Pierścień Nibelunga
Uroczysty dramat sceniczny
III
Zygfryd
Drugi dzień dramatu, w 3 aktach: libretto: kompozytor.
Prapremiera: Bayreuth 16 VIII 1876.
Premiera polska: Lwów 1907 (wyk. estradowe I aktu Warszawa 1903).
Osoby: Zygfryd - tenor; Mime - tenor; Wędrowiec (Wotan) - bas-baryton; Alberyk - baryton; Fafner - bas; Erda - alt; Brunhilda - sopran; głos leśnego ptaszka - sopran.
Akcja rozgrywa się w pradawnej Germanii.
Zyglinda wydała na świat syna, którego za poradą Brunhildy nazwała Zygfrydem. Od wydarzeń opowiedzianych w "Walkirii" minęło 20 lat.
Akt I. Zygfryd chowa się w leśnym ustroniu pod opieką karła Mimego, brata Alberyka, jako wolne dziecię przyrody, nie znając ludzi ani ich praw i obyczajów. Wyrósł na dorodnego młodzieńca - teraz chce koniecznie posiadać miecz i wyruszyć z nim w świat na poszukiwanie przygód. By zyskać sobie sympatię nienawidzącego go instynktownie Zygfryda, kowal Mime kuje mu miecze, które jednak pękają w dłoniach młodego siłacza jak kruche trzciny. Pojawiający się pod postacią tajemniczego Wędrowca Wotan poucza Mimego, że z ocalałych kawałków Zygmundowego miecza - Notunga, ukuć można broń niezwyciężoną, jednak dokonać tego zdoła ten tylko, kto nigdy nie zaznał lęku; z jego również ręki czeka Mimego rychła śmierć. Zatrwożony karzeł domyśla się łatwo, że chodzi o Zygfryda i - aby ratować swą skórę - pragnie napędzić młodzieńcowi strachu. Chcąc więc niby wypróbować męstwo Zygfryda, poleca mu Mime zmierzyć się z olbrzymem Fafnerem, który przybrawszy postać smoka, legł leniwie na zdobytym złocie Renu, rad z jego posiadania; Mime ma nadzieję zdobyć dla siebie przy tej okazji czarodziejski pierścień Nibelunga Alberyka. Spoiwszy dziwnym cudem w całość ocalałe szczątki Zygmundowego miecza, uradowany młodzieniec chce wypróbować jego moc, i ku przerażeniu Mimego, jednym straszliwym ciosem przecina kowadło na dwoje (pieśń "Nothungl Nothung! Neidliches Schwert!").
Akt II. Przed jaskinią - w której spoczywa smok-Fafner, czatuje oszukany Alberyk, marzący o odzyskaniu złota i pierścienia. Wotan, czując, że nieustraszony Zygfryd zagrozić może również i jego potędze, ostrzega Alberyka i Fafnera przed młodym bohaterem, lecz Fafner zbyt jest leniwy, aby z ostrzeżenia skorzystać... Na polanę przed jaskinią wychodzi Zygfryd wraz z Mimem, który opowiadaniem o straszliwym smoku daremnie usiłuje przerazić młodzieńca. W oczekiwaniu na pojawienie się potwora, upaja się Zygfryd czarem natury. Myśli o swoich nie znanych rodzicach, słucha śpiewu ptaszka, którego jednak nie rozumie ("Szmer lasu"). Dźwięki rogu Zygfryda budzą Fafnera, który wypełza z pieczary i po krótkiej walce ginie z ręki młodzieńca, nie złorzecząc mu nawet, a przeciwnie - ostrzegając przed grożącym niebezpieczeństwem. Kropla smoczej krwi padła Zygfrydowi na rękę, podnosi ją do ust i od tej chwili rozumie już mowę ptaków, a także umie odgadywać tajne myśli ludzkie. Za radą ptaszka zabiera Zygfryd z pieczary czarodziejski pierścień i hełm-niewidkę, a usłyszawszy, że Mime chce go otruć, zabija wstrętnego karła. Teraz ptaszek opowiada młodzieńcowi o Brunhildzie, śpiącej na wysokiej górze, otoczonej morzem płomieni. Ogarnięty pragnieniem nowych wspaniałych przygód, rusza Zygfryd w dal wskazaną przez ptaszka drogą.
Akt III. Wśród dzikich skalnych przepaści, obudzona przez Wotana ze swego wiecznego snu bogini ziemi i matka bogów, Erda, przepowiada mu rychły zmierzch państwa bogów. Wotan jednak oświadcza, że nie lęka się już tego, bo Zygfryd, połączywszy się z Brunhildą, zwróci pierścień córkom Renu i uwolni świat od klątwy, dając zarazem początek nowemu boskiemu plemieniu. Erda z jękiem zapada się w głąb ziemi. Po chwili nadchodzi Zygfryd; Wotan usiłuje go zatrzymać i zagradza mu drogę włócznią, o którą już raz rozprysnął się Notung. Teraz jednak pod ciosem Zygfrydowego miecza włócznia pęka. Nieustraszony Zygfryd przechodzi przez morze ognia i budzi śpiącą Brunhildę. Duszą jego zawładnęła gorąca miłość ku tej pierwszej kobiecie, jaką w życiu napotkał. W sercu Brunhildy również zbudziło się uczucie miłości dla bohatera-zbawcy. Wspaniałym duetem miłosnym ("Heil dit, Sonne!") kończy się trzecia część tetralogii.
Źródło: Przewodnik Operowy Józef Kański, PWM 1997
Ukryj streszczenie