Sława Bestani
BESTANI Sława, właściwie Stanisława Bilik lub Billik, zamężna Bedlewiczowa (28 listopada 1907 lub 1910 Sośnica koło Przemyśla – działała do 1944),
śpiewaczka.
Była córką Michała Bilika (Billika) i Antoniny z Witoszyńskich; żoną śpiewaka Franciszka Bedlewicza (zob. t. 2). Z rodzicami przeniosła się do Lwowa, gdzie ojciec został dozorcą kamienicy. Ukończyła we Lwowie szkołę średnią i kształciła głos pod kierunkiem Heleny Oleskiej i Czesława Zaremby, a także zapewne w 1925 uczyła się w Szkole Dramatycznej Franciszka Frączkowskiego. Debiutowała, jako Stanisława Bedlewiczowa, w sezonie 1932/33 w lwowskim Teatrze Wielkim, śpiewając w premierze Don Carlosa (25 lutego 1933) i Uprowadzenia z seraju (8 kwietnia 1933). Przedstawienie opery Mozarta, na skutek braku porozumienia z orkiestrą, odbyło się przy akompaniamencie fortepianu, choć z dyrygentem wymachującym rękami, a sprawozdawcy muzyczni lwowskich gazet odmówili jej recenzowania. Kryzys w operze lwowskiej spowodował, że zapowiadane na listopad 1933 następne spektakle Uprowadzenia z seraju nie odbyły się, a Bedlewiczowa wyjechała do Warszawy. Przyjęła pseudonim sceniczny Bestani i w 1934 zaczęła występować w kabarecie Nowy Momus (kwiecień) i w teatrze Wielka Rewia w programie Wesoła parada (sierpień). Wystąpiła też 22 czerwca 1934 w Teatrze Wielkim w Giuditcie, a potem do 1935 (między innymi jeszcze w maju tego roku) wykonywała tu niewielkie sopranowe partie, na przykład Zofii w Halce, w Niemej z Portici i w Dybuku.
W sezonie 1935/36 była w zespole Teatru Muzycznego „Lutnia” w Wilnie. Występowała w rolach: Hani (Domek trzech dziewcząt, 31 sierpnia 1935), Małgosi (Skowronek), Baronówny (Dziewczę z Holandii), tytułowej Rosy Marie (14 grudnia 1935; przedstawienie osiągnęło ponad 40 spektakli). Wzięła udział w wystawionej w „Lutni” noworocznej rewii W Wilnie życie wre (3 stycznia 1936), śpiewała też piosenki w dorocznej reducie karnawałowej „Lutni” w salach Kasyna Garnizonowego (22 lutego 1936) i zachwycała piękną toaletą. Następne jej role operetkowe, to: Daisy (Królowa miliardów), Eurydyka (Orfeusz w piekle), Krystyna (Ty, to ja), Henrietta (Biedny Jonatan) i tytułowa Zuza. Od 17 czerwca do 18 sierpnia 1936, z zespołem wileńskiego Teatru Muzycznego, występowała w Krynicy i w Krakowie w Teatrze im. Słowackiego, m.in. w Rose Marie, Balu w Savoyu, Trafice pani generałowej (dobra rola Gerti). Od grudnia 1936 ponownie była w Warszawie, gdzie wystąpiła w operetkach wystawionych w 1937 w Teatrze Wielkim: Nocy w Wenecji (jako Ciboletta) i Orfeuszu w piekle (Diana).
W sezonach 1937/38 i 1938/39 należała do zespołu opery Teatru Wielkiego w Poznaniu. W roli Donny Inez (Afrykanka, 1937) wzbudziła mieszane opinie krytyków, lecz zdaniem Tadeusza Kasserna
zademonstrowała swoim świeżym, srebrzystym głosem poważną technikę wokalną.
Śpiewała w 1938 Frasquitę (Carmen), Aspazję (Alcesta), Nuri (Niziny), Anusię (Wesołe kumoszki z Windsoru), Gildę (Rigoletto). Występowała w przedstawieniu Skalmierzanek, w widowisku Grześ i Jędruś u Króla Bandziocha oraz w operetkach: Szczęśliwej podróży! (jako Lona Wonderhoff, 1938) i Bal w operze (jako Henryk, 1939). Drobnej postury, ale urodziwa, wystąpiła też w męskiej roli giermka Heno w premierze Ijoli (1937), w roli królowej mórz Juraty w premierze opero-baletu Syrena (8 października 1938), a w prapremierze opery Damy i huzary (2 października 1938) jako pokojówka Fruzia („koloraturki brzmią swobodnie, aktorsko kapitalna” pisał Roman Padlewski). W Poznaniu śpiewała też na koncertach.
Od lata 1939 została zaangażowana przez dyrekcję Teatru Muzycznego „Lutnia” do Wilna i występowała z zespołem tego teatru podczas wakacji w Krynicy, a potem od jesieni znowu w Wilnie, także po wybuchu wojny, do 1940. Później przedostała się do Warszawy. W 1940–44 występowała w rewiach w jawnych teatrzykach warszawskich: Niebieski Motyl, Nowości i Maska. Do spółki z Januszem Ściwiarskim prowadziła jawny teatr Figaro przy ul. Marszałkowskiej 81b (od 8 listopada 1941 do 1943), była jego właścicielką i brała udział w wystawianych w nim rewiach. Z zespołem Niebieskiego Motyla występowała w Starym Teatrze w Krakowie, m.in. w kwietniu 1941; w Krakowie także dawała koncerty w języku ukraińskim na cele komitetu ukraińskiego.
Według kontrwywiadu Armii Krajowej związała się z B. Steyerem, kapitanem SS, i podejrzewano ją o współpracę z okupantem. Zmarła lub zginęła przed 1945 (wiadomo, że Franciszek Bedlewicz był już wtedy wdowcem).
Bibliografia
Boy: Pisma t. 25; Kaczyński: Dzieje „Halki”; Komorowska: Teatry muz. Drugiej Rzeczypospolitej; Komorowska: Za kurtyną lat; Łoza: Czy wiesz (il.); Mościcki: Teatry 1944–45 (il.; tu błędnie: Bestani-Bodlewicz); Sempoliński: Wielcy artyści; Sempoliński: Druga połowa (il.); Świtała (T. Kassern s. 197; R. Padlewski s. 207); Wilno teatralne; Wilski: Szkolnictwo; Dz. Lud. 1933 nr 51, 80; Dz. Pozn. 1938 nr 30; Kur. Warsz. 1934 nr 169, 226, 1935 nr 119, 138, 1937 nr 7, 118; Pam. Teatr. 1963 z. 1–4 s. 173, 189, 191, 193, 197, 202, 1997 z. 1–4 s. 448; Słowo 1935 nr 241, 253, 267, 346, 1939 nr 169; Afisze i programy, IS PAN, MTWarszawa; Akta, IPN (kartoteka kontrwywiadu AK).
Ikonografia
Fot. – NAC.
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
