Osoby

Karolina Lubieńska, l°v. Hoppe, 2°v. Szujska, 3°v. Pastuszko (30 X 1906 Berlin - 25 IV 1991 Warszawa), aktorka. Ukończyła w 1922 Miejską Szkołę Dram. pod kier. J.Wiś­niowskiego w Krakowie i w 1.1922-25 wystę­powała tamże na scenie T.im.Słowackiego, pierwsze jej role, to m.in.: Isia ("Wesele" Wys­piańskiego), Elf ("Sen nocy letniej" Shakespeare'a), Dziecko ("Dziady" Mickiewicza). W sez. 1925/26 była w zespole Zjednoczonych T.Miejskich Bydgoszcz-Toruń-Grudziądz, grała Skierkę ("Balladyna" Słowackiego), Mery ("Świerszcz za kominem" Dickensa), Elsinoe ("Irydion" Krasińskiego), Beluchnę ("Mąż o dwóch żonach" Coolusa), w sez. 1926/27 w T.Nowym w Poznaniu występowała jako Ksieni ("Siostra Beatryks" Maetrelincka). W 1.1927-29 była aktorką T.Miejskiego w Ło­dzi, grała np., Zosię ("Dziady" Mickiewicza), Harfiarkę ("Wyzwolenie" Wyspiańskiego), So­nię ("Carewicz" Zapolskiej). Jesienią 1929 z zes­połem łódz. T.Kameralnego pod dyr. B.Gor­czyńskiego odwiedziła Kalisz. Od listopada t.r. występowała w Warszawie: w T.Polskim, Małym, Narodowym, Nowym i Letnim, stając się, od pierwszych ról: Ewy ("Dom kobiet" Nał­kowskiej) i przede wszystkim Juli ("Romeo i Julia" Shakespeare'a), ulubienicą publiczno­ści i krytyki. Uważano ją za jedną z najpięk­niejszych i najwybitniejszych aktorek scen warszawskich. W 1.30-tych grała m.in. Kry­stynę ("Mademoiselle" Devala), Małgorzatę ("Pierwsza sztuka Fanny" Shawa), Klarę ("Zem­sta" Fredry), Inez ("Don Juan" Zorilli), Glorię ("Nigdy nic nie wiadomo" Shawa), Kordelię ("Król Lear" Shakespeare'a), Infantkę ("Cyd" Corneille'a - Wyspiańskiego), Luizę ("Intryga i mi­łość" Schillera), Elżbietę ("Don Carlos" Schille­ra), Alinę ("Balladyna" Słowackiego). Sukcesy przyniosły jej także przedwojenne role filmowe: Hania ("Dziesięciu z Pawiaka" 1931), Cyrkówka Fioretta ("Paląc na kółkach" 1932), Ewa Pobratyńska ("Dzieje grzechu" 1933), Wanda ("Ostat­nia eskapada" 1933), Irma Karska ("Fredek uszczęśliwia świat" 1936), Władzia ("Książątko" 1937). Wojnę przeżyła w Warszawie. W dniach powstania warsz. brała udział w imprezach i koncertach powstańczych, m.in. w przedsta­wieniu Schillerowskiej "Kantaty na otwarcie Teatru Narodowego" w kawiarni "U Aktorek" na ul. Mazowieckiej (15 VIII 44). W okresie powojennym występowała początkowo w T. Objazdowym Aktorów Scen Warsz. (1945), na­stępnie w T.Kameralnym Domu Żołnierza w Łodzi (sez. 1945/46), gdzie zagrała jedną ze swych najlepszych ról - Elizę ("Pigmalion" Sha­wa), po czym wróciła do Warszawy. W 1.1946-58 występowała w T.Polskim, po raz pierwszy jako Ewa ("Papuga" Korcellego), następnie przejęła po E.Barszczewskiej rolę Lilli Wenedy w dram. Słowackiego, ponadto grała Głafirę ("Wilki i owce" Ostrowskiego), Matyldę ("Odwety" Kruczkowskiego), Astrid ("Wiosna w Norwegii" wg Engstranda), Margrabinę Vauban ("Król i aktor" Brandstaettera), Jessie ("Juliusz i Ethel" Kruczkowskiego), Różę ("Dom kobiet" Nałkowskiej). W 1.1958-62 w T.Klasycznym zagrała m.in. w specjalnie dla niej wy­stawionej "Burzy" Ju rolę Czou Fan-i, a na scenie w T.Rozmaitości Nieznajomą ("Bez­imienna gwiazda" Sebastiana) i Annę ("Czy to jest miłość?" Bystrzyckiej). Swą popisową rolę Infantki w "Cydzie" grała w tym okresie gościn­nie, m.in. w T.Współczesnym w Szczecinie (1957) oraz w T.im.Węgierki w Białymstoku (1958). W 1.1962-76 była aktorką T.Narodowego w Warszawie, gdzie występowała m.in. w rolach: Anny ("Sprawa" Suchowo - Kobylina), Heleny ("Lekkomyślna siostra" Perzyńskiego), Aurory ("Ciężkie czasy" Bałuckiego), a na scenie T.Małego Gizy ("Zabawa w koty" Orkeny`ego). Gościnnie występowała w T.Stara Prochow­nia jako Suknia 6 ("Gwiazda" Kajzara, prem. 1973). Od 1 I 76 była na emeryturze. W sez. 1985/86 występowała gościnnie w T.Narodowym jako Maria Josefa ("Dom Bernardy Alba" Lorki) i rolę tę zagrała też w nast. sez. z okazji jubileuszu 65-lecia pracy scen. i 80-lecia uro­dzin (październik 1986). W swym dorobku aktorskim miała ponad 200 ról filmowych, 130 radiowych, udział w licznych koncertach po­etyckich na estradach całego kraju, a także sporadyczne reżyserie, m.in. w T.im.Węgierki w Białymstoku przygotowała "Cyda" Corneille'a - Wyspiańskiego (sez. 1958/59). Była człon­kiem zasłużonym ZASP od 1973, potem w ka­pitule zasłużonych ZASP od 1976. Źródło: Almanach Sceny Polskiej 1990/91 tom XXXII, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1996