Michał Pawłowicz
PAWŁOWICZ Michał (ok. 1778 Warszawa - 1 X 1804 Warszawa), aktor. Uczył się w szkole pijarów, następnie służył w wojsku w Korpusie Inżynierów. 16 II 1800 debiutował w T. Narodowym w Warszawie w roli Landgrafa ("Klara z Hoheneichen"). Odtąd należał stale do zespołu warsz., z którym m.in. w 1800 i 1801 wyjeżdżał na występy do Poznania, Kalisza i Łowicza.
Grał z dużym powodzeniem, obok M. Szymanowskiego, główne role, przede wszystkim bohaterów w tragediach i dramatach. Najlepsze: Rodrygo ("Cyd"), którego grał od 10 V 1801, a także Kain ("Śmierć Abla"), Hus ("Hus, książę trojański"), Laertes ("Hamlet"), Zamor ("Alzyra"). Ostatni raz wystąpił 19 VIII 1804 w roli Królewicza ("Oblężenie miasta Odensy") i ciężko chory ustąpił ze sceny. Zmarł na gruźlicę. "W krótkim nader czasie scenicznego swojego zawodu dał poznać wielką do tragicznej sztuki zdatność i powszechnie żałowany, długo potem niezastąpione po sobie zostawił miejsce" - wspominał Wojciech Bogusławski. L.A. Dmuszewski pisał, że P. wyróżniała "piękna postać, dobra wymowa, gra po większej części naturalna, przyzwoite postawienie się" i że "lubił pokazywać się na scenie ochędożnie i wykwintnie, był lubionym powszechnie od publiczności".
Bibl.: Bogusławski: Dzieje T.N. s. 153, 182; Rapacki: Sto lat s. 21, 31, 32; Szwankowski: Teatr Bogusławskiego (tu m.in. wspomnienie L.A. Dmuszewskiego); Jasiński.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
