Maria Bielecka-Machlejd
BIELECKA Maria, właśc. Marianna B., z domu Stege, 1° v. Machlejd, 2° v. Paździerska (27 II 1889 Włochy k. Warszawy - 19 VIII 1974 Częstochowa), aktorka, śpiewaczka. Była córką robotnika Bogumiła Stege i Krystyny z Jaegerów, żoną najpierw Henryka Machlejda (ślub 24 II 1907), potem Tadeusza Józefa Paździerskiego (ślub 24 XI 1955 w Katowicach), matką aktora Mieczysława Machlejd-Bieleckiego. Na scenie używała wyłącznie pseud. Bielecka. Działalność scen. rozpoczęła jako aktorka. Debiutowała w 1910 we Włocławku, a w 1911-18 występowała w Kijowie w pol. zespole farsowym w sali "Ogniwa". W tym czasie uczyła się śpiewu u T. Leliwy; uczęszczała też do kijowskiej szkoły dram., którą ukończyła w 1915. W sez. 1918/19 występowała w T. Lutnia w Wilnie w farsach, komediach i operetkach, m.in. jako Nancy ("Bęben"), Nils ("Wielki nieboszczyk"), Wanda ("Mąż z grzeczności"), Nelli ("Polka w Ameryce"). Następnie przeniosła się do Warszawy. We wrześniu 1919 wystąpiła w T. Wielkim w partii tyt. w "Halce". Od sierpnia 1920 do sierpnia 1922 występowała w warsz. t.: Miraż, Czarny Kot, Bagatela, Qui Pro Quo, Wodewil, Stańczyk oraz T. Nowy (tu w "Kaprysie miliarderki"). W lecie 1921 grała w T. Letnim w Kaliszu, w sez. 1922/23 ponownie w Wilnie, w sierpniu 1923 z zespołem krak. operetki w Kaliszu, we wrześniu i w listopadzie t.r. w T. Nowości we Lwowie (m.in. w tyt. roli w "Bajaderze" i jako Zorika w "Cygańskiej miłości"). W kwietniu 1922 i sierpniu 1924 z zespotem warsz. Qui Pro Quo grała na prowincji, m.in. w Radomiu, Płocku, Tarnowie i Przemyślu, a z krak. T. Nowości w 1924 w Toruniu, Grudziądzu, Kaliszu i Tarnowie. Wraz z I. Dygasem wystąpiła 2 VII 1924 w lwow. T. Wielkim w "Aidzie" (śpiewała partię tyt.), ale recenzje miała b. złe. W kwietniu 1925 wystąpiła w T. Wielkim w Warszawie w tejże partii "Aidy"; w b. dobrych recenzjach podkreślano m.in. jej "piękny głos o ciepłej, soczystej barwie, umiejętnie cieniowanej przez subtelny instynkt artystyczny i dobrą szkołę" (M. Gliński). W czerwcu t.r. śpiewała na tej scenie partię Micaeli ("Carmen"). Występowała też w PR. Potem wyjechała na studia wokalne do Włoch. Po powrocie do Warszawy, 1 V 1927 śpiewała Halkę w T. Wielkim, a w czerwcu t.r. występowała w rewiach i operetkach w t. Nietoperz. W sez. 1927/28-1930/31 należała do zespołu operowego T. Polskiego w Katowicach; śpiewała tu czołowe partie sopranowe: Aidę ("Aida"), Venus ("Tannhauser"), Giuliettę ("Opowieści Hoffmanna"), Bonę ("Zygmunt August"). Brała także udział w koncertach przygotowanych przez zespół tego teatru. Ze względu na zły stan zdrowia występowała coraz rzadziej, zajęła się pedagogiką wokalną. We wrześniu 1931 śpiewała w operze krak. tyt. partię w "Tosce". Z grupą artystów opery warsz. i Krak. Tow. Operowego uczestniczyła w wykonaniu "Strasznego dworu" w Katowicach (5 IV 1938). Podczas okupacji niem. śpiewała w jednej z warsz. kawiarni. Od 1944 mieszkała w Katowicach. W 1945 występowała na koncertach organizowanych w T. Miejskim dla żołnierzy i szerszej publiczności. W końcu marca t.r. została zaangażowana do zespołu dram. tego teatru pod kier. K. Adwentowicza, jednak na scenie nie występowała. Od 1953 do 1962 pracowała jako korepetytorka w Operetce Śląskiej w Gliwicach. W 1959 obchodziła jubileusz czterdziestopięciolecia pracy artystycznej.
Bibl.: Almanach 1973/74; Kaszyński: Teatralia; Kaczyński: Dzieje "Halki"; Kraków muz. 1918-39; Kwiatkowski: Tu PR Warszawa; Linert: T. Śląski; S. Łoza: Rodziny polskie pochodzenia cudzoziemskiego osiadłe w Warszawie i okolicach. Warszawa 1932; Sobański: Teatr Pol. na Śląsku; Dz. Lud. 1923 nr 210, 1924 nr 148; Dz. Wil. 1918 nr 106, 113, 116, 173, 175, 1923 nr 6, 7, 11; Ilustr. Prz. Teatr. 1921 nr 30-31; Kur. Warsz. 1920 nr 222, 1921 nr 90, 193, 201, 212, 243, 1922 nr 193, 1925 nr 109, 155, 1927 nr 118, 158; Muzyka 1925 nr 4-5 (M. Gliński); Prz. Teatr. i Kinematogr. 1922 nr 38; Afisze, programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta (tu fot.), ZASP; Wosiek: Teatry objazdowe.
Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
