Józef Sychra
SYCHRA Józef (działał 1787-1790), aktor, śpiewak. Był synem Czecha, Macieja S.; czynny na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego jako nauczyciel gry na fortepianie i na harfie, kompozytor i wydawca utworów muzycznych. W zimie 1787/88 był "kapelmajstrem" na dworze Karola Prozora, wówczas marszałka trybunału litewskiego. W tym czasie zwerbował go do swego wileńskiego teatru Wojciech Bogusławski. "Młody i przystojny", S. był wedle Bogusławskiego "zwyczajną narodowi jego znajomością muzyki i przyjemnym głosem obdarzony", mówił jednak z czeska po polsku. Aby temu zaradzić, Bogusławski przerobił na jego użytek operę "Miłostki rzemieślnicze" i główną postać, stolarza, uczynił "czeladnikiem z Czech wędrującym". Pomysł ten "przyjęty od publiczności za wyborne udanie pomieszanej polszczyzny z czeską mową nie tylko pozyskał grającemu wielkie oklaski, ale nawet dla piękności głosu, przy usiłowaniu w poprawie języka, uczynił go wkrótce ulubionym śpiewakiem". W zespole wil. śpiewał odtąd S. liczne partie tenorowe w operach komicznych, przypuszczalnie uczestniczył też w corocznych wyprawach do Dubna, a w 1789 również do Lwowa i do Grodna. Kiedy w 1790 Bogusławski przeniósł się do Warszawy, S. został jednak na Litwie i wrócił do swych dawniejszych zatrudnień.
Bibl.: Bogusławski: Dzieje TN s. 58; M. Dubiecki: Karol Prozor oboźny W. Księstwa Litewskiego, Kraków 1897; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; A. Chybiński: Słownik muzyków dawnej Polski, Kraków 1949; Muzyka 1928 z. 3 (Ł. Kamieński); Rkps BJ 5802 I R. 257, 261-262, 265.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
