7 czerwca 1963
Post u ludożerców – debiut reżyserski Szajny
Częstochowa, Teatr im. Adama Mickiewicza: prapremiera sztuki Joanny Gorczyckiej Post u ludożerców w reżyserii i scenografii Józefa Szajny, z muzyką Adama Walacińskiego.
Szajna podprowadził sztukę do politycznego epilogu, ale zdawał sobie sprawę, że z tego materiału nie stworzy jakiegoś druzgocącego protestu. Wykorzystał więc rozrywkowe akcenty utworu i zaproponował zabawę w ludożerców, która się świetnie udała. Cały czas czeka się na to, co jeszcze Szajna wymyśli. Scenograf i reżyser w jednej osobie aż kipi on od pomysłów. Tam-tam zastępują puszki od konserw, Ofelia z dżungli flirtuje z zakonnym Hamletem w dziecinnych wanienkach, pióra czarownicy ułożone są z rękawiczek gumowych, no i wreszcie pada autentyczny deszcz. Eksperyment Szajny, który oszołomił nawet aktorów, nie przyzwyczajonych do takich nowych rygorów, publiczność częstochowska przyjęła zupełnie zdezorientowana. Początkowo na sali panuje zupełna cisza i wzajemne na się spoglądania, potem dopiero oklaski wyrażają zadowolenie. Szajna wypracował tę zabawę bardzo rygorystycznie, dowcipnie, żywo i ciepło, zespół świetnie się porusza i wszystkie role są bardzo zajmujące. Sztuka, pod przemożnym wpływem plastyki, schodzi wprawdzie na plan dalszy, ale o to może mieć pretensje do scenografa autorka, widownia bowiem jest chyba wdzięczna za niespodziankę artystyczną na własnej scenie.
(IS [Irena T. Sławińska, Eksperyment Szajny w Częstochowie, „Trybuna Robotnicza” 1963, nr 151 z 27 czerwca).
Janusz Legoń (2022)