Osoby

MAŁKOWSKI Witold (14 VIII 1884 Lucerna w Szwaj­carii - 9 VII 1962 Łódź), scenograf, reżyser. Był sy­nem adwokata Władysława M. i Aleksandry z domu Andrault de Langeron, mężem aktorki Hanny M. W 1903 ukończył gimn. im. Sobieskiego w Krakowie, następnie wyjechał do Monachium, gdzie studiował architekturę. Zainteresowania teatr., rozbudzone jeszcze w Krakowie, sprawiły, że zajmował się szczególnie architekturą budynków teatr., a jego pracą dyplomową (1908) był projekt teatru. W Monachium zetknął się m.in. z M. Littmanem, studiował malarstwo, uczęsz­czał do szkoły dram. E. Possarta. Po studiach przeby­wał w Paryżu i Londynie, gdzie praktykował w pra­cowniach teatr., poznając urządzenie zaplecza i wypo­sażenie sceny. Po powrocie do kraju pracował począt­kowo jako konserwator zabytków i architekt wnętrz. W 1909 budował pawilony na wystawę w Częstochowie i wtedy po raz pierwszy podjął współpracę z t. projek­tując dekoracje dla tamtejszego zespołu M. Przybyłko-Potockiej. Później mieszkał w Krakowie i pracował jako konserwator na Wawelu. Podczas I wojny świat. walczył w Legionach. Po wojnie zamieszkał w Warszawie, gdzie w 1919 na­wiązał kontakt z T. Reduta. W sez. 1920/21 pracował jako scenograf w T. Praskim (przygotował m.in. de­koracje do "Kupca weneckiego"). W 1921-23 współpra­cował jako kierownik techniczny i scenograf z Redutą; zaprojektował scenografię "Ewy", "Czupurka" oraz kostiu­my do "Balwierza zakochanego". Wykładał też w Insty­tucie Reduty i w Państw. Szkole Dramatycznej oraz w Szkole Instruktorskiej Związku Teatrów Ludowych. Był autorem podręczników dla zespołów amatorskich i artykułów dla "Teatru Ludowego". W sez. 1923/24 opracował dla T. im. Fredry scenografię "Gwałtu, co się dzieje" i "Ślubów panieńskich". W sez. 1925/26 był naczel­nym scenografem Zjednoczonych T. Pomorskich; pro­jektował m.in. dekoracje do "Halki" i "Aidy" w Toruniu oraz do "Balladyny" i "Irydiona" w Bydgoszczy. Po likwi­dacji Zjednoczonych T. Pomorskich pozostał w sez. 1926/27 jako scenograf w T. Miejskim w Toruniu. Potem przeniósł się do Wilna, gdzie pracował jako architekt, a w sez. 1929/30 był scenografem tamtejszych T. Miejskich; projektował m.in. scenografię "Dziadów", "Snu nocy letniej" i "Rzeźbiarza masek". W 1930-39 praco­wał w T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu. Przygotowywał tam m.in. scenografię "Hamleta", "Don Juana", "Zemsty", "Judasza", "Wieczoru Trzech Króli", "Romea i Julii", a po­nadto inscenizował część przedstawień, wśród których szczególne znaczenie miała "Nieboska komedia" (1936). Podczas II wojny świat., wraz ze swą żoną oraz z S. Dą­browskim prowadził w Warszawie tajne nauczanie aktorów. Od października 1944 na polecenie Resortu Kultury PKWN kierował wraz z żoną Studium Dra­matycznym przy amatorskim zespole Fredreum w Prze­myślu. W lecie 1945 przeniósł się do Warszawy i tu zorganizował Liceum Techniki Teatralnej, w którym uczył do 1951. Po wojnie współpracował z t. tylko spo­radycznie, m.in. w 1951 wystawił w T. im. Żeromskiego w Radomiu "Dwóch paniczów z Werony" we własnym przekładzie oraz inscenizacji i reżyserii, a w 1953 pro­jektował scenografię "Dam i huzarów" w T. Ziemi Łódz­kiej. W 1952-54 był wykładowcą Państw. Wyższej Szkoły Aktorskiej w Łodzi, potem przeszedł na eme­ryturę. Bibl.: Almanach 1961/62; Małkowska: Wspomnienia; Simon: Spis przedstawień Reduty; Skwarczyńska: Trzy opracowania Nieboskiej komedii; Dz. łódz. 1962 ni 164; Głos rob. 1962 nr 163 (K. Borowski); Teatr 1962 nr 19; Życiorys opracowany przez H. Małkowską, maszynopis IS PAN. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973