Warszawa. Libera o Ryszardzie Kapuścińskim
Na wysoką wartość warsztatu, uniwersalizm tematyki i ciekawą osobowość Ryszarda Kapuścińskiego [na zdjęciu], który zmarł we wtorek w Warszawie, wskazał w rozmowie z PAP Antoni Libera, pisarz, tłumacz literatury i inscenizator.
Dla Libery bardzo ważne jest, że Kapuściński "był wyraźnie przeciw tendencjom określanym jako postmodernistyczne, według których do worka z literaturą można wepchnąć praktycznie wszystko. Uważał, że "nie wszystkie chwyty są dozwolone, że musi być zachowana klarowność, ład i uroda języka. Stał na straży ładu i jakości słowa pisanego".
Pisarz podkreślił, że Kapuściński jest "szczególnym przypadkiem pisarza w literaturze polskiej, który właściwie nie zajmował się polskimi sprawami, a mimo to zdobył światowy rozgłos". - Był znany chyba bardziej niż nasi nobliści. Jak się podróżuje po Zachodzie czy USA, z polskich pisarzy, tylko Kapuściński ma w księgarniach oznaczoną nazwiskiem, swoją półkę. Nie mają czegoś takiego ani Gombrowicz, ani Miłosz - zauważył Libera.
W opinii tłumacza świadczy to o tym, że toczące się w Polsce spory i dyskusje na temat promowania literatury polskiej w świecie, "zostają swoiście podważone działalnością pisarską" Kapuścińskiego. - Może warto się oderwać od naszego podwórka i podjąć problemy, które są ważne - jeśli nie dla całego świata, to dla dużej jego części? Może właśnie to jest droga, a nie poprzez promocję jakiejś mitycznej polskości? - zastanawiał się pisarz.
Libera wskazuje na analogię popularności Kapuścińskiego i Romana Polańskiego, który także "pochodzi z Polski, skończył polską szkołę filmową, jego filmy nie są o Polsce, i zdobył międzynarodową sławę". - W tym aspekcie porównałbym też Kapuścińskiego ze Stanisławem Lemem, również Polakiem, który zajmował się uniwersalnymi problemami współczesnej cywilizacji i filozofii. On także jest jednym z bardziej znanych pisarzy w świecie - powiedział.
Libera zwrócił też uwagę na osobowość Kapuścińskiego, "uroczego człowieka". - Często artyści i pisarze, którzy odnieśli olbrzymi sukces, tak, jak Kapuściński, bywają wyniośli czy aroganccy, mają dystans do innych. Otóż Kapuściński był przeciwieństwem takiej postawy - zapewnił.
Wspominając Kapuścińskiego, podkreślił "niebywałą skromność i życzliwość" zmarłego kolegi. - Chociaż miał olbrzymią wiedzę, nie narzucał się z nią specjalnie. Miał rzadki dar słuchania, był bardzo chłonny. Dochodziło z nim do prawdziwej rozmowy, bardzo to sobie ceniłem w kontaktach z nim - wyjaśnił. Libera uznał śmierć Kapuścińskiego za poważną stratę dla polskiej kultury. - Wykruszają się ostatnie postaci życia literackiego, które reprezentują wysoki poziom i stanowią pewien wzór - dodał.
