Artykuły

Wybitny reżyser Krystian Lupa zabiera głos w sporze artystów z władzą dotyczącym Teatru im. Norwida. Listy popracia dla aktorów piszą też dyrektorzy teatrów, artyści teatru i ludzie kultury. Podpisy są na bieżąco aktualizowane na stronie internetowej teatru www.teatr.norwida.pl

List Krystiana Lupy

Głos do dyskusji o przyszłości Teatru Jeleniogórskiego

Trudno człowiekowi teatru i komuś kto Jelenią Górę traktuje jako swoją "teatralną ojczyznę" nie utożsamić się z rozgoryczeniem zespołu Teatru Norwida i nie wczuwać się w podłoże pełnych determinacji słów i sformułowań. Dyskusja - czyj jest teatr: artystów, czy podatników - jest przykładem (jakich wiele dziś w Polsce) niewłaściwego postawienia sprawy i sprzyja jałowym sporom ludzi złej woli i fatalnym w skutkach decyzjom. Mamy w Polsce sporo przykładów, kiedy ludzie nie mający z teatrem i sztuką nic wspólnego dokonywali bezmyślnych dymisji niszcząc ciekawie rozwijające się zjawiska i bezdusznie i sobiepańsko rozbijając twórcze nadzieje i duchową energię tworzących je ludzi. Podawanym powodem, albo alibi był zawsze argument niegospodarności, albo spadku ilości widzów i tym podobne. (Natychmiastowe ocenianie nowego zjawiska sukcesem kasowym jest znanym szeroko błędem ignoranta, kogoś kto nie zna mechanizmów nie tylko artystycznych, lecz również komercyjnych.) Rezultaty były prawie zawsze takie same - finansowo teatr się nie podnosił, za to artystycznie upadał na dno. Gdyby decydenci spojrzeli wokół siebie po Polsce i przestudiowali podobne historie - może by się zastanowili. Może wstrzymałby ich choćby ten jeden argument: otóż wszystkich tych decydentów spotkała klęska ich decyzji i stosowna niesława. To prawda - teatr nie jest własnością artystów, ale artyści nie są własnością "fabrykantów". Artyści kształcą się, aby tworzyć kulturę i ktoś, kto tego nie rozumie, nie powinien podejmować decyzji, bo będą one zawsze absurdalne i szkodliwe. Rozdział personalny między dyrektorem artystycznym i administracyjnym jest między innymi (i głównie) po to, by problemy artystyczne i finansowe placówki utrzymać w optymalnej harmonii. Stwarzając w teatrze jednoosobowe stanowisko kierownicze, jednocześnie odsuwając jako nieważne wszelkie potrzebne kwalifikacje artystyczne - dokonuje się zasmucającego zarżnięcia sztuki, aktu, który nikomu się nie opłaci. Nie mamy prawa serwować czegoś takiego ludziom, kształconym, i kształtującym swe życie po to, by tworzyć kulturę. Nie mamy prawa również serwować czegoś takiego naszemu społeczeństwu - zabierając mu sztukę, wystawiając w zamian na sprzedaż produkt rozrywkowy.

Z poważaniem

Krystian Lupa

Kraków

***

LIST OTWARTY DYREKTORÓW TEATRÓW I FESTIWALI W SPRAWIE TEATRU NORWIDA W JELENIEJ GÓRZE

Marszałek Województwa Dolnośląskiego Marek Łapiński

Wojewoda Dolnośląski Rafał Jurkowlaniec

Posłowie ziemi jeleniogórskiej w Sejmie Rzeczpospolitej Polskiej

Lokalne władze Jeleniej Góry

Szanowni Państwo,

Niepokoją nas głosy dobiegające z Teatru im. C.K. Norwida. Niepokoją nas postanowienia Rady Miejskiej w Jeleniej Górze, które - jak słyszymy - stawiają pod znakiem zapytania możliwość kontynuowania pracy przez obecnego dyrektora artystycznego, Wojtka Klemma. Wydaje nam się nieprawdopodobne, że lokalne władze, decydując o przyszłości Teatru Norwida, nie biorą pod uwagę prestiżu, jaki zyskał on - a co za tym idzie całe miasto - w ostatnim czasie - właśnie od kiedy prowadzi go Klemm. Od zeszłego sezonu teatralnego o jeleniogórskim Teatrze mówi się w Polsce w słowach pełnych uznania. Z naszej perspektywy - Jelenia Góra ma w swym mieście skarb - sprawny, odważny zespół podejmujący ryzyko zaznajomienia mieszkańców miasta ze sztuką różnorodną, autorską, nowoczesną i - wysokiej jakości. Apelujemy, byście Państwo pomogli im w ich pracy.

Wierzymy, że nikt z Państwa nie zechce przerwać dobrej passy Teatru, popierając wprowadzane ustawowo zmiany, które zagrażają jego przyszłości. Ufamy, że wspólnymi siłami znajdą Państwo rozwiązanie, które pozwoli Teatrowi Norwida dalej harmonijnie się rozwijać.

Z poważaniem

Tomasz Konina - dyrektor Teatru im. Jana Kochanowskiego w Opolu

Iwona Kempa - Dyrektor artystyczny Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu

Sebastian Majewski - dyrektor artystyczny Teatru im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu

Krzysztof Mieszkowski - dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu

Zbigniew Szumski - dyrektor Teatru Cinema w Michałowicach

Magdalena Grudzińska - dyrektorka festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne w Krakowie

Agata Siwiak, Grzegorz Niziołek - dyrektorzy artystyczni Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi

Janusz Opryński - dyrektor festiwalu Konfrontacje w Lublinie

Paweł Łysak - dyrektor Teatru Polskiego im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy

Anna Augustynowicz - dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie

Magda Grudzińska - dyrektorka festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne w Krakowie

Marcin Zawada - dyrektor artystyczny Festiwalu Demoludy w Olsztynie

Zbigniew Brzoza - dyrektor artystyczny Teatru Nowego w Łodzi

Danuta Marosz, dyrektor naczelny Teatru im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu

***

LIST OTWARTY LUDZI KULTURY W SPRAWIE TEATRU IM. C.K. NORWIDA

Sz. P.

Rafał Jurkowlaniec

Wojewoda Dolnośląski

Szanowny Panie,

Dochodzą nas słuchy o niepokojących posunięciach Rady Miejskiej w Jeleniej Górze i zagrożeniu, jakie niosą one dla harmonijnego rozwoju Teatru im. C.K Norwida. Osiągnięcia Teatru w ostatnim sezonie stały się głośne w całej Polsce. Opiniotwórcze środowiska teatralne doceniają kolejne premiery Teatru. Co i rusz czytamy w prasie ogólnopolskiej przychylne omówienia kolejnych przedsięwzięć Teatru. Jego spektakle pokazywane są - i doceniane - na ważnych polskich festiwalach. Reżyserzy, pracujący w ostatnim czasie w Jeleniej Górze należą do czołówki polskiego życia teatralnego. Zespół Teatru Norwida dołączył do najciekawszych zespołów teatralnych w kraju. Naszym zdaniem trzeba wszystkie te ewidentne sukcesy przypisać zdecydowanej linii programowej dyrektora artystycznego Teatru , Wojtka Klemma. Imponujące jest, że wprowadził on jeleniogórską scenę dramatyczną do pierwszej ligi teatralnej zaledwie w ciągu półtora roku.

Przykro nam słyszeć, że wszystko to może zostać zniweczone jedną decyzją urzędników, zmieniających - w sposób arbitralny - statut Teatru.

Naszym zdaniem, wielką szkodą dla kultury byłoby uniemożliwianie Wojtkowi Klemowi kontynuowanie jego cennej pracy.

Ufamy, że podziela Pan naszą troskę o losy Teatru w Jeleniej Górze.

Mamy też wielką nadzieję, że Radni Miasta Jeleniej Góry wezmą pod uwagę nasz głos poparcia dla zespołu artystycznego Teatru Norwida i dla jego obecnego dyrektora artystycznego.

Iga Gańczarczyk, dramaturg, Kraków

Barbara Grzegorzewska, tłumaczka literatury francuskiej, Warszawa

Ryszard Grzywacz, nauczyciel klasy teatralnej II L.O., Jelenia Góra

Goran Injac, pracownik Katedry Slawistyki Uniwersytetu Opolski ego

Agata Diduszko-Zyglewska Instytut Sztuki PAN, Warszawa

Wojciech Diduszko, TVP Kultura, Warszawa

Katarzyna Dudek, kierownik literacki Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu

Luiza Laskowska, BWA Jelenia Góra

Marta Keil, Instytut Adama Mickiewicza, Warszawa

Tomasz Konina, dyrektor Teatru im. Kochanowskiego w Opolu

Karolina Maciejaszek, reżyserka, Warszawa

Krzysztof Mieszkowski - dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu

Anka Wierzchowska-Woźniak, Wydawnictwo Panga Pank, Kraków

Magdalena Sztandara, pracownik Uniwersytetu Opolskiego

Grzegorz Sowa, aktor Teatru im. Jaracza w Olsztynie

Maria Spiss, reżyserka, Kraków

Piotr Rudzki, "Notatnik Teatralny", kierownik literacki Teatru Polskiego we Wrocławiu

Maria Szturo-Over, teatrolog, Czernica, gmina Jeżów Sudecki

Justyna Celeda, reżyserka, Warszawa

Krzysztof Grabowski, aktor Teatru Dramatycznego im. J. Szaniawskiego w Wałbrzychu

Krzysztof Minkowski, reżyser, Berlin

Agnieszka Błońska, reżyserka

Daniel Przastek, Instytut Nauk Politycznych UW, Warszawa

Iwona Gradkowska, Teatr im. Stefana Jaracza w Olsztynie

Michał Kotański, reżyser, Warszawa

Andrzej Bartnikowski, reżyser, dramatopisarz, Olsztyn

Marta Sztanka, Agencja Dramatu, Warszawa

Piotr Żurawski, aktor Teatru Nowego w Łodzi

Halina Fleger, Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu

Renata Płużek, Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu

Norbert Kaczorowski, aktor Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu

Łukasz Kustrzyński, Teatr im. J. Kochanowskiego w Opolu

Monika Strzępka, reżyser, Warszawa

Paweł Demirski, dramatopisarz, Warszawa

Hubert Michalak, krytyk teatralny, Kraków

Roman Pawłowski, dziennikarz "Gazety Wyborczej", Warszawa

Jarosław Minałto, sekretarz literacki Teatru Polskiego we Wrocławiu

Paweł Sztarbowski, Instytut Teatralny im. Raszewskiego, Warszawa

Zofia Szymanowska, Nowy Teatr, Warszawa

Jan Klata, reżyser, Warszawa

Iwona Kempa, dyrektor artystyczny Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu

Michał Zadara, reżyser, Warszawa

Paweł Łysak, dyrektor Teatru im. H. Konieczki w Bydgoszczy

Paweł Mościcki, filozof, tłumacz, Szkoła Nauk Społecznych PAN w Warszawie

Łukasz Drewniak, teatrolog, dziennikarz "Przekroju" i "Dziennika"

Maciej Stroiński, filmoznawca, doktorant Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków

Magdalena Grudzińska, dyrektor festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne

Sebastian Majewski, dyrektor artystyczny Teatru im. Jerzego Szaniawskiego w Wałbrzychu

Zbigniew Szumski, dyrektor Teatru Cinema w Michałowicach

Agata Siwiak, dyrektor artystyczny Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi

Grzegorz Niziołek, dyrektor artystyczny Festiwalu Czterech Kultur w Łodzi

Janusz Opryński, dyrektor festiwalu Konfrontacje w Lublinie

Maciej Chojnacki, scenograf, Warszawa

Piotr Szulkin, reżyser filmowy

Magda Grudzińska, dyrektor festiwalu Krakowskie Reminiscencje Teatralne

Łukasz Chotkowski, dramaturg, Teatr Polski im. Hieronima Konieczki

Marta Bryś, krytyk teatralny, Wrocław

Wojciech Zrałek-Kossakowski, dramaturg, Warszawa

Piotr Ratajczak, reżyser, Szczecin

Małgorzata Sikorska-Miszczuk, dramatopisarka, Warszawa

Joanna Mielech, historyk sztuki, Jelenia Góra

Piotrek Rajkowski, grafik, Poznań

Marta Rulka, studentka teatrologii Uniwersytetu Łódzkiego

Ewa Skibińska, aktorka teatru Polskiego we Wrocławiu

Gabriel Gietzky, reżyser

Magda Fertacz, dramatopisarka, Warszawa

Anna Smolar, reżyser, Warszawa

Zespół Teatru Formy z Wrocławia

Marta Kwiek, aktorka Teatru Lalek we Wrocławiu

Mirek Kaczmarek, scenograf, Poznań

Maćko Prusak, choreograf, Wrocław

Barbara Wysocka, aktorka, reżyser, Warszawa

aktorzy Teatru Współczesnego im. Edmunda Wiercińskiego:

Maria Czykwin

Katarzyna Bednarz

Krzysztof Boczkowski

Tomasz Cymerman

Szymon Czacki

Anna Kieca

Renata Kościelniak

Krzysztof Kuliński

Piotr Łukaszczyk

Marta Malikowska-Szymkiewicz

Katarzyna Michalska

Irena Rybicka

Krzysztof Zych

redakcja Gazety Teatralnej "Didaskalia":

Anna R. Burzyńska

Monika Kwaśniewska

Agnieszka Marszałek

Tadeusz Kornaś

Marcin Kościelniak

Aleksandra Cwen, aktorka Teatru im. J. Kochanowskiego w Opolu

Weronika Szczawinska, reżyser

Natalia Korczakowska, reżyser, Warszawa

Paweł Dobrowolski, Teatr Studio, Warszawa

***

LIST OTWARTY

CZŁONKÓW MŁODZIEŻOWEGO ZESPOŁU TEATRALNEGO

DE NOVO Z JELENIEJ GÓRY

W SPRAWIE TEATRU IM. C.K. NORWIDA

Do Władz Jeleniej Góry!

Szanowni Państwo!

Scena dramatyczna Teatru im. C. K. Norwida w Jeleniej Górze, bo pod tą nazwą jej działalność jest nam najlepiej znana, zawsze budziła nasz podziw i sympatię. Jako teatr de novo, a wcześniej teatr 106, mieliśmy to szczęście, że mogliśmy kilkakrotnie występować na deskach jeleniogórskiej sceny. Świadomość, że występowały na niej tak liczne gwiazdy polskiego świata teatralnego, wzbudzała w nas za każdym razem ogromną radość i poczucie naszego spełnienia, jako młodych aktorów. Teatr to miejsce owiane szczególną tajemnicą i swoistą "świętością"; miejsce stykania się różnych koncepcji, wizji i programów. Można śmiało dodać, że także, parafrazując słowa Jonathana Carrolla, miejscem terapii grupowej z udziałem publiczności. Jakkolwiek by na to spojrzeć, teatr to prawdziwe dobro, jakim mogliśmy zostać obdarzeni w dobie walki o człowieka: o jego indywidualność, kreatywność i swobodę myślenia.

Jesteśmy dalecy od polityki, której okropieństwa i "brutalności" dopatrujemy się w ostatnich decyzjach w sprawie Teatru. Nie możemy się jednak zgodzić na jej antykulturalny oddźwięk. Jako młodzi ludzie i, przede wszystkim, stali bywalcy tej prześwietnej instytucji, kategorycznie protestujemy przeciwko mieszaniu się lokalnego "establishmentu" w sprawy poziomu artystycznego tej placówki. Z całą mocą podtrzymujemy stanowisko zespołu teatralnego, który niedawno skierował do Państwa podobny apel. Pragniemy zwrócić uwagę wszystkich władz naszego miasta na zasługi, jakimi może się poszczycić nasz Teatr. Prasa specjalistyczna pisze o nas w sposób, jaki do tej pory zarezerwowany był wyłącznie dla TR w Warszawie, czy Starego Teatru w Krakowie. To niewątpliwa zasługa Wojtka Klemma, którego kierownictwo artystyczne wypromowało naszą scenę na ważny punkt kulturalnej mapy Polski. Czy uważacie Państwo, że stosowanie "polityki burzenia" poprawi dotychczasowe osiągnięcia teatru? Zastanawiające jest również nie konsultowanie wszelkich zmian w funkcjonowaniu Teatru z osobami, które tę instytucję tworzą i wciąż budują. Teatr pod dyrekcją Pana Klema jest ostatnim bastionem kultury i wielkiego, naszym zdaniem, kulturalnego świata, który trzyma nas w tym mieście. Jelenia Góra umrze jako znaczący ośrodek kultury, jeśli Teatrem będą rządzili politycy.

Drodzy Radni!

Liczymy na przychylność i refleksję. Apelujemy o rozwagę przy wprowadzaniu zmian w statucie placówki. Nie niszczmy tego, co staje się chlubą naszego miasta!

zespół Teatru de novo w składzie:

Ryszard Grzywacz, Dominik Dymitruk, Jędrzej Soliński, Mateusz Kędroń, Michał Krawczyk, Mateusz Korczyński, Michał Kazulo, Maria Siemaszkiewicz, Katarzyna Krupa, Martyna Harapin, Paulina Myrcha, Paulina Geremek, Anna Kumik, Ewelina Górska, Aleksandra Wacyra, Magdalena Szpecht, Kamil Kapusta, Adrianna Nałęcz-Socha, Katarzyna Gesperowicz, Lilianna Menażyk

Jelenia Góra, dnia 2 lutego 2009 r.