Czas akcji:
Miejsce akcji:
Obsada: 14 ról męskich, 1 rola kobieca, liczne epizody.
Druk:
Akt I
Gaston - młody, nisko urodzony kochanek następcy angielskiego tronu - otrzymuje list. Oto Edward II został po śmierci swego ojca królem i wzywa go teraz z wygnania. Powrotowi Gastona sprzeciwiają się jednak lordowie i możni, grożąc królowi - w razie sprowadzenia kochanka na dwór - wypowiedzeniem swego posłuszeństwa. Powołują się przy tym na przysięgę złożoną zmarłemu królowi - ojcu Edwarda. Mimo ich gróźb król natychmiast mianuje powracającego Gastona Lordem Kanclerzem, Pierwszym Sekretarzem, Sekretarzem Stanu i Hrabią. "Twoje zachcianki będą najwyższym rozkazem" - mówi mu. I oto chwilę później biskup Coventry, który niegdyś spowodował wygnanie, zostaje - na życzenie Gastona - wtrącony do Tower, a jego majątek skonfiskowany na rzecz młodzieńca.
Lordowie zawiązują spisek przeciwko kochankowi Edwarda, który - ich zdaniem - zyskał zbyt wielki wpływ na króla i królestwo. Przyłącza się do nich, oburzony potraktowaniem biskupa, arcybiskup Canterbury - legat papieski. Królowa Izabella, żona Edwarda, rozpacza. Kocha męża i czuje się poniżona. Odżegnuje się jednak od buntu, wobec czego lordowie postanawiają zwołać Radę Królewską i w świetle prawa ponownie skazać Gastona na banicję. W trakcie ich narady pojawia się Edward z Gastonem. Chłopak zachowuje się wobec dostojników bardzo prowokacyjnie, a ci - obrażeni - lżą królewskiego kochanka i żądają od króla, aby podpisał dekret wygnania. W przeciwnym wypadku - grożą - legat papieski rzuci na niego klątwę i będzie musiał złożyć koronę. Edward w końcu ulega ich groźbom i podpisuje dekret. Zrozpaczony odprawia Gastona, obiecuje mu jednak rychły powrót i zemstę na lordach. Od upokorzonej Isabelli żąda, aby - jeśli chce w nim odzyskać przyjaciela - wyprosiła u lordów cofnięcie banicji dla jego kochanka.
Akt II
Spencer wyprawia swojego syna na dwór, chce, aby służył wiernie królowi i dzięki jego względom wysłużył sobie pozycję i majątek. Spencer Jr dochodzi do wniosku, że najszybciej i najskuteczniej w łaski króla wkradnie się za pośrednictwem Gastona i to na jego służbę postanawia najpierw wstąpić. Liczy na dodatkowe względy, gdyż - jak twierdzi - królewski kochanek jego samego przedkładał niegdyś nad króla. Wybór jest tym zasadniejszy, że wyrok banicji został cofnięty, a Gaston ma powrócić na dwór.
Tymczasem król z niecierpliwością oczekując kochanka, zaniedbał sprawy państwa. Lekceważy fakt, że Francuzi zajęli Normandię, Szkoci i Irlandczycy bezkarnie łupią ziemie angielskie, a Duńczycy blokują królewskie porty. Kiedy Gaston przybywa na dwór, zachęcony przez króla, lży obelżywie lordów i baronów. Jeden z nich nie wytrzymuje, dobywa miecza i atakuje zuchwałego młodzieńca. Wzburzony król zabrania lordom wstępu na dwór i zapowiada, że wytoczy im wojnę. Odchodzący lordowie grożą królowi buntem ludu, oburzonego rozrzutnością króla i wywyższeniem człowieka tak niskiego rodu jak Gaston. Po odejściu zawiązują kolejny spisek na życie królewskiego ulubieńca. Król tymczasem przyjmuje na swoją służbę młodego Spencera i równie jak on niskiego pochodzenia, za to wysokiej ambicji, Baldocka. Baronowie atalukją zamek. Król i Gaston zmuszeni są uciekać i w tej ucieczce rozdzielają się: król ma poprowadzić wojska lądem, a Gaston wyprowadzić w morze okręty.
Baronowie, zastając opuszczony zamek, postanawiają ścigać i ująć Gastona. Kiedy im się to udaje, chcą go natychmiast stracić. W ostatniej chwili zjawia się jednak hrabia Arundel, który w imieniu króla, prosi, by dane mu było ostatni raz zobaczyć ukochanego. Honorem króla i swoim własnym zaręcza, że po tym więzień zostanie ponownie zwrócony w ręce lordów. Ci, mimo obaw, oddają Gastona.
Akt III
Kiedy Gaston i Arundel są już w drodze do Edwarda, drogę zastępuje im hrabia Warwick ze swoimi żołnierzami i własnoręcznie wbija oszczep w ciało Gastona, zabijając go. Tymczasem Edward na wieść o zajęciu Normandii przez króla Francji, wysyła doń z poselstwem swego syna - księcia Edwarda i królową Isabellę. Gdy odchodzą, przybywa hrabia Arundel z wiadomością o śmierci Gastona. Zrozpaczony król poprzysięga lordom okrutną zemstę, a swą miłość - na przekór wrogom - postanawia przelać na młodego Spencera, którego mianuje natychmiast Lordem Kanclerzem i hrabią Gloucester. Gdy więc przybywa posłaniec baronów, proponując królowi zawieszenie broni pod warunkiem oddalenia Spencera Jr i innych otaczających go pochlebców, Edward odmawia. Wybucha wojna domowa. Król zwycięża baronów, bierze ich do niewoli i jednych skazuje na śmierć, innych na wygnanie, a jeszcze innych na więzienie w Tower
Akt IV
Spod karzącej ręki króla udało się umknąć tylko królewskiemu bratu - Kentowi i hrabiemu Mortimerowi. Teraz wyruszają do Francji, by tam - u boku królowej Isabelli i następcy tronu - szukać wsparcia przeciwko Edwardowi. Tymczasem król Francji, brat Isabelli, odmawia im pomocy. Pomoc ofiarowuje za to Sir John of Hainault, proponując królowej schronienie w swojej posiadłości. Zaprasza pod swój dach również zbiegłego z Anglii Kenta i Mortimera. Tam planują przygotować zbrojny powrót do Anglii, obalenie króla i osadzenie na tronie jego syna. I choć Edward przez swych szpiegów zawczasu dowiaduje się o spisku, to kiedy wybucha bitwa - przegrywa i zmuszony jest uciekać do Irlandii. Lordem Strażnikiem Królestwa mianowany zostaje jego syn. Zbiegom udziela schronienia przeor klasztoru. Tam jednak odnajduje ich pościg wysłany przez Isabellę i Mortimera. Spencer Jr i inni towarzysze Edwarda zostają aresztowani za zdradę stanu, a król pojmany i przewieziony do aresztu domowego w jednym z zamków. Arcybiskup w imieniu księcia Edwarda, nalega by zrzekł się królewskiej korony. Edward, płacząc i skarżąc się na swój los, oddaje władzę. Mortimer - kochanek królowej Isabelli - zostaje regentem i rozkazuje, aby zdegradowanego monarchę przewożono nieustannie pod eskortą z zamku do zamku, aby jego stronnicy nie mogli go uwolnić. Równocześnie, w tajemnicy przed królową, wydaje rozkaz dyskretnego zamordowania Edwarda. Tymczasem na zamku odbywa się koronacja młodego Edwarda III. W jej trakcie przyprowadzony zostaje Kent, pojmany przy próbie uwolnienia swojego brata - Edwarda II. Mortimer, mimo gorącego wstawiennictwa młodego, nowokoronowanego króla, rozkazuje go stracić. Tymczasem Edward trzymany jest od kilku dni w kloace zamkowej, bez jedzenia i picia. Przybywa tam wysłany przez Mortimera zabójca i w okrutny sposób morduje byłego króla. Zbrodnia jednak wychodzi na jaw i kiedy dowiaduje się o niej młody król, rozkazuje natychmiast stracić Mortimera - mocodawcę zabójców swego ojca, a swą matkę osadzić w Tower i osądzić za współudział w zbrodni. Jego rozkazy zostają wykonane.
Ukryj streszczenie