Howard Brenton
Przeklęta poezja
Czas akcji: 1816-1818 (z licznymi archaizmami).
Miejsce akcji: hotel i kawiarnia nad Jeziorem Genewskim, pokój z kominkiem w Anglii, willa w Apeninach, pałac i hotel w Wenecji, plaża nad zatoką la Spezia.
Obsada: 3 role męskie, 2 role kobiece oraz duch.
Druk: maszynopis w Bibliotece Instytutu Teatralnego.
Dramat w dziewiętnastu scenach.
Poeta Percy Bysshe Shelley podróżuje po Europie z konkubiną - Mary, synem Williamem i z Klarą, powinowatą i przyjaciółką Mary. Są "grupką bezbożników, ateistów, wyznawców wolnej miłości". Uważani są za "wolnomyślicieli", "radykalnych komunardów" i "rozpustników". Potępieni przez społeczeństwo, wytykani palcami, żyją w komunie, przywodzącej na myśl kontestację i lata sześćdziesiąte dwudziestego wieku. Domagają się prawa do wolnej miłości: "Zniewolona miłość umiera. A miłość jest przecież jądrem wolności. Próbujemy ją okiełznać, zniewolić, ujarzmić w dzikim obyczaju, który nazywamy instytucją małżeństwa". Shelley jest wrażliwy na niedolę i cierpienie, nie tylko w swoim najbliższym otoczeniu: "A to że w Irlandii angielscy żołnierze dławią wolność Irlandczyków, to nikogo nie obchodzi [..] Podczas gdy nas bulwersują informacje, kto z kim śpi, na świecie toczą się wojny, ludzi poddaje się torturom". Poeta jest też zwolennikiem sprawiedliwości społecznej:
"Lud głodny, wynędzniały, ginie na marnej ziemi,
Lecz władcy tego nie widzą; nie chcą o niczym wiedzieć;
Jak krwiożercze pijawki ssają więdnący kraj,
Aż opadają bez czucia - obrzmiali, upojeni".
Nad Jeziorem Genewskim Shelley, Mary i Klara mieszkają w drogim hotelu, na który ich nie stać, czekając na okazję poznania lorda Byrona, "największego romantycznego poety Europy". Klara poznała Byrona już wcześniej i została jego kochanką, po to, jak twierdzi, aby przedstawić mu Shelleya. Byron jest znanym rozpustnikiem, który nie gardzi wdziękami tak kobiet, jak i chłopców. Choć Shelley, w przeciwieństwie do Byrona, stroni od alkoholu, obaj poeci szybko znajdują wspólny język:
"Byron: Są w jeziorze syreny?
Shelley: Jeśli tylko wymaga tego rym, to są"
Byronowi towarzyszy Polidori - krytyk, który pisze jego biografię. Byron otwarcie gardzi krytykiem, a Polidori skrycie nienawidzi poety. Byron próbuje uwieść Mary; Polidori romansuje z Klarą i z Mary. Klara zachodzi w ciążę; twierdzi, że ojcem dziecka jest Byron, lecz nie udaje się jej zmusić poety do małżeństwa. Wraca do Anglii z Shelleyem i Mary. Shelley, który porzucił żonę i dzieci, dowiaduje się, że jego żona utonęła; o znalezionych w stawie zwłokach pisała nawet prasa. Shelley reaguje we właściwy sobie sposób: "Wiem co powinniśmy zrobić. Natychmiast. Zaprenumerować "Timesa". Trzeba regularnie czytać reakcyjną prasę. Inaczej znów przeoczę śmierć kogoś bliskiego".
Shelley zgadza się poślubić Mary; w ich domu zamieszkała także Klara. Nawet będąc w zaawansowanej ciąży, Klara sypia z Shelleyem. Mary wie o tym, wypomina mężowi zdradę, lecz nie próbuje nawet pozbyć się Klary. Shelley jest urodzonym poligamistą: "Dlaczego nie mogę mieć dwóch rodzin, albo nawet trzech, albo czterech? Czy to wbrew naturze? Nie! To wbrew moralności angielskich mieszczuchów". Shelley chciałby z Mary i Klarą wychowywać dzieci z pierwszego małżeństwa, lecz sąd nie przyznaje mu prawa do opieki nad nimi.
Shelley wciąż podróżuje z powiększającą się rodziną; Klara rodzi Allegrę, a Mary - małą Klarę. Klara udaje się do Wenecji na spotkanie z Byronem; Shelley postanawia jej towarzyszyć. Obiecuje Mary, że wróci za kilka dni. Wbrew woli Klary, Byron postanawia oddać ich córkę do szkoły zakonnej. Nie kocha Klary - nazywa ją "przeklętą dziwką"; troszczy się tylko o siebie; bezskutecznie próbuje uwieść Shelleya. Klara kocha zarówno Byrona, jak i Shelleya, Shelley - Klarę i Mary.
Zamiast wrócić do Mary, Shelley każe jej przyjechać do Wenecji. Mała Klara umiera po kolejnej wyczerpującej podróży; Mary obwinia Shelleya o jej śmierć. Shelley jest tak zajęty ukończonym właśnie wierszem, że śmierć córki do niego nie dociera.
W klasztorze umiera mała Allegra, a Mary wskutek poronienia traci kolejne dziecko. Shelley jest zajęty nową miłostką. Klara postanawia wyruszyć w podróż. "Nigdy nie wyjdę za mąż, bo już raz byłam poślubiona. (patrzy na Mary). Tobie i jemu". Shelley tonie w czasie burzy; morze wyrzuca jego zmasakrowane ciało.
Ukryj streszczenie
