Wincenty Raszewski
RASZEWSKI, Raszowski, Wincenty (działał od 1816 - zm. 28 XI 1850 Płock lub Łowicz), aktor, dyr. teatru. Był mężem -> Julii Łozińskiej, ojcem - Antoniego R. i -> Michała R. Wg S. Krzesińskiego nadworny teorbanista na Wołyniu. W 1816 występował w Lublinie w zespole J. Hensla. W 1819 zorganizował własny zespół, z którym dawał przedstawienia w Łowiczu. Zezwolenia na występy w Poznaniu nie otrzymał. W 1820 występował ze swym zespołem w Radomiu, w lutym 1821 w Siedlcach, w 1822 prawdopodobnie w Nowogródku, w 1823 w Brześciu Litewskim, w 1824 w Lublinie (koniec roku), od stycznia 1825 w Zamościu, w 1826 zapewne w Grodnie, w lutym 1827 w Siedlcach, w lipcu w Suwałkach, od marca do czerwca 1828 w Płocku, od czerwca do sierpnia w Kaliszu, jesienią 1828 w Łowiczu, w 1829 w Piotrkowie (marzec), Radomiu, Wieluniu (lipiec-październik), w 1830 w Radomiu (kwiecień), Kielcach (maj), Busku, Radomiu (październik). W sez. 1830/31 należał do zespołu t. krakowskiego. W 1832 występował w Lublinie u J. Aśnikowskiego. W tym samym roku prowadził własny zespół w Radomiu, a w 1833 w Łowiczu i Płocku. W sez. 1833/34 ponownie występował w t. krakowskim. W 1834 odwiedził ze swoim zespołem Radom, Łowicz (wrzesień) i Płock, w 1835 Piotrków, Łowicz i Kalisz (od 22X11835 do 21 VIII 1836), w 1836 Radom i Płock, gdzie w październiku kierował zespołem wraz z F. Pique'iem. W listopadzie 1837 prowadził zespół w Koninie (podobno wraz z T. Chełchowskim). Potem zespół jego odwiedził kolejno w 1838 Radom (kwiecień), Wieluń (czerwiec), Poznań (25 VI-4 IX), zapewne Gniezno, Radom, Kutno (od grudnia 1838 do lipca 1839), następnie Siedlce (lipiec), Radom (od lipca do listopada) i Kutno (od 24 XI 1839 do poł. maja 1840), następnie Płock (maj), Poznań (maj-lipiec), znów Płock (do października), Rawę (październik), w 1841 Radomsko (marzec-czerwiec), Częstochowę (czerwiec-wrzesień), Piotrków, w 1842 Lublin, Krasnystaw (kwiecień), Częstochowę (maj-sierpień), Dąbrowę Górniczą (wrzesień), Sandomierz (koniec grudnia), w 1843 Radom (marzec-sierpień), Łęczna (wrzesień), Lublin (październik), Sandomierz i Łowicz, w 1844 Siedlce (luty-czerwiec), Łomżę (czerwiec i wrzesień), Suwałki (jesień) i Białą Podlaską, w 1845 Kowno (do maja), Łomżę (od maja) i Mławę (od sierpnia 1845 do stycznia 1846), później Lipno (luty), Włocławek (czerwiec; tam wraz z L. Heckerem). Po rozwiązaniu zespołu od 12 XI 1846 do stycznia 1847 występował w Krakowie. W 1848 znów kierował zespołem w Łodzi i Białej Rawskiej, w 1849 w Płocku, w 1850 w Łowiczu. Grał m.in. role Tandeciarza ("Na dole i na górze"), Don Pedra ("Inez de Castro"). Wg K. Estreichera był to "komik dosyć dobry, ale przesadzający", "z chrapotliwym, nosowym głosem".
Bibl.: Estreicher: Teatra; Grot: Dzieje sceny w Poznaniu; Krzesiński: Koleje życia s. 81, 129, 132, 197, 199, 216-221, 234, 254-256, 271, 274; M. Motty: Przechadzki po mieście, Warszawa 1957; Stefański: Teatr w Kaliszu s. 42, 52-55; Wspomnienia aktorów; Gaz. teatr. 1843 nr 65, 74, 79, 83; Kur. warsz. 1825 nr 13, 1829 nr 209, 1836 nr 25, 1837 nr 294, 1839 nr 90, 96, 327, 341, 1840 nr 36, 132, 289, 1841 nr 148, 185, 256, 1842 nr 243, 1843 nr 225, 1844 nr 165, 1845 nr 124, 1846 nr 39; Scena pol. 1930 nr 4 (L. Simon).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
