Teatr Bohema
Teatr jawny działający w Warszawie w okresie okupacji niemieckiej. Mieścił się w sali znajdującej się w podwórzu kamienicy Hoża 38. Przed wojną mieściło się tam kino Mewa, zaś po wybuchu wojny jawne teatrzyki Stara Mewa (1940–1941) i Niebieski Motyl (1941–1942). Sala liczyła 198 miejsc.
Właścicielem i koncesjonariuszem teatru był tancerz i antreprener Stanisław Heinrich, kierownictwo literackie spoczywało w rękach Tadeusza Chrzanowskiego. Dekoratorem teatru był Stanisław Lipski, baletmistrzem Eugeniusz Koszutski. Reżyserował Kazimierz Szubert. Wśród licznego grona współpracowników dostarczających Bohemie tekstów oprócz Chrzanowskiego znaleźli się także Zdzisław Gozdawa i Wacław Stępień, w powojennych latach współdyrektorzy teatru Syrena, obok nich Anda Kitschman, czy Janusz Odrowąż.
Bohemę zainaugurowano 5 września 1942 roku. Teatrzyk ten nie działał tak intensywnie, jak jego liczne odpowiedniki. W ciągu trzech lat istnienia dał tylko 22 premiery: w roku 1942 – 5, w roku 1943 – 11 i 6 w kończącym jego działalność roku 1944. Z początku repertuar Bohemy nie odbiegał od oferty innych teatrzyków, składał się głównie z rewii o pikantnych tytułach, np. Siedem grzechów kobiety czy Ona i ich siedmiu, w późniejszym czasie Bohema wprowadzała na afisz sztuki pełnospektaklowe, choćby Żołnierza królowej Madagaskaru Dobrzańskiego (prem. w maju 1944). Na Wielkanoc 1944 roku wystawiono tam religijne widowisko W cieniu krzyża.
W ostatnim okresie działalności teatrzyku wyraźnie zmierzano do zmiany jego profilu z rewii na teatr komedii. Wyrazem tej dążności była premiera dana 24 czerwca 1944 roku. Zagrano zaadaptowaną przez Juliana Tuwima (jego nazwiska na afiszu nie podano) i opatrzoną przez Gozdawę i Stępnia piosenkami komedię Dziewczynę i kokosy Henry’ego Duvernoya. To przedstawienie było ostatnią premierą teatrzyku. Grał aż do wybuchu Powstania Warszawskiego.
Sala mieszcząca się w podwórzu kamienicy przy Hożej uległa wraz z nią zagładzie w czasie Powstania Warszawskiego.
Tomasz Mościcki (2022)
Bibliografia
- Dąbrowa-Sierzputowski Józef, Warszawski sezon teatralny 1940–1944, Archiwum Państwowe w Warszawie, Zbiór Rękopisów, sygn. 39;
- Marczak-Oborski Stanisław, Teatr czasu wojny 1939–1945, Warszawa 1967, [wersja cyfrowa];
- Mościcki Tomasz, Teatry Warszawy 1944–1945. Kronika, Warszawa 2012, [wersja cyfrowa];
- Mościcki Tomasz, Warszawskie sezony teatralne 1944–1945,Warszawa 2016;
- Szejnert Małgorzata, Sława i infamia. Z Bohdanem Korzeniewskim rozmawia Małgorzata Szejnert, Kraków 1992, [wersja cyfrowa]
- Szymchel Tomasz, Recenzenci teatralni warszawskiej prasy niemieckiej wydawanej w języku polskim podczas okupacji hitlerowskiej 1940–1944, mps., praca magisterska. Biblioteka Akademii Teatralnej w Warszawie, sygn. 1243;
- Teler Marek, Zagadka Iny Benity. AK-torzy kontra kolaboranci, Warszawa 2021;
- Teler Marek, Upadły Amant. Historia Igo Syma, Warszawa 2021;
- „Pamiętnik Teatralny” 1963, z. 1–4;
- „Pamiętnik Teatralny” 1997, z 1–4;
- „7 Dni” [wersje cyfrowe];
- „Nowy Kurier Warszawski” [wersje cyfrowe];
- „Warschauer Zeitung” [wersje cyfrowe].
Mapa teatrów jawnych w Generalnym Gubernatorstwie (1940–1945)
Sezon: 1942 / 1943
