Józef Jankowski
JANKOWSKI Józef (działał 1844-1861), aktor. Był prawdopodobnie synem lub młodszym bratem -> aktora J. (dział. 1835-60). Imię Józef niepewne, gdyż może dotyczyć właśnie tego drugiego aktora. W 1844-45 był aktorem i maszynistą t. w Kamieńcu Podolskim pod dyr. W. Pillika (określany był tam jako "Jankowski młodszy" w odróżnieniu od występującego wtedy "starszego Jankowskiego", czyli -> aktora J.). W 1850-52 występował w Żytomierzu w zespole P. Zielińskiej, w 1856-61 ponownie w Kamieńcu Podolskim w zespole J. Piekarskiego, a potem W. Piotrowskiego. W 1852, 1853, 1856 wyjeżdżał ponadto na występy do zespołu M. Piona do Kijowa, gdzie grał w przedstawieniach pol., ukr. i rosyjskich. Po zlikwidowaniu t. w Kamieńcu Podolskim przeszedł na scenę rosyjską. Zdobył uznanie jako aktor komiczny, szczególnie w rolach chłopów. "Komik Jankowski grający w trzech językach zawsze był znakomity, mało jest jemu podobnych" - pisał K. Estreicher. Podczas pobytu w t. żytomierskim pisał dla tej sceny niewielkie utwory dram., np. "Sokołowa góra pod Żytomierzem", a także komponował muzykę do sztuk, m.in. do "Adama i Ewy".
Bibl.: Estreicher: Teatra t. I s. 99 k, 109-111; Rocz. t. we Lwowie 1845; Gaz. codz. 1861 nr 56; Kur. warsz. 1856 nr 64; Ruś 1911 z. 1 (A. Prusiewicz); Tyg. powsz. 1881 nr 43 (J. Prusinowski).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
