Osoby

POL, Pohl, Tadeusz Jan (27X111862 Kraków - 9 IX 1934 Bydgoszcz), aktor, śpiewak, dyr. teatru. Był mężem - aktorki P., potem -> Karoliny Lorentz.
W 1883 występował w warsz. t. ogr. Alhambra i Eldo­rado, w sez. 1883/84 w t. lwowskim. Następnie wystę­pował: w warsz. t. ogr. Eldorado (1884), w t. krak. (od 3V do 25 V 1885), w warsz. t. ogr. Belle Vue i w Lublinie u J. Teksla (1886), w Płocku u J. Szym­borskiego (1887), w warsz. t. ogr. Alhambra (1888), w zespole J. Reckiego i L. Dobrzańskiego w Lublinie (1889), u J. Szymborskiego w Piotrkowie i Częstocho­wie (sez. 1890/91), u K. i S. Sarnowskich w Radomiu i w warsz. t. ogr. Promenada (1891), u T. Smotryckiego w warsz. t. ogr. Eldorado (1892), u K. i S. Sarnowskich w Łowiczu (1892 i 1893). Od października do grudnia 1893 występował w t. krak., potem debiutował w t. poznańskim. W kwietniu 1894 występował u K. i S. Sarnowskich w Kielcach, w lecie tego roku w warsz. t. ogr. Belle Vue, w 1895 u S. Staszewskiego w Kiel­cach i Częstochowie, następnie w zespole S. Sarnow­skiego, m.in. w Częstochowie i Lublinie, w 1896 u L. Czystogórskiego w Siedlcach i Lublinie, potem w warsz. t. ogr. Wodewil, u M. Rejterowicza w Radomiu i u Danielewicza w Kielcach, w sez. 1897/98 w zespole F. Felińskiego, m.in. w Lublinie, w lecie 1898 w t. letnim w Parku Krakowskim (dyr. B. Marecki), w 1898-99 w Ciechocinku oraz w Sosnowcu u F. Felińskiego, a od jesieni 1899 do maja 1900 w warsz. T. Ludowym, w maju i czerwcu tego roku u B. Mareckiego w Łodzi, w lecie 1900 w warsz. t. ogr. Fantazja i Bagatela, w 1901 również w warsz. t. ogr. Fantazja, na jesieni w Często­chowie u H. Kamińskiej, w 1902 w warsz. t. ogr. Wo­dewil, w kwietniu 1903 w Sosnowcu u F. Felińskiego, w 1903-05 w warsz. T. Ludowym (z częścią tego zespo­łu był w 1904 w Żyrardowie), w 1905 w warsz. t. ogr. Jardin d'Hiver, a w lecie 1906 w warsz. t. ogr. Renaissance. Od października 1906 kierował wraz z H. Czar­neckim zespołem, który występował m.in. w Winnicy i Berdyczowie. Na jesieni 1907 dawał ze swym zespołem przedstawienia w Kijowie i Żytomierzu, w 1908 w Lub­linie i Radomiu. W czerwcu 1908 występował w Tanim Teatrze w Warszawie, a od sierpnia tego roku do wiosny 1909 w t. lwów. (w operetkach), z tym ze­społem był też na występach w Krakowie. W czerwcu 1909 znów zorganizował własny zespół, z którym miał dawać przedstawienia w Poniewieżu. W 1911 występował w T. Renesans w Warszawie, a w 1912 prowadził własny zespół w Kaliszu, Radomiu i Kiel­cach. Od stycznia 1913 występował w warsz. t. na Dynasach, w czerwcu w Ciechocinku u H. Klimontowicza, od sierpnia tego roku znowu w t. na Dynasach.
W okresie I wojny świat. przebywał w Warszawie i występował kolejno: od grudnia 1914 do marca 1915 w t. Wenus, w marcu i kwietniu 1915 w t. Na Czasie, w maju i czerwcu w t. Bagatela, w lipcu i sierpniu 1915 kierował t. Wesołym w Dolinie Szwajcarskiej, od 9X1915 do stycznia 1916 był kierownikiem lit.-artyst. t. Polskie Miniatury, od stycznia 1916 do 1917 występował w T. Współczesnym, potem w T. Praskim, a w styczniu 1918 w T. Powszechnym. W 1918 pro­wadził (m.in. w Żytomierzu) frontowy kabaret Wesoła Wydra. Po zakończeniu wojny znów występował w Warszawie, m.in. w t. Argus (1919) i t. Miraż (1920). 11 V 1923 w T. Praskim obchodził jubileusz czter­dziestolecia pracy grając rolę Mendla ("Emigracja chłopska"). W 1925 występował w T. Popularnym w Bydgoszczy.
W początkach swej kariery grywał amantów, szybko jednak przeszedł do ról charakterystycznych. Ważniej­sze role: Majcherek ("Królowa przedmieścia"), Józio Grojseszyk ("Podróż po Warszawie"), Protazy ("Łobzowianie"), Dzieńdzierzyński ("Rozbitki"), Sołoducha ("Miód kasztelański"). Miał także dobry głos i z powodzeniem występował w operetkach. Śpiewał m.in. partie Kalchasa ("Piękna Helena"), Krebsa ("Ptasznik z Tyrolu"), Celestyna ("Nitouche").
Bibl.: Estreicher: Drużyny s. 8; Filler: Melpomena; Got: Teatr Koźmiana; Olszewski: Z kronik teatr.; EMTA 1900 nr 18; Kur. warsz. 1923 nr 126, 129; Scena i Sztuka 1908 nr 32; Scena pol. 1923 nr 4-6; Afisze, IS PAN; Straus: Repertuar 1914-15, 1915-16.
Ikon.: Fot. pryw. - Arch. m. Krakowa i woj. krak.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973