolę Rycerza, zdołał pokazać przemiany, jakim ta rola ulega w ciągu rozmaitych obrotów akcji. W sztuce-spowiedzi takiej jak Cervantes bohater musi mieć „wnętrze'' w całkiem tradycyjnym sensie scenicznym i właśnie w to pełne emocji życie wewnętrzne Rycerz został bogato wyposażony. Jego kompania ma natomiast ostro zarysowane przez autora role charakterystyczne – na czoło wysunęła się tu Irena Jun (Dama serca-dziewka) i Jerzy Kozakiewicz (Grabarz).
(Grzegorz Sinko, Co i jak mówi „Cervantes” Szajny, „Teatr” 1977 nr 5)

Przedstawienie utrzymywało się na afiszu Studia do 1983 roku, zostało zagrane ponad 200 razy.