Osoby

GALL Jolanta, właściwie Maria Teresa Gall, zamężna Michalewicz (14 czerwca 1918 Charlottenburg koło Berlina – 1 maja 1991 Warszawa),

aktorka, aktorka-lalkarka. 

Była córką inżyniera-architekta Władysława Galla i Heleny z domu Beckier, nauczycielki języków; żoną aktora Jerzego Michalewicza (zob. t. 1; ślub 25 sierpnia 1947). Po powrocie do Polski w 1919, ukończyła w 1937 gimnazjum w Warszawie i wyjechała do Wiednia do Szkoły Sztuk Zdobniczych, skąd wróciła w marcu 1938, po wkroczeniu Niemców do Austrii. W czasie okupacji niemieckiej, po stracie matki, która zginęła w obozie koncentracyjnym w Majdanku, ukrywała się jako Maria Lewandowska. Od grudnia 1944 do grudnia 1949 była referentką w różnych firmach, m.in. w Państwowym Monopolu Spirytusowym. Mieszkała stale i działała w Warszawie. 

W 1946–47 uczyła się w Miejskiej Szkole Dramatycznej pod kierunkiem Janusza Strachockiego. W 1950 ukończyła dwuletnią Pierwszą Szkołę Dramatyczną Teatru Lalek Janiny Kilian-Stanisławskiej przy Teatrze Lalek Niebieskie Migdały i w tym teatrze była aktorką od 15 sierpnia 1950 do 31 maja 1953 (od 1951 pod nazwą Teatr Lalka). W Lalce grała np. rolę tytułową Macieja Kłoska (1951) i występowała w Zielonym mosteczku (1952). Od 1 czerwca 1953 przeniosła się do zespołu aktorskiego Kukłowego Teatru Młodego Widza Baj, gdzie grała Koziołka (Miała babuleńka kozła rogatego). W końcu grudnia 1953 odeszła z Baja. 

W sezonach następnych współpracowała z innymi warszawskimi scenami: w 1954–55 występowała w teatrze satyrycznym dla młodzieży Kleks; w 1955/56 i 1956/57 była asystentką reżysera w Teatrze Syrena (Diabli nadali, Rym-cym-cym!, Kłopoty z popiersiami), w 1957/58 grała w Teatrze Młodej Warszawy, m.in. Sędziego (Książę i żebrak) oraz Lorda (Poskromienie złośnicy); w 1959 w Teatrze Komedia wystąpiła jako Zajączek, Sroka i Lis w Królewnie Śnieżce Jerzego Rakowieckiego i Jerzego Wittlina. 

W 1965 zorganizowała, wraz ze Zbigniewem Rymarzem, satyryczny teatr dla młodzieży Wiercipięta w sali Teatru Buffo przy ul. Konopnickiej 6, firmowany przez Estradę. Jako lubiana i popularna „Ciocia Jola” przez wiele lat odwiedzała z własnymi przedstawieniami lalkowymi szkoły, przedszkola oraz Domy Kultury całej Polski; występowała także np. na kiermaszach książek i na imprezach dla dzieci organizowanych przez Stołeczną Estradę. Od 1969 w kawiarni „Nowy Świat” w Warszawie urządzała poranki dla dzieci „U cioci Joli”. W latach 70. współpracowała z Teatrem Lalek Fraszka, m.in. w grudniu 1973 grała w premierowej obsadzie Jarzębinki, a w latach następnych w niej występowała; reżyserowała tu też (z własnym udziałem) programy słowno-muzyczne: Podróż po Polsce (1976), Wycieczka do Moskwy (1977). 

W latach 80. była na emeryturze. W 1990 zamieszkała w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. 

Bibliografia

Almanach 1990/91; Baj wśród dzieci. 85 lat najstarszego teatru lalek w Polsce. Warszawa 2014; Kalejdoskop estradowy; Rendez-vous z Syreną: T. Syrena 1945–70; Życie Warsz. 1991 nr 108. 109; Akt zgonu nr I/1416/1991, Arch. USC Warszawa; Akta, T. Lalek Baj Warszawa, ZASP (fot.); Almanach 1944–59. 

Ikonografia

Fot. – ITWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.