Helena Fabiańska
FABIAŃSKA, Fabijańska, Helena z Zielińskich (1828 - 15 VI 1869), aktorka. Była córką Wojciecha Zielińskiego i -> Pauliny Zielińskiej, siostrą - Emilii Łukaszewicz i zapewne - Teofili Józefowicz, żoną - Erazma F. W 1842-54 występowała w zespole matki w Żytomierzu, 1856-57 tamże w zespole J. Piekarskiego; wykonywała role dzieci, później zaczęła grać role amantek, pod nazwiskiem panieńskim, potem pod nazwiskiem męża. Młoda, obdarzona korzystnymi warunkami zewnętrznymi, stała się - jak wspomina L. Sowiński - "ideałem platonicznej miłości uczniów żytomierskich". W 1859 należała do zespołu P. Zielińskiej w Humaniu. Od 1857 występowała na scenach ros., m.in. w Kijowie, Woroneżu, Odessie, Chersoniu, Połtawie i zdobyła sobie duże uznanie grając m.in. takie role jak: Maria ("Błogosławieństwo matki"), Adrianna ("Adrianna Lecouvreur").
Bibl.: Estreicher: Teatra; L. Sowiński: Wspomnienia szkolne, Warszawa 1884 s. 204, 270; TE V; Witkowski: Świat teatr.; Tyg. powsz. 1881 nr 43 (J. Prusinowski).
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
