Janina Sarnecka
SARNECKA Janina, z domu Fruchtman, pseud. Elwing, Elwig (ur. ok. 1891 - działała do 1965), aktorka. Była córką Aleksandra Fruchtmana i Wandy z Gieratowskich, żoną Janusza Sarneckiego (zob. t. 1). Rok urodzenia 1897 podany w aktach ZASP-u jest nieprawdziwy, ponieważ S. debiutowała (mając siedemnaście lat) wiosną 1908 w zespole B. Bolesławskiego w teatrze przy ul. Mokotowskiej w Warszawie; wystąpiła wtedy (pod pseud. Elwing) w sztuce "Życie człowieka". Recenzent "Sceny i Sztuki" występ ten przyjął życzliwie, określając ją jako "młodziutką debiutantkę z żywą iskrą szczerego talentu" i chociaż "drobne ciałko 17-letniego dziewczęcia nie może oczywiście zdobyć się na krzyk szarpiącego bólu", to w "bujnym jednak talencie" widać "bogate dane na amantkę liryczną". W 1909 występowała w warsz. T. Małym. W 1921-22 była w zespole warsz. T. Dramatycznego (przy ul. Śniadeckich 5). W Warszawie 2 VII 1921 poślubiła Janusza S. (od tego czasu używała nazwiska Elwing-Sarnecka lub Sarnecka); latem t.r. oboje wzięli udział w objeździe zespołu A. de Saint-Paula (m.in. Radom i Ostrowiec). W lecie 1922 z tym samym zespołem (pn. T. Dramatyczny) byli m.in. w Kielcach, Radomiu i Częstochowie. W sez. 1922/23 należała do zespołu T. Miejskiego w Łodzi, w 1923-25 do T. Popularnego w Warszawie (w 1925 występowała też w T. Powszechnym), w 1926 i 1929-31 była w zespole warsz. t. Mignon. Grała takie role, jak: Sonia ("Zbrodnia i kara"), Natalia ("Medal 3 Maja"), Wiera ("Wiera Mircewa"), Kwiaciarka ("Gołębie serce").
W 1945-49 była zarejestrowana w ZASP-ie jako bezrobotna. Potem zajmowała się organizowaniem akademii i imprez artyst. dla różnych organizacji. W 1960, powołując się na tę działalność, wystąpiła do SPATiF-u o przywrócenie jej praw członka rzeczywistego ZASP-u, a w 1965 zwróciła się o poparcie swego wniosku o rentę do Pol. Komitetu Pomocy Społecznej, gdyż jak pisała pozostawała "bez środków do życia".
Bibl.: Sempoliński: Wielcy artyści (tu omyłkowo Elsing-Sarnecka); Kur. Warsz. 1921 nr 191, 1923 nr 46, 1924 nr 133, 212, 289, 1925 nr 36; Scena i Szt. 1908 nr 14, 36; Garlicka: Życie teatr, przedmieść; Akta (tu fot.), ZASP.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994
