Jan Ryłło
RYŁŁO, Ryło, Jan (1760 w Lubelskiem - 1804 Wilno), aktor, śpiewak. Początkowo występował w t. dworskich. Ok. 1788 grał w Lublinie, następnie w zespole J. Kluszewskiego w Krakowie. 7 IX 1793 wystąpił po raz pierwszy w T. Narodowym w Warszawie w roli Fernanda ("Pustelnik na wyspie Formentera") i został przyjęty bardzo dobrze przez publiczność. W 1794 brał udział w Insurekcji Kościuszkowskiej (mianowany kapitanem). Od stycznia 1795 do 1799 występował we Lwowie, w 1799-1802 w T. Narodowym w Warszawie. 29 X 1802 opuścił Warszawę i do końca życia występował w zespołach Salomei Deszner (w Grodnie) i M. Każyńskiego (w Mińsku Litewskim i Grodnie). Wg relacji "Allgemeines Europaeisches Journal" (Brno 1796) grał "ojców, charaktery szlachetne, komicznych starych chłopów, notariuszy i służących . Jak pisał W. Bogusławski, był "wyborny do ról komicznych ojców i służących" (cyt. wg Teatr Narodowy 1765-1794 s. 62). Po przyjeździe do Warszawy w 1799 był pierwszym komikiem zespołu. Objął po K. Świerzawskim role "komicznych ojców", lecz najlepiej grywał "zamaszystych zawadiaków". Występował m.in. w rolach: Miechodmucha ("Cud mniemany, czyli Krakowiacy i Górale"), Służalskiego ("Spazmy modne"), starego Horacjusza ("Horacjusze").
Bibl.: Bernacki: Teatr; Estreicher: Teatra; Got: Na wyspie Guaxary; Miller: Teatr i muzyka na Litwie; Rapacki: Sto lat; Szwankowski: Teatr Bogusławskiego; Chomiński; Jasiński; Krogulski.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
