Maria Mrozińska
MROZIŃSKA Mary, właśc. Maria Mrozińska, zamężna Trzaska-Durska (ok. 1887 – 22 września 1921 Warszawa), aktorka.
Była córką Zdzisława i Marii Mrozińskich. W 1907 ukończyła Klasę Dramatyczną przy Warszawskim Towarzystwie Muzycznym (kształciła się tam pod kierunkiem Mieczysława Frenkla, Wincentego Rapackiego i Władysława Szymanowskiego).
Zaczęła występować prawdopodobnie jesienią 1907 w zespole objazdowym Marii Przybyłko-Potockiej; wiosną 1908 należała do zespołu Kazimierza Kamińskiego. W końcu 1908 Arnold Szyfman zaangażował ją do nowo utworzonego kabaretu Momus. Jako jedyna kobieta należąca od początku do zespołu nazywana tam była „jedynaczką”. Wg Arnolda Szyfmana „zdobyła od pierwszego dnia występu w Momusie wielkie powodzenie jako aktorka, recytatorka i pieśniarka. Wprawdzie muzykalna, lecz nie posiadając odpowiedniego głosu zastępowała ten brak pikanterią, świetnym aktorstwem i szykownymi toaletami”. W Momusie występowała do marca 1910.
Wkrótce debiutowała w warszawskim T. Małym grając rolę tyt. w Circe Mańkowskiej, nie została jednak zaangażowana. W czerwcu 1910 występowała w t. Maska. Wyjechała później na występy z częścią byłego zespołu Momusa, w 1910–11 odwiedziła m.in. Wiedeń, Pragę i Moskwę. W sez. 1911/12 grała w warszawskim T. Letnim, w 1912 t. Miniatury, w pocz. 1914 w T. Polskim w Kijowie, od maja 1914 (lub wcześniej) do marca 1916 w T. Letnim, potem gościnnie w T. Małym, na jesieni 1916 w T. Nowoczesnym, później znowu w T. Małym, a od 1918 do końca życia w połączonych t. Polskim i Małym. Wiosną 1921 wyjechała na gościnne występy do T. Lutnia w Wilnie.
Była szatynką wysokiego wzrostu i pięknej budowy, obdarzona oryginalną urodą i nieprzeciętną inteligencją. Uznanie i sympatię publiczności zdobyła swoim talentem aktorskim, poczuciem humoru, niezwykłym urokiem osobistym i wykwintem.
Grała takie role, jak np. Albertyna (Złota ciocia), Cloclo (Jego córeczka), Łucja (Kontroler wagonów sypialnych), Rena (Rzeczywistość), Violetta (Mistrz), Maria (Lekkomyślna siostra), Dora (Pierwsza sztuka Fanny), Marta (Król), Henrietta Hobbs (Miss Hobbs), Aktorka (Oficer gwardii), Władka (Aszantka), Rena (Kobieta bez skazy), Luka (Żołnierz i bohater), Mouna (Ostatnia żona sinobrodego). Występowała też w kilku filmach polskich, jak np. [Antek] kombinator (1913), Chcemy męża (1916), Rozporek i ska (1918). Była żoną podpułkownika Antoniego Trzaski-Durskiego.
Bibliografia
Czempiński: Teatry w Warszawie s. 165 (il.); Lorentowicz: T. Polski; Małkowski: Moje wspomnienia; Sempoliński: Wielcy artyści; Szyfman: Labirynt; Gaz. warsz. 1921 nr 260; Kur. warsz. 1921 nr 263; Afisze, MTWarszawa; Akt zgonu nr 1450/1921 z parafii św. Barbary, USC Warszawa-Śródmieście; Straus: Repertuar 1914–15, 1915–16.
Ikonografia
S.J. Kozłowski: Portret, karyk. akw., 1914 – MTWarszawa; A. Bourdelle: Portret, rzeźba, gips, cement, mika, 1911 – MNWarszawa; S. Rzecki: Portret, karyk., rys., 1909, repr. MTWarszawa; Fot. pryw. i w rolach – IS PAN. MTWarszawa.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
