Teatry i zespoły

Teatr im. Michała Bałuckiego był teatrem niezawodowym. Założony został przez artystów pracujących w zamkniętym w 1921 roku Teatrze Żołnierskim YMCA. Jesienią 1921 roku, Mieczysław Orłowski i Janina Orłowska rozpoczęli pracę z nowym zespołem w gmachu biblioteki Krasińskich przy ul. Okólnik 9. Pod auspicjami YMCA i nazwą Ognisko dla młodzieży, pracowali przez trzy lata. W sali estradowej aktorzy teatru zbudowali scenę według projektu Wacława Brodzikowskiego. Teatr grał również spektakle w innych budynkach wojskowych i związkowych m.in.: przy ul. Miodowej 10, w tzw. Akademickiej YMCA. Organizowano objazdy teatralne m.in. do Modlina, Zgierza, Mławy, Dęblina.

W połowie 1924 roku, zespół Orłowskich, złożony z kilkunastu osób - aktorów - głównie urzędników państwowych oraz dwudziestu czterech muzyków amatorskiej orkiestry, przyjął nazwę Teatr im. Michała Bałuckiego jesienią 1924 roku, kiedy znalazł stałą siedzibę przy ul. Nowowiejskiej 33, w Szpitalu Mokotowskim im. Marszałka Piłsudskiego. Po kilku miesiącach, realizował przedstawienia również w Szpitalu Ujazdowskim. Przedstawienia grano jeden lub dwa razy w tygodniu również w salach garnizonowych, w koszarach, Domach Wojska Polskiego.

W repertuarze teatru znajdowały się polskie dramaty: Aleksandra Fredry, Michała Bałuckiego, Mariana Gawalewicza, Adama Abrahamowicza i Ryszarda Ruszkowskiego, Wincentego Rapackiego-syna, Gabrieli Zapolskiej, Adama Grzymały-Siedleckiego.W repertuarze zagranicznym znalazły się dramaty Thomasa Brandona Maurice’a Hennequina, Eugène’a Labiche’a, Roberta de Fleursa. Oprócz przedstawień dramatycznych, w repertuarze teatru znalazły się również operetki oraz programy rewiowe - składanki skeczy i piosenek.

Zespół teatru w ciągu pierwszych dziesięciu lat   działalności (od 1921 roku) zagrał blisko 120 premier i ponad 700 przedstawień. Teatr pracował do września 1939 roku.

Ewa Hevelke (2019)

Bibliografia:

• Stanisław Piekarski Polskie teatry żołnierskie 1918-1930, wyd. MInisterstwa Obrony Narodowej. Departament Społeczno-Wychowawczy: Dom Wojska Polskiego, Warszawa 1999
• Sprawozdanie Teatru im. Michała Bałuckiego z działalności wśród wojska w latach 1920-1930, wyd.Galewski i Day, Warszawa 1930

Sezon: 1925 / 1926