Tekla Nowakowska
NOWAKOWSKA Tekla Józefa, z Kostrzewskich (działała od 1814 – zm. 17 marca 1874 Lwów),
aktorka, śpiewaczka.
Była żoną Jana Nepomucena Nowakowskiego, matką Lecha Nowakowskiego.
Do 1824 używała na scenie nazwiska panieńskiego. Na scenę przygotowywał ją Jan Nepomucen Kamiński. Debiutowała w 1814 (prawdopodobnie 30 stycznia) w teatrze lwowskim, w roli Geniusza różowego (Gaweł w piekle); odtąd we Lwowie występowała stale do 1830. Z zespołem teatru lwowskiego wyjeżdżała na gościnne występy do Krakowa (1820) i Kamieńca Podolskiego (1822). W 1824 wyszła za mąż za aktora Jana Nepomucena Nowakowskiego i odtąd używała wyłącznie nazwiska męża. Od końca października do połowy grudnia 1828 wraz z mężem występowała gościnnie w Krakowie, a od 14 do 26 sierpnia 1830 w Warszawie; grała wówczas Zofię (Cudzoziemczyzna), Rózię (Kasztelanic naprędce), Gurli (Indianie w Anglii) W 1830–33 występowała w teatrze krakowskim, od 1833 do ok. 1850 we Lwowie, skąd wyjeżdżała na gościnne występy do Krakowa (listopad 1839, 15 grudnia 1847 – 15 stycznia 1848).
Była dobrą, użyteczną aktorką. Początkowo przez wiele lat z powodzeniem grała role naiwnych, młodych dziewcząt, chłopców i subretek, m.in. Minę (Człowiek popielaty), Nairę (Dzwonek), Justysię (Mąż i żona), Kasię (Nowy Don Kiszot), Martę (Nikt mnie nie zna), Tele (Seliko i Berisa), Edwarda (Dom sierot), Ludwika (Ulicznik paryski); rola Ludwika była jej popisową. W późniejszych latach grała także role amantek w komediach, m.in. Angelinę (Wieniec ślubny), Klemencję (Sumienie). Lucyllę (Stara Kownacka, czyli Papugi), Zofię (Dwaj Sieciechowie), Anusię (Moraliści), Przypiekalewiczównę (Panna Przypiekalewiczówna). Podczas występów Nowakowskiej w Warszawie pisano, że jest „w grze żywa, zwinna i zręczna”, ale zarzucano jej śpiewny, kresowy akcent.
Bibliografia
Estreicher: Teatra; Fredro na scenie; Lasocka: Teatr lwow.; Pepłowski: Teatr we Lwowie I s. 69, 83, 108, 110, 114, 129, 152, 155; Rocz. t. we Lwowie 1814; Gon. krak. 1831 nr 22: Chomiński; Jasiński.
Ikonografia
NN (zakład lit. K. Pillera, Lwów): Portret, lit., 1856 – Bibl. Jagiell. (Gabinet Rycin).
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973. Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.
