Osoby

ANDRZEJEWSKI Józef (9 III 1884 Poznań - 10 I 1952 Poznań), aktor, reżyser, dyr. teatru. Był synem szewca Walentego A. i Marii z Musiałowskich, mężem aktorki Romany A. Ukończył szkołę realną w Poznaniu i uczył się przez dwa lata u E. Rygiera. W sez. 1902/03 występował w T. Ludowym w Krakowie. 26X1903 wystąpił pierwszy raz w pozn. T. Polskim w roli Lorda Spikinga (Żonaty kawaler); występował tam z przerwami do 1910, początkowo jako statysta, potem grając epizody w dramatach, komediach i operetkach. W miesiącach letnich 1904, 1905, 1906 wyjeżdżał do Berlina, gdzie podobno uczył się w szkole dramatycznej. W sez. 1906/07 i w lecie 1908 występował okresowo w krak. T. Ludowym. W 1910-1911 grał na scenach niemieckich w Strasburgu, Austerlitz i Schwerin, a także brał udział w występach operetki niemieckiej w Pe­tersburgu i Moskwie. W 1912-18 występował z przer­wami w T. Polskim w Poznaniu. 3 XI 1916 ożenił się z aktorką Romaną Józefowską. W tym czasie otrzymy­wał już poważniejsze role amantów i charakterystyczne, jak np. Otocki (Szczęście Frania), Ksiądz Marek (Ksiądz Marek), Sędzia (W małym domku), Podkolesin (Ożenek). Od sierpnia 1918 występował w zespole ob­jazdowym L. Dybizbańskiego, u którego pozostał też w 1920 w T. Miejskim w Bydgoszczy. W 1920-22 wy­stępował z własnym zespołem na prowincji, w sez. 1922/23 był reżyserem i aktorem w T. Miejskim w Gru­dziądzu. Od września do grudnia 1923 kierował T. Po­pularnym w Lesznie Wielkopolskim, potem zapewne prowadził własny zespół objazdowy. W 1925-34 grał i reżyserował w T. Miejskim w Bydgoszczy. W 1934-36 pracował w różnych zespołach objazdowych, na sez. 1936/37 zaangażował się do T. Polskiego w Katowi­cach, w 1938 przeniósł się do Poznania. Wysiedlony stąd przez Niemców w listopadzie 1939, przebywał w Ostrowcu Świętokrzyskim, gdzie pracował w prywat­nym biurze podań. W 1945 podjął pracę w pozn. T. Polskim i występował tu (a także reżyserował) do końca życia (z przerwą w sez. 1947/48, kiedy był kier. artyst. i reżyserem t. w Gnieźnie). Był starannym i sumiennym aktorem; powodzenie zdobył w rolach charakterystycz­nych, takich jak: Stary Aktor i Ojciec (Wyzwolenie), Lisiewicz (Pan Geldhab), Szymon Rataniec (Czartowska lawa).
Bibl.: S. Papce: Dziesięć lat teatru w Polsce Zachodniej, Po­znań 1930 s. 33-34; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 366-425; Akta SPATiF (ZASP) nr 190/3, 695; Maciejewska: Teatr w Po­znaniu; Mika; Programy, IS PAN (m.in. program na dwu­dziestolecie teatru w Gnieźnie).
Ikon.: Fot. pryw. - IS PAN.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973