Osoby

WOŁŁEJKO Leon Adam (24 listopada 1883 Kierszeniszki na Wileńszczyźnie – 27 grudnia 1949 Lublin)

aktor

Był sy­nem Cezarego Wołłejki i Marii z Maciejewskich. Ukończył wydział farmacji na uniwersytecie w Moskwie.

Debiutował w 1906 w polskim zespole w Mińsku Litewskim. W sezonie 1909/10 należał do zespołu teatru wileńskiego. 28 kwietnia 1910 ożenił się z Walerią Sienkiewicz. Z teatrem wileńskim związany był przez wiele lat, na pewno występował tu w 1913–16 i 1919–25. W sezonie 1925/26 grał w Teatrze Miejskim w Lublinie, w lecie 1926 kierował teatrem Lutnia w Wilnie. W 1926–31 należał do zespołu Reduty; występował początkowo w Wilnie, a także w objazdach, od 1929 tylko w objazdach, którymi niekiedy kierował. W sezonie 1931/32 występował w Teatrach Miejskich w Wilnie, jesienią 1932 gościnnie w Teatrze Ka­meralnym w Częstochowie, w sezonie 1932/33 w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, w 1933–41 stale w Wilnie, najpierw w Teatrach Miejskich, a od 1939 w Polskim Teatrze Dra­matycznym. W 1936 grał gościnnie rolę Durejki (Pierś­cień wielkiej damy) w warszawskim Instytucie Reduty.

W Wilnie obchodził kolejne jubileusze: dwudziestopięciolecia – 12 stycznia 1935 w roli Księcia (Magia) oraz trzydzie­stolecia pracy w początku 1940 w roli Rejenta (Zemsta).

Okres II wojny światowej spędził w Wilnie; po wznowieniu działalności tamtejszego teatru polskiego występował tu w 1944–45. Od 1945 do końca życia był zaangażowany w Teatrze Miejskim w Lublinie i tu w sierpniu 1949 obchodził jubileusz czterdziestolecia pracy, grając rolę Profesora (Strzały na ulicy Długiej).

Wg Aleksandra Zelwerowicza „stanowił typ doskonałego aktora o szerokiej skali możliwości, bujnej indywidualności, wielkiej niefałszowanej prawdzie i olbrzymiej sile su­gestywnej”. Ceniony był szczególnie za role fredrowskie, jak np. Łatka (Dożywocie), Szambelan (Ciotunia), Smakosz (Przyjaciele), Radost (Śluby panieńskie), Jowialski (Pan Jowialski). Ponadto grał takie role jak: Major (Fantazy), Czepiec (Wesele), Czkawka (Wieczór Trzech Króli), Dogberry (Wiele hałasu o nic), Siekierka senior (Spadkobierca).

Jego popularność w Wilnie zwiększał jeszcze fakt, że pisał i wygłaszał przez radio, a potem ogłaszał w prasie i w osobnych zeszytach felie­tony regionalne Kłopoty Oszmiańczuka.

Bibliografia

Łoza: Czy wiesz II; Orlicz (il.); Simon: Spis przedsta­wień Reduty; Kur. por. 1935 nr 18; Pam. teatr. 1963 z. 1–4; Sztandar Ludu 1949 nr 236; Teatr 1950 nr 1 (A. Zelwerowicz ; tu il.); Życie lub. 1949 nr 359; Programy i afisze, IS PAN, MTWarszawa.

Ikonografia

W. Dunin-Marcinkiewicz: Portret, akw., 1932 – MT Warszawa; J. Jotsch: W. jako Siekierka senior (Spadkobierca), akw. – MTWarszawa; W. Dunin-Marcinkiewicz: W. w ro­lach, 4 rys. – MTWarszawa; Fot. pryw. i w rolach – IS PAN, MTWarszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1765–1965, PWN, Warszawa 1973.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów stosowanych w źródłowej publikacji.