Kalendarium

Moskwa, Moskiewski Akademicki Teatr Artystyczny (MChAT): premiera Dni Turbinów (ros. Дни Турбиных) Michaiła Bułhakowa pod artystycznym kierownictwem Konstantina Stanisławskiego, reż. Ilia Sudakow. Autorska adaptacja powieści Biała gwardia, prezentującej losy rosyjskiej inteligencji w okresie rewolucji i wojny domowej, była jedyną w radzieckim teatrze sztuką, w której obóz „białych” (przeciwników bolszewików) przedstawiony został ze zrozumieniem i współczuciem, a nie karykaturalnie. Cieszyła się rekordowym powodzeniem (zwłaszcza wśród bezpartyjnej części widowni) – w sezonie 1926/27 zagrano ją 108 razy. W kwietniu 1929 została zdjęta z repertuaru; przywrócona w lutym 1932 utrzymywała się na afiszu MChAT-u do czerwca 1941. Ogółem w latach 1926–1941 odbyło się 987 przedstawień.

Druga żona Bułhakowa, Lubow Biełozierska, zanotowała we wspomnieniach relację znajomej: „To było podczas trzeciego aktu Dni Turbinów... Batalion rozgromiony. Miasto zdobyte przez hajdamaków. Chwila napięcia. Przez okno domu Turbinów widać łunę pożaru. Helena z Larusiem czekają. I nagle słabe pukanie... Oboje nasłuchują... Nagle z widowni słychać pełen emocji kobiecy głos: «No, otwierajcie! To swoi!». Oto połączenie życia i teatru, o którym mogą tylko marzyć dramatopisarz, aktor i reżyser.”

Prawie cała partyjna krytyka atakowała bez pardonu. Ówczesny narodowy komisarz oświaty, Anatolij Łunaczarski stwierdzał w dzienniku „Izwiestia” (8 października 1926), że w sztuce króluje „atmosfera psiego wesela wokół jakiejś rudej żony przyjaciela”, że to „półapologia białogwardyjstwa”. A poeta Aleksandr Biezymienski nazwał ją „nowoburżuazyjnym bękartem”.