Jan Gruszczyński
GRUSZCZYŃSKI Jan (działał 1916-1939; zginął podczas II wojny świat.), aktor, śpiewak. Ód 1916 występował w T. Polskim w Poznaniu; grał niewielkie role w dramatach i operetkach, np.: Piórko ("Pan Geldhab"), Organista ("Zaczarowane koło"), Bartek ("Skalmierzanki"), Notariusz ("Lalka" E. Audrana), Oficer ("Nitouche"). W latach następnych rozpoczął karierę śpiewaczą. 12 X 1924 debiutował w T. Wielkim w Poznaniu w partii Pana Damazego ("Straszny dwór"). W operze pozn. występował (z przerwami) do 1939. W lipcu i sierpniu 1931 występował z zespołem lwow. opery i operetki w Krakowie; od marca do czerwca 1932 z zespołem T. Polskiego z Gdyni w Gdańsku (grał wtedy także role dram., np. Wachmistrza Rysia - "Wierna kochanka", Jakuba - "Powrót posła"). Z zespołem pozn. T. Wielkiego występował m.in. w sierpniu 1935 w Gdańsku i w sierpniu 1938 w Krakowie. Śpiewał partie tenorowe w operach i operetkach; ważniejsze: Vitek ("Dalibor"), Mime ("Zygfryd"), Misaił ("Borys Godunow"), Roderyk ("Sztygar"), Nanki Poo ("Mikado"), Pomponnet ("Córka pani Angot").
Bibl.: Ciesielski: Teatr pol. w Gdańsku; 75 lat T. Pol. w Poznaniu s. 403, 405; Kur. pozn. 1935 nr 521; Afisze, IS PAN; Maciejewska: Teatr w Poznaniu.
Ikon.: Fot. - MTWarszawa.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
