21 stycznia 1956
Księżniczka Turandot w Teatrze Ludowym w Nowej Hucie
Kraków-Nowa Huta, Teatr Ludowy: premiera Księżniczki Turandot Carla Gozziego w przekładzie Emila Zegadłowicza. Inscenizacja i reżyseria: Krystyna Skuszanka, Jerzy Krasowski, scenografia: Józef Szajna.
Przedstawienie uznane za deklarację programową kierownictwa otwartego 3 grudnia 1955 nowohuckiego teatru:
To przedstawienie jest o wiele łatwiejsze dla normalnego, zwykłego widza (tak, właśnie dla tego świeżego, nieobytego teatralnie widza z Nowej Huty), niż dla krytyka, który pragnie je „rozgryźć". Patrząc na ów zachwycający fajerwerk pomysłów reżyserskich, aktorskich, scenograficznych i muzycznych, zadawałem sobie wciąż pytanie: o co w tym wszystkim chodzi? (...) Chodziło o zabawę, o igraszkę, która byłaby jednocześnie lekcją teatru, oczywiście teatru antynaturalistycznego, lekcją umowności scenicznej i skrótu – lekcją wyobraźni i fantazji. (...)
Kpiąco-ironiczny stosunek do treści baśni jest w ogromnej mierze dziełem scenografa Józefa Szajny. Scenografię tak dowcipną, tak pomysłową, tak funkcjonalnie oszczędną, niemal skąpą i w każdym elemencie absolutnie czytelną – scenografię, która jest jednocześnie szkołą nowoczesnej plastyki (nie tylko scenicznej), nie często zdarza się oglądać w naszym teatrze.
(Andrzej Władysław Kral, Refleksje o „Księżniczce Turandot”, „Teatr” 1956, nr 5).
W lipcu, po wizycie zespołu w Warszawie (gdzie prezentowano także przedstawienie Myszy i ludzie), Stefan Treugutt komentował:
W ostatnim sezonie powstał Państwowy Teatr Ludowy Nowa Huta. Rzetelna i poważna placówka artystyczna. Teatr ten rodem wywodzi się z opolskiego zespołu Krystyny Skuszanki. Młody zespół pracuje w warunkach szczególnych. Pod nosem Krakowa z jego wielkimi tradycjami teatralnymi, w środowisku kulturalnie surowym, gdzie widza trzeba zdobywać, uczyć teatru i uczyć poprzez teatr. Zespół nowohutnicki, wbrew temu, co pisywano na ten temat, odpowiedzialnie traktuje swe zadania społeczne i wychowawcze. To właśnie sprawia, że twórcze poszukiwania kolegów z Teatru Ludowego mają pełną wagę ideową, nie są pustą gonitwą wokół magicznego pojęcia nowoczesności.
(Stefan Treugutt, Brawo! Teatr Skuszanki, „Przegląd Kulturalny” 1956, nr 28)
Janusz Legoń (2021)