Osoby

GAWLIK Stanisław (3 listopada 1925 Słupna koło Katowic – 7 lutego 1990 Warszawa),

aktor. 

Był synem Stanisława Gawlika i Cecylii z Cielenkiewiczów; mężem aktorki Heleny Dąbrowskiej (1923–2003; ślub 13 grudnia 1949 we Wrocławiu). W 1945–46 uczył się w Studiu przy Starym Teatrze w Krakowie i występował, np. jako: Kacper (Droga do świtu), Robin (Król włóczęgów). W 1946–47 grał w Teatrze Miejskim w Katowicach, m.in. Bobczyńskiego (Rewizor), Dudkę (Sen nocy letniej), a w sezonie 1947/48 w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu, m.in.: Klaryna (Życie snem), Fujarkiewicza (Dom otwarty), Loriota (Nitouche). 

W 1948 w Łodzi zdał eksternistyczny egzamin aktorski i znów wędrował po różnych polskich scenach: w sezonie 1948/49 występował w Teatrze Polskim w Poznaniu, np. jako Proboszcz (Rozkosz uczciwości), w 1949–51 w Teatrach Dramatycznych we Wrocławiu, m.in. w rolach: Schultza (Niemcy), Uwarowa (Puszkin), w 1951/52 w Teatrze Ateneum w Warszawie, np. jako Crottin (Pociąg do Marsylii), w 1952/53 w Teatrze im. Osterwy w Lublinie w rolach: Kłoska (Latarnia), Łosiaka (Sześć godzin ciemności), a od 1953/54 do 30 września 1958 należał ponownie do zespołu Teatru Ateneum i zagrał tu: Służalskiego (Spazmy modne), Giappę (Neapol, miasto milionerów), Kleanta (Tartuffe, czyli Świętoszek). 

Od 1 października 1958 do końca życia występował w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Był tu użytecznym aktorem obsadzanym w rolach drugoplanowych, takich, jak: Cezar Rupf (Romulus Wielki, 1959); Profesor l (Rekonstrukcja poety), Botard (Nosorożec) – 1961; Oskar Rose (Fizycy), Zorobabel (Dziewiąty sprawiedliwy) – 1963; Leporello (Don Juan, czyli Miłość do geometrii, 1964), Bazyliket (Wędrówki Mistrza Kościeja, 1965), Rejent (Szkoła żon, 1966), Stanley (Jenny, 1968), Miechodmuch (Marchołt gruby a sprośny, 1970), Sałakin (Słoń, 1976), Aktor (Hamlet, 1979), Bazylio (Wesele Figara, 1983), Cauchon (Święta Joanna, 1984), Prof. Mikusz (Lekarz bezdomny, 1985); Praczkin (33 omdlenia), Bogaty Żyd (Gwiazda za murem), Sprzedawca romansów (Car Mikołaj) – 1988. 

W 1958–90 wystąpił w ponad 40. spektaklach Teatru TV, np. jako Kapitalista (Śmierć na gruszy), Sędzia (Sędzia rozwodów), Generał (Policja). Brał udział w telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego, np. w Wieczorze XI (1963).

W 1953–89 zagrał niewielkie role w ponad 40. filmach, spośród których warto wymienić w reżyserii Stanisława Barei Bruneta wieczorową porą i Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz oraz seriale Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy, Dom, Dekalog II i VI. 

Bibliografia

Almanach 1989/90; R. Dziewoński, M. i G. Wasowscy: Ostatni naiwni. Leksykon Kabaretu Starszych Panów, Warszawa 2005 (il.); Kuchtówna: Wielkie dni (il.); Linert: T. Śląski; Orzechowski: Stary Teatr; Sto lat Starego Teatru; T. Dramatyczny w Warszawie (il.); T. Polski Wrocław 1945–65; Życie Warsz. 1990 nr 37: Akt ślubu nr 4722/1949 i zgonu nr I/306/1990. Arch. USC Warszawa: Akta (fot.), ZASP; Almanach 1944–59; www.filmpolski.pl 

Ikonografia

J. Żebrowski: G. jako Ryszczuk (Chwasty), karyk., rys., repr. Express Wiecz. 1954 nr 225; Fot. – IS PAN, ITWarszawa, NAC. 

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.