ŁADOSIÓWNA Irena, zamężna Klejer (24 VIII 1905 Lublin - 7 V 1976 Warszawa), aktorka, reżyser, kierownik artystyczny. Była córką Czesława Wiśniewskiego właśc. Ładosia (zob. t. 1), i Jadwigi Marii Wiśniewskiej (zob. t. 1), żoną - Józefa Klejera (ślub 13 IX 1939 w Lublinie). Od najmłodszych lat statystowała w rolach dzieci na scenie t. lwow., uczyła się w szkole baletowej i występowała jako tancerka. Po ukończeniu w 1919 kursów scen. H. Cepnika we Lwowie, zadebiutowała w T. Miejskim, życzliwie przyjęta w roli Klary w "Ślubach panieńskich" (8 V 1920). W lwow. T. Miejskich grała do 1930; brała udział w gościnnych występach w innych miastach, np. w Przemyślu i Stanisławowie (1927). Recenzenci pisali o jej szczerości, wdzięku, harmonijnej grze. Równocześnie kontynuowała naukę w Seminarium Nauczycielskim, w którym jako eksternistka zdała maturę w 1926. Rozpoczęła również pracę lit. i dziennikarską, publikując w prasie felietony i nowele. Była też autorką powieści teatr.-film. "Otylia Sewera" (Złoczów 1930). W sez. 1930/31 grała w kierowanym przez W. Siemaszkową T. Popularnym im. Bogusławskiego w Poznaniu; tu zaczęła reżyserować. W maju 1931 była w zespole Tow. Dramatycznego pod kier. K. Wojciechowskiego w Płocku, w 1931-33 występowała w T. Miejskich w Wilnie, gdzie zajmowała się także reżyserią. W 1933-37 była aktorką, reżyserem i kier. artyst. objazdowego T. Pokucko-Podolskiego z siedzibą w Stanisławowie, w którym wystawiała własne sztuki, np. "Królową śniegu" wg Andersena, "Królewnę z Lisieux". W 1937-39 była aktorką i reżyserem T. Ziemi Pomorskiej w Toruniu, brała udział w występach gościnnych tego t. w Gdańsku. Na pocz. sez. 1939/40 grała w T. Miejskim w Lublinie; tu spędziła lata wojny. Podczas okupacji niem. pracowała jako kelnerka w kawiarni "U Aktorów", prowadziła tajne kursy teatr.; wraz z mężem przygotowała konspiracyjne przedstawienie "Moralności pani Dulskiej" (grała Dulską), wykonane także publicznie 12 VIII 1944. Od 26 VII do 28 X 1944 była kier. artyst. T. Zespołu Aktorskiego w Lublinie, którego dyr. był J. Klejer. Po wcieleniu zespołu do T. Wojska Pol. występowała z tym teatrem w Krakowie, nast. od 15 II 1945 do 1947 była aktorką i reżyserem w T. Miejskim w Lublinie, współzałożycielką i wykładowcą studia dram. przy tym teatrze, w 1946/47 jego dyr.; równocześnie prowadziła kursy dykcji na Katolickim Uniw. Lubelskim. W 1946 wyreżyserowała w Lublinie m.in. własną sztukę "Weryfikacja", która wywołała wiele dyskusji. Po przeniesieniu się do Warszawy należała do zespołów: Miejskich T. Dramatycznych (1947-49), T. Narodowego (1949-51), Ateneum (1951-57). W sez. 1957/58 nie miała stałego etatu, a od sez. 1958/59 do 1 VIII 1971, kiedy przeszła na emeryturę, była aktorką T. Komedia. Po wojnie grywała niewiele, dużo reżyserowała w teatrach całej Polski. Współpracowała z T. Powszechnym w Warszawie (1950), teatrami: w Jeleniej Górze (1949-51 i 1961), Bielsku-Białej (1953), Zielonej Górze (1954, 1956), Bydgoszczy (1954, 1960, 1961), Białymstoku (1956, 1958, sez. 1967/68), T. Powszechnym w Łodzi (1957-59), T. Ziemi Mazowieckiej (1960, 1963), teatrami: w Olsztynie (1961), Częstochowie (1962), Szczecinie (1963), Rzeszowie (1965). Miała w swoim repertuarze ok. trzystu ról zagranych w większości przed wybuchem wojny. Grała Melę, Hankę i Dulską ("Moralność pani Dulskiej"), kilkakrotnie powtarzała Rachelę ("Wesele"), w przedstawieniu T. Wojska Pol. zagrała w tej sztuce Radczynię. Inne role: Helena ("Grube ryby"). Panna pisząca na maszynie ("To, co najważniejsze"), Maria ("Myśl"), Pasierbica ("Sześć postaci scenicznych w poszukiwaniu autora"), Irena ("Ponad śnieg bielszym się stanę"), Maria Stuart w dramacie J. Słowackiego, Eliza ("Pigmalion"), Maria ("Nowa Dalila"), Dziadówka ("Miłosierdzie"); po wojnie: Fiokła ("Ożenek"), Żelazna ("Panna Maliczewska"), Dolores ("Yerma"), Orgonowa ("Damy i huzary"), i ostatnia rola - Matka Staszka ("Boso, ale w ostrogach", styczeń 1971). Była typem reżysera-pedagoga. Reżyserowała ok. dwustu przedstawień, m.in. "Pannę Maliczewską" (kilkakrotnie), "Moralność pani Dulskiej", "Ich czworo", "Majątek albo imię", "Śluby panieńskie", "Fircyka w zalotach", "Czarującą szewcową", "Sobótki", "Lato" T. Rittnera, "Fedrę", "Marię Stuart" J. Słowackiego. Wiele pracowała społecznie; była przewodniczącą Komisji Likwidacyjnej ZASP-u w 1950, opiekunką schroniska w Skolimowie, członkiem Komisji Kwalifikacyjnej i Głównego Sądu Koleżeńskiego SPATiF-u. Dawała bezpłatne koncerty recytatorskie. Spisywała anegdoty teatr., część z nich wykorzystał A. Grzymała-Siedlecki w "Świecie aktorskim moich czasów". Bibl.: Almanach 1975/76; Bibliografia dramatu; Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; Jego siła (il.); Konarska-Pabiniak: Repertuar; Kwaskowski; Marczak-Oborski: Teatr 1918-39; Warnecki; Pam. Teatr. 1963 z. l-4 s. 56, 60; Życie Warsz. 1976 nr 112, 114, 116; Afisze, programy i wycinki prasowe, IS PAN; Akta (tu fot.), kartoteki i wycinki prasowe, ZASP; Rymkiewicz: T. Powszechny; Wosiek: Teatry objazdowe. Ikon.: W. Dunin-Marcinkiewicz: Ł. w roli, akw., ol., 1933 - MTWarszawa; J. Żebrowski: Ł. jako Donna Peppenella (Neapol miasto milionerów), rys., repr., Express Wiecz. 1955 nr 267; Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, ZASP. Film.: Fragm. materiałów film. z 1962-73 - Arch. WFD; Materiały - Archiwum TVWarszawa. Nagrania: Role, recytacje - Red. Dok. Inf. PR. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
array(5) {
["current_page"]=>
int(1)
["total_pages"]=>
int(2)
["total_count"]=>
int(21)
["number_of_photos"]=>
int(29)
["photos"]=>
array(18) {
[0]=>
array(2) {
["description"]=>
string(223) "Zieleni się zboże, Teatr Powszechny (MTD), Warszawa, prem. 8 stycznia 1949. Na zdjęciu: Ładosiówna Irena, Libner Stanisław, Rostkowska Alina, Kubalski Tadeusz, Karska Ewa, Kornacka Stefania, sygn. IT/T/134343"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/153335.jpg"
}
[1]=>
array(2) {
["description"]=>
string(205) "Zieleni się zboże, Teatr Powszechny (MTD), Warszawa, prem. 8 stycznia 1949. Na zdjęciu: Rostkowska Alina, Kornacka Stefania, Libner Stanisław, Ładosiówna Irena, Karska Ewa, sygn. IT/T/134344"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/153336.jpg"
}
[2]=>
array(2) {
["description"]=>
string(178) "Zieleni się zboże, Teatr Powszechny (MTD), Warszawa, prem. 8 stycznia 1949. Na zdjęciu: Kubalski Tadeusz, Rostkowska Aleksandra, Ładosiówna Irena, sygn. IT/T/142488"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/161706.jpg"
}
[3]=>
array(2) {
["description"]=>
string(216) "Zieleni się zboże, Teatr Powszechny (MTD), Warszawa, prem. 8 stycznia 1949. Na zdjęciu: Kostrzyński Bolesław, Rostkowska Alina, Libner Stanisław, Kubalski Tadeusz, Ładosiówna Irena, sygn. IT/T/147707"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/167013.jpg"
}
[4]=>
array(2) {
["description"]=>
string(207) "Panna Maliczewska, Teatr Ateneum im. Stefana Jaracza, Warszawa, prem. 23 lipca 1953. Na zdjęciu: Drohocka Halina, Ładosiówna Irena, Barwińska Zofia, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/106816"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/125232.jpg"
}
[5]=>
array(2) {
["description"]=>
string(187) "Panna Maliczewska, Teatr Ateneum im. Stefana Jaracza, Warszawa, prem. 23 lipca 1953. Na zdjęciu: Ładosiówna Irena, Rułka Marian, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/106819"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/125235.jpg"
}
[6]=>
array(2) {
["description"]=>
string(192) "Panna Maliczewska, Teatr Ateneum im. Stefana Jaracza, Warszawa, prem. 23 lipca 1953. Na zdjęciu: Dziewoński Janusz, Ładosiówna Irena, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/106821"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/125237.jpg"
}
[7]=>
array(2) {
["description"]=>
string(187) "Billy kłamca, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 11 lipca 1964. Na zdjęciu: Julski Cezary, Ładosiówna Irena, Karel Irena, Jamry Zofia, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/1579"
["file_path"]=>
string(56) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/1579.jpg"
}
[8]=>
array(2) {
["description"]=>
string(146) "Billy kłamca, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 11 lipca 1964. Na zdjęciu: Ładosiówna Irena, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/1581"
["file_path"]=>
string(56) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/1581.jpg"
}
[9]=>
array(2) {
["description"]=>
string(205) "Billy kłamca, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 11 lipca 1964. Na zdjęciu: Julski Cezary, Karel Irena, Ładosiówna Irena, Łazuka Bohdan, Jamry Zofia, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/119301"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/138180.jpg"
}
[10]=>
array(2) {
["description"]=>
string(202) "Straszny dworek, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 24 listopada 1963. Na zdjęciu: Julski Cezary, Ładosiówna Irena, Górska Irena, Bortnowska Helena, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/45855"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/45855.jpg"
}
[11]=>
array(2) {
["description"]=>
string(215) "Straszny dworek, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 24 listopada 1963. Na zdjęciu: Rylska Barbara, Ładosiówna Irena, Wejcman Jadwiga, Gallert Danuta, Jamry Zofia, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/89716"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/103050.jpg"
}
[12]=>
array(2) {
["description"]=>
string(191) "Tomcio Paluch, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 19 grudnia 1962. Na zdjęciu: Ładosiówna Irena, Grzybowski Andrzej, Dembowski Kazimierz, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/106527"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/124942.jpg"
}
[13]=>
array(2) {
["description"]=>
string(172) "Uczeń diabła, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 16 czerwca 1959. Na zdjęciu: Szczepkowski Andrzej, Ładosiówna Irena, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/15338"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/15338.jpg"
}
[14]=>
array(2) {
["description"]=>
string(207) "Uczeń diabła, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 16 czerwca 1959. Na zdjęciu: Szczepkowski Andrzej, Gruszecka Helena, Ładosiówna Irena, Kałuski Witold, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/15340"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/15340.jpg"
}
[15]=>
array(2) {
["description"]=>
string(150) "Uczeń diabła, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 16 czerwca 1959. Na zdjęciu: Ładosiówna Irena, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/15341"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/15341.jpg"
}
[16]=>
array(2) {
["description"]=>
string(345) "Uczeń diabła, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 16 czerwca 1959. Na zdjęciu: Kałuski Witold, Gruszecka Helena, Górska-Damięcka Irena, Szczepkowski Andrzej, Massalska Stefania, Szupelak-Gliński Edward, Biegański Wiktor, Julski Cezary, Ładosiówna Irena, Dembowski-Weyroch Kazimierz, NN, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/84497"
["file_path"]=>
string(57) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/97756.jpg"
}
[17]=>
array(2) {
["description"]=>
string(254) "Uczeń diabła, Teatr Komedia, Warszawa, prem. 16 czerwca 1959. Na zdjęciu: Kałuski Witold, Gruszecka Helena, Szczepkowski Andrzej, Iwański Stanisław, Ładosiówna Irena, NN, Massalska Stefania, fot. Myszkowski Franciszek, sygn. IT/T/137893"
["file_path"]=>
string(58) "https://encyklopediateatru.pl/photos_repository/156917.jpg"
}
}
}