Michał Chodźko
CHODŹKO Michał Tadeusz Andrzej, pseud. Michel Noel (ll X 1844 Paryż - 14 VI 1914 Kraków),śpiewak, reżyser. Był synem Michała Borejki Ch., literata i działacza pol. emigracji we Francji. W 1870 ukończył konserwatorium w Paryżu, otrzymując I nagrodę za śpiew i deklamację. W 1874 przybył do Warszawy z zespołem franc. śpiewaków i pod pseud. M. Noel grał w kilku operetkach w Dolinie Szwajcarskiej. Wskutek niepowodzeń finansowych impreza upadła, ale Ch. pozostał w Warszawie i 17 XI 1874 uzyskał występ gościnny w WTR w roli Piquilla ("Perichola"). Mimo słabego głosu i franc. wymowy został dobrze przyjęty. Wg współczesnych relacji był przystojny i zgrabny. Został zaangażowany do WTR, a od 13 XII 1874 mianowano go reżyserem operetki. Nie posiadał talentu reżyserskiego ani organizacyjnego, ale utrzymał stanowisko dzięki protekcji M. i A. Potockich. Każda premiera przygotowana "bez znawstwa i gustu w wyborze", wywoływała silne ataki prasy warsz.; od 1 I 1879 dyrekcja udzieliła mu dymisji. 27 I 1876 ożenił się z Bruhlówną. Po opuszczeniu t. utrzymywał się z lekcji gry na fortepianie. W 1890 (po ustąpieniu R. Morozowicza) ukazała się jeszcze w prasie propozycja (niezrealizowana) ponownego zaangażowania Ch. na reżysera operetki WTR.
Występował na scenie rzadko i zdaniem współczesnych nie przejawiał wybitnych zdolności. Jako reżyser wystawił m.in. następujące operetki: "Córka pani Angot" (grał rolę Ange Pitou), "Małżeństwo w Chinach" (grał Pinsonneta), "Pojedynek" (grał Cantarela), "Most westchnień" (grał Fabiana Fabianiego), "Życie paryskie" i "Śpiewka pana Fortunata" (grał Franusia).
Bibl.: Filler: Operetka (il.); Rulikowski: Teatr warsz.; Antrakt 1876 nr 104, 105, 111, 147; EMTA 1890 nr 330; Chomiński; Jasiński; Krogulski.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
