8 sierpnia 1976
Pierścień Nibelunga Wagnera w inscenizacji Chéreau
Bayreuth, Festspielhaus: premiera Pierścienia Nibelunga Richarda Wagnera w inscenizacji Patrice’a Chéreau. Dyrygował Pierre Boulez, scenografia Richard Peduzzi, kostiumy Jacques Schmidt.
Premiera odbyła się w stulecie prawykonania Wagnerowskiej teatralogii (prem. 13, 14, 16 i 17 sierpnia 1876 w insc. autora), w skład której wchodzą Złoto Renu (niem. Das Rheingold), Walkiria (niem. Die Walküre), Zygfryd (niem. Siegfried), Zmierzch bogów (niem. Götterdämmerung).
Inscenizacja Patrice'a Chéreau (1944–2013) przeszła do historii opery. Reżyser przeniósł akcję dzieła opartego na germańskich legendach w realia drapieżnego kapitalizmu czasów, kiedy Wagner je pisał. Teatralogia, w której bohaterowie występowali we kostiumach z przełomu XIX i XX w., a córy Renu jako prostytutki śpiewały na koronie zapory gigantycznej elektrowni wodnej, stała się w tym odczytaniu przykładem ostrej krytyki społecznej. Zaskoczeniem dla publiczności było także aktorstwo, „naturalistyczne” w stopniu dotąd w operze niespotykanym, zwłaszcza erotyczna śmiałość niektórych scen (np. kazirodczej miłości Siegmunda i Sieglinde w Walkirii).
Pierwsze spektakle wywołały skandal – były przerywane gwizdami i okrzykami oburzonych widzów; po latach, kiedy w 1980 przedstawienie prezentowano po raz ostatni, owacja trwała 45 minut, a kurtyna szła w górę 101 razy.
Janusz Legoń
