Władysław Raczkowski
RACZKOWSKI Władysław Piotr Antoni (19 V 1893 Wartkowice k. Łęczycy - 1 VII 1959 Łódź), dyrygent, kierownik artyst. teatru. Był synem Antoniego R., organisty, i Anieli z Jakubowiczów, mężem najpierw Haliny Higersberger, potem Magdaleny z Rutkowskich (ślub 7 VII 1951 w Łodzi). W 1906 uzyskał stypendium Warsz. Tow. Muz. i do 1916 kształcił się w jego Konserwatorium oraz w Wyższej Szkole im. Chopina w Warszawie. W 1916-20 pracował jako nauczyciel w szkołach muz. w Warszawie. Potem, do 1929 działał w Poznaniu. Był tam cenionym organistą, pianistą-kameralistą, dyrygentem, prof. Konserwatorium Muz., chórmistrzem, animatorem wielkopolskiego ruchu śpiewaczego. W 1921-23 współpracował zapewne z Operą poznańską. W 1929-31 pracował w Warszawie, m.in. w Konserwatorium Muz. i w Filharmonii Warsz. (chórmistrz). W 1931 wrócił do Poznania i do wybuchu II wojny świat. osiągał wybitne rezultaty w działalności pedag. (Konserwatorium Muz.), chórmistrzowskiej i dyrygenckiej. Od 1927 dojeżdżał na wykłady do Miejskiego Konserwatorium w Bydgoszczy. Przez trzynaście lat był wykładowcą letniego Ogniska Muz. dla nauczycieli w Krzemieńcu. Lata okupacji niem. spędził w Warszawie, dawał lekcje pryw. i występował w kawiarniach. W 1945 zamieszkał w Łodzi, pracował w średniej i wyższej szkole muzycznej. W 1946-49 prowadził zajęcia ze śpiewu chóralnego i wstęp do nauki o muzyce w PWST w Łodzi. Podjął wtedy współpracę z L. Schillerem, opracowywał muzycznie jego przedstawienia w T. Wojska Pol. i T. Melodram, takie jak: "Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale" (1946), "Burza" (1947, wraz z T. Kiesewetterem i K. Wiłkomirskim), "Igraszki z diabłem" (1948, wraz z Kiesewetterem), "Gody weselne" (1948, wraz z K. Sikorskim), "Dom Bernardy Alba" (1949). W sez. 1949/50 był kier. artyst. Filharmonii Warsz., a w 1950-54 Filharmonii w Łodzi. W 1954, po długim okresie starań i artyst. przygotowań, doprowadził do utworzenia Opery Łódzkiej; był jej pierwszym dyrygentem, a od jesieni 1956 do końca życia kier. artystycznym. Prowadził inaug. przedstawienie "Strasznego dworu" (18 X 1954), potem: "Don Pasqualego", "Krakowiaków i Górali", "Traviaty", "Eugeniusza Oniegina", "Madame Butterfly", "Halki". Bibl.: Błaszczyk: Dyrygenci; Kaszyński: Teatr łódz.; Mrozińska: Szkoła; Mrozińska: Trzy sezony; Urbankiewicz: Sezon w Łodzi; WSB (H. Rudnicka-Kraszewska; bibl.); Kur. Warsz. 1922 nr 243; Odgłosy 1959 nr 28; Ruch Muz. 1959 nr 17-18; Programy, IS PAN. Ikon.: Fot - Arch. Dok. Mech., MTWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
