Czas akcji: nieokreślony.
Miejsce akcji: sala ćwiczeń korpusu kadetów gaskońskich, Paszteciarnia Poetów, zaułek ulicy, obozowisko kadetów, cela klasztorna
Obsada: 5 ról męskich, 3 role kobiece oraz liczne epizody
Druk: maszynopis w bibliotece Stowarzyszeniu Autorów ZAiKS.
Musical w 35 scenach na motywach komedii bohaterskiej Edmonda de Rostanda "Cyrano de Bergerac"
Chrystian de Nevillette wstępuje do korpusu kadetów gaskońskich, słynącego z pojedynków i hulanek:
"Gaskońscy kadeci
Najpokorniejsi w świecie
Po prostu baranki
Z dziecinnej malowanki
Kto kłamie gadając
Że ciągle hulają
Że lubią dziewczynki
I nocne pojedynki
Kto w kącie coś bredzi
Że diabeł w nas siedzi
Że pycha nas rozdyma
Chyba sumienia nie ma".
Kadeci mają kodeks honorowy: nie atakują skrycie, od tyłu, nie atakują gromadą, nie dopuszczają się zdrady. Pułkiem dowodzi Cyrano de Bergerac, mistrz szpady i poezji. Cały Paryż śpiewa pieśń, do której słowa ułożył Cyrano - anonimowy, nieszczęśliwie zakochany poeta. Cyrano kocha się skrycie w swojej stryjecznej siostrze Roksanie, nie liczy jednak na jej wzajemność, gdyż nie jest przystojny: ma, jak twierdzi "wzrost drągala", "łapska niedźwiedzia" i wielki nos, "usiany brodawkami". Cyrano ma kompleksy zwłaszcza z powodu nosa - w korpusie gaskońskim nie wolno nawet używać słowa "nos". Oficer kadetów radzi przyjacielowi, by nie rezygnował - przekonuje, że talent poetycki jest w oczach Roksany więcej wart od urody. Roksanę kocha także młody kadet Chrystian, nie potrafi jednak wyznać jej swojej miłości. Jego przyjaciel pociesza go, że w korpusie nauczy się władać nie tylko szpadą, ale także słowem.
Za pośrednictwem Ochmistrzyni Roksana prosi Cyrana o spotkanie. Nie wiedząc o jego miłości, wyznaje kuzynowi, że kocha ... Chrystiana i prosi Cyrana, by jako dowódca chronił go przed niebezpieczeństwem, chłodem i głodem. Cyrano, dowiedziawszy się, że Chrystian odwzajemnia to uczucie, wyrzeka się swojej miłości do Roksany i postanawia szlachetnie wspierać zakochaną parę. Antagonistą Cyrano jest Generał - rozpustny, tchórzliwy i ciągle pijany. Zostawszy opiekunem Roksany, Generał chce wydać ją za mąż za głupca, by móc sam się z nią "zabawiać". Cyrano krzyżuje jego plany: układa słowa pieśni, którymi Chrystian wyznaje miłość Roksanie; Roksana zostaje żoną Chrystiana. Generał, mszcząc się, wysyła pułk na wojnę. Nie kryje, że pragnie śmierci kadeta:
"wiesz, ja bym się nie zdziwił wcale,
Gdyby Roksance ładnie było
W welonie wdówki. Bardzo miłe
Są świeże wdówki Pasztetniku
Zmiękczone płaczem, przyprawione
Cierpieniem..."
Cyrano pisze listy za Chrystiana; Roksana wierzy, że mąż jest ich autorem. Wojenne i miłosne pieśni Cyrano śpiewa cały Paryż, ale to Chrystian staje się dzięki nim sławnym poetą. Echa sławy docierają do pułku, co zawstydza Chrystiana. Wkrótce jednak ginie w potyczce, a Cyrano zostaje ciężko ranny.
Mija dwadzieścia lat. Roksana wstąpiła do klasztoru; żyje przeszłością. Cyrano "odnajduje", a Roksana wydaje kolejne utwory, napisane rzekomo przez Chrystiana. Cyrano publikuje artykuł, w którym ujawnia prawdziwą rolę, jaką Generał odegrał w czasie wojny: jego tchórzostwo i poświęcenie najlepszych kadetów. Generał wynajmuje ludzi, którzy śmiertelnie ranią Cyrano; poeta umiera w celi ukochanej. W chwili jego śmierci Pasztetnik ujawnia Roksanie, że Cyrano ją kochał, był poetą i prawdziwym autorem utworów, które dotąd uważała za dzieło Chrystiana.
Ukryj streszczenie
