BYSZEWSKI Czesław Roman (27 marca 1915 Warszawa – 29 grudnia 1997 Warszawa),
aktor.
Był synem Józefa Byszewskiego i Marii z Wojewódzkich; mężem Marii z domu Grenda (ślub 10 sierpnia 1974 w Kołobrzegu). Przed wojną ukończył gimnazjum sanatoryjne w Zakopanem (wysłany tam ze względu na stan zdrowia) i Szkołę główną Handlową w Warszawie, a następnie rozpoczął pracę w stołecznym Instytucie Badań Koniunktur Gospodarczych. W latach II wojny światowej i okupacji niemieckiej był urzędnikiem w warszawskiej spółdzielni „Społem”. Po wojnie zdecydował się wrócić do swoich młodzieńczych marzeń o teatrze.
W 1945–47 uczył się w Miejskiej Szkole Dramatycznej Janusza Strachockiego w Warszawie, który na sezon 1947/48 zaangażował go do Teatru im. Jaracza w Olsztynie. Później był aktorem scen warszawskich: w sezonach 1948/49 i 1949/50 występował w Teatrze Dzieci Warszawy, m.in. w roli Mochnackiego (Opowieść o Chopinie), a w czerwcu 1950 gościnnie jako Artur Lee (Narodziny Figara) w Ludowym Teatrze Muzycznym. W 1953 zdał eksternistyczny egzamin aktorski.
Od lipca 1950 do końca 1968 grał w Teatrze Powszechnym role takie, jak: Książę Radosław (Pan Geldhab), Maurycy (Rozbitki) – 1950; Otocki (Szczęście Frania, 1951), Henryk (Rodzinka, 1952), Zdzisław (Cudzoziemczyzna, 1953), Birbancki (Dożywocie, 1955); Alonso (Burza Szekspira), Antoni (Pan z milionami) – 1960; Prokurator Brewe (Zmartwychwstanie), Dulac (Eurydyka) – 1961; Król Ferdynand (Cyd pod Zamorą, 1962), Fomicz (Zbrodnia i kara, 1964), Edyl (Koriolan), Ojciec (Wyzwolenie) – 1966. Od 1 stycznia 1969 do 29 lutego 1980 występował w Teatrze Narodowym, najczęściej w epizodycznych rolach, np. jako: Dyrektor (Proces Kafki, 1972), Gruby (Kartoteka, 1973), Dyrektor ZOO (Pluskwa, 1975).
W dniu 1 marca 1980 przeszedł na emeryturę. Dwukrotnie obchodził jubileusze pracy aktorskiej: 25-lecia w 1973 w Teatrze Narodowym, a 45-lecia 6 listopada 1993 w Teatrze Powszechnym. Miał bardzo dobrą dykcję i ładnie mówił wiersz, np. w rolach fredrowskich, które cenił m.in. August Grodzicki.
Od lat 60. występował w spektaklach Teatru TV, m.in. w popularnych „Kobrach” (Teatr Sensacji). W 1965–85 zagrał niewielkie role w kilku filmach kinowych i telewizyjnych serialach. Od 1948 pracował w Polskim Radiu, był m.in. lektorem w audycji „Muzyka i aktualności” (nagrał ponad trzy tysiące audycji); od 1953 stale współpracował ze Studiem Opracowań Filmów w Łodzi (dział dubbingu), w polskich wersjach językowych dubbingował m.in. Harrisona Forda, Alberto Sordiego.
Almanach 1997/98; Fredro na scenie (il.); T. Powszechny w Warszawie 1945–95; Ekran 1967 nr 48 (sylwetka B.; il.); Gaz. Wyb. 1998 nr 14; Życie Warsz. 1953 nr 33 (A. Grodzicki), 1955 nr 263 (A. Grodzicki), 1997 nr 303; Akt ślubu nr 170/1974, USC Kołobrzeg; Akt zgonu nr V/3752/1997, Arch. USC Warszawa, Akta (fot.), ZASP; Programy (m.in. „Filomena Marturano”, T. Powszechny Warszawa 1956, sylwetka B.; il.) i wycinki prasowe, IS PAN; Almanach 1944–59; www.filmpolski.pl
J. Żebrowski, trzy portrety, karyk., rys.: B. jako Zdzisław (Cudzoziemczyzna), repr. Express Wiecz. 1953 nr 65, jako Dębicki (Imieniny pana dyrektora), repr. Express Wiecz. 1954 nr 108 i Arkadij Pawłowicz (Chirurg), repr. Express Wiecz. 1953 nr 281; Fot. – IS PAN, ITWarszawa, MTWarszawa, NAC.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
array(5) {
["current_page"]=>
int(1)
["total_pages"]=>
int(4)
["total_count"]=>
int(67)
["number_of_photos"]=>
int(67)
["photos"]=>
array(18) {
[0]=>
array(2) {
["description"]=>
string(162) "Straszna zabawa , Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 8 marca 1958. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Barycz Ryszard, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/140801"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/159935.jpg"
}
[1]=>
array(2) {
["description"]=>
string(163) "Straszna zabawa , Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 8 marca 1958. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Janus Kazimierz, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/140802"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/159936.jpg"
}
[2]=>
array(2) {
["description"]=>
string(178) "Straszna zabawa , Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 8 marca 1958. Na zdjęciu: Nowicka Janina, Byszewski Czesław, Janus Kazimierz, Czechowski Tadeusz, sygn. IT/T/140809"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/159943.jpg"
}
[3]=>
array(2) {
["description"]=>
string(142) "Zdarzenie, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 26 czerwca 1954. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/137823"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/156845.jpg"
}
[4]=>
array(2) {
["description"]=>
string(294) "Zdarzenie, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 26 czerwca 1954. Na zdjęciu: Nowakowski Eugeniusz, Seroczyńska Maria, Kochanowicz Jan, Kawińska Stanisława, Orlicz Bronisław, Garbowska Maria, Morawski Zygmunt, Gendera Teodor, Byszewski Czesław, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/137840"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/156862.jpg"
}
[5]=>
array(2) {
["description"]=>
string(182) "Dożywocie, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 1 października 1955. Na zdjęciu: Szymkowski Bogdan, Tkaczyk Jerzy, Byszewski Czesław, fot. Myszkowski Leon, sygn. IT/T/18780"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/18780.jpg"
}
[6]=>
array(2) {
["description"]=>
string(165) "Dożywocie, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 1 października 1955. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Gendera Teodor, fot. Myszkowski Leon, sygn. IT/T/139601"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/158669.jpg"
}
[7]=>
array(2) {
["description"]=>
string(149) "Dożywocie, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 1 października 1955. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, fot. Myszkowski Leon, sygn. IT/T/139608"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/158676.jpg"
}
[8]=>
array(2) {
["description"]=>
string(199) "Pod mlecznym lasem, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 25 czerwca 1959. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Koronkiewicz Teofila, Czechowski Tadeusz, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/18326"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/18326.jpg"
}
[9]=>
array(2) {
["description"]=>
string(193) "Pod mlecznym lasem, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 25 czerwca 1959. Na zdjęciu: Koronkiewicz Teofila, Czechowski Tadeusz, Byszewski Czesław, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/140989"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/160125.jpg"
}
[10]=>
array(2) {
["description"]=>
string(200) "Pod mlecznym lasem, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 25 czerwca 1959. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Koronkiewicz Teofila, Czechowski Tadeusz, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/140990"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/160126.jpg"
}
[11]=>
array(2) {
["description"]=>
string(143) "Milionerka, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 2 kwietnia 1955. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/137879"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/156901.jpg"
}
[12]=>
array(2) {
["description"]=>
string(188) "Suchy kraj, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 19 maja 1956. Na zdjęciu: Roszkowski Czesław, Byszewski Czesław, Wilamowski Kazimierz, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/3329"
["file_path"]=>
string(56) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/3329.jpg"
}
[13]=>
array(2) {
["description"]=>
string(205) "Suchy kraj, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 19 maja 1956. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Hrebnicka Izabella, Łuszczewski Juliusz, fot. Hartwig Edward, Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/139812"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/158905.jpg"
}
[14]=>
array(2) {
["description"]=>
string(206) "Suchy kraj, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 19 maja 1956. Na zdjęciu: Roszkowski Czesław, Wilamowski Kazimierz, Byszewski Czesław, fot. Hartwig Edward, Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/139813"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/158906.jpg"
}
[15]=>
array(2) {
["description"]=>
string(185) "Suchy kraj, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 19 maja 1956. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Łuszczewski Juliusz, fot. Hartwig Edward, Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/139840"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/158933.jpg"
}
[16]=>
array(2) {
["description"]=>
string(153) "Synalek szlachecki, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 18 listopada 1954. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/137841"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/156863.jpg"
}
[17]=>
array(2) {
["description"]=>
string(175) "Synalek szlachecki, Teatr Powszechny, Warszawa, prem. 18 listopada 1954. Na zdjęciu: Byszewski Czesław, Kiernikówna Manuela, fot. Hartwig Edward, sygn. IT/T/137857"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/156879.jpg"
}
}
}
