Osoby

FIJEWSKI Włodzimierz (16 października 1913 Warszawa – 20 marca 1994 Warszawa),

aktor-lalkarz. 

Był synem Wacława Fijewskiego, malarza pokojowego, i Marianny z Lubańskich; bratem: aktora Tadeusza Fijewskiego (zobacz tom 2), aktorki-lalkarki Marii Fijewskiej-Dobrzyńskiej (1917–2005), tancerki i choreografki Barbary Fijewskiej (1919–2005); mężem Haliny z Krajewskich. Od 1929 uczęszczał do Gimnazjum im. Mickiewicza w Warszawie, z powodu trudnej sytuacji materialnej rodziny (miał dziewięcioro rodzeństwa) przerwał jednak naukę. Od 1932, wraz z trójką rodzeństwa  (Marią, Barbarą i Tadeuszem) występował w widowiskach dla dzieci organizowanych przez Henryka Małkowskiego w teatrach warszawskich: Polskim, Narodowym, Małym i Letnim. 

Po wybuchu II wojny światowej, w czasie okupacji pracował w fabryce kabli w Ożarowie; brał udział w ruchu oporu, walczył w powstaniu warszawskim. W 1944 został wywieziony na roboty do Niemiec. Po wojnie wrócił do Warszawy. 

W 1946–51 był aktorem Teatru Lalek Guliwer, z siostrą Marią pomagał Irenie i Tadeuszowi Sowickim w organizowaniu tego teatru, który początkowo nosił nazwę Teatr Lalki i Aktora Start i 28 kwietnia 1946 brał udział w premierze Szewca Dratewki, inaugurującej działalność teatru. Potem wystąpił m.in. jako: Osiołek Opak i Nurek (Korsarze), Wilk i Kwiecień (Dwanaście miesięcy), Pantalone, Pies, Komendant straży (Trzy pomarańcze). Uważany był za jednego z najlepszych aktorów Guliwera, perfekcyjnie prowadzącego marionetki. W 1952 wraz z Sowickimi odszedł z Guliwera i pracował m.in. w Teatrze Lalek Domu Wojska Polskiego Satyra (1953), potem w Teatrze Lalek Świerszcz w Białymstoku, gdzie reżyserował Baśń o szklarzu i cesarzu (1957), w Teatrze Powszechnym w Warszawie występował w Bartłomiejowym jarmarku (1958). W styczniu 1958 wystąpił jeszcze w Guliwerze w roli Króla (Złoty kluczyk), potem w sezonach 1958/59–1977/78 należał do zespołu warszawskiego Teatru Lalka. Stworzył tu znakomite role, takie, jak: Baca, Święty, Diabeł, Famulus (O Zwyrtale muzykancie, czyli Jak się góral dostał do nieba, 1958), Karczmarz (Świniopas, 1959), Król Persji (Zaklęty rumak, 1960), Pop (Wielki Iwan, 1963), Król (Krzesiwo, 1964), Sąsiad Antonio, Lis, Doktor, Kruk (Pinokio, 1968), Król (O straszliwym smoku i dzielnym szewczyku, prześlicznej królewnie i królu Gwoździku, 1970), Krokodyl, Osioł (Gucio i Cezar, 1971; reżyserował tę sztukę wspólnie z siostrą), Burzywoy (Lodoiska, 1973), Cesarz (Słowik, 1978). 

Po przejściu na emeryturę w 1979, występował do 1992 w objazdowym Teatrze Lalek Fraszka, np. jako Boruta (Diabeł siedzi w polskiej duszy), był też asystentem reżysera. Wspominał J. Witkowski:

Znał wszystkie techniki lalek, a trzeba wiedzieć, że jest ich niemało. Był świetnym marionetkarzem. W teatrze Guliwer oglądałem go po raz pierwszy. W pamięci utkwił mi fragment spektaklu: cyrk w teatrze lalek. Włodek prowadził marionetkową lalkę na linie. Była to wirtuozeria,

zaś Adam Kilian zapamiętał Fijewskiego w sztuce O Zwyrtale muzykancie:

Nie potrzebował charakteryzacji. Miał wyschłą, pociągłą twarz starego bacy. Głosem charakterystycznym i taką pierwotną umiejętnością rzępolenia na starych skrzypcach świetnie ten spektakl przyozdobił. 

Bibliografia

Almanach 1993/94; Sto przedstawień teatru lalek; T. Lalka 1944–59 (il.); XXX lat Teatru Lalka (1947–1977), Warszawa 1977 (il.); Waszkiel: Dzieje 1945–2000; Gaz. Wyb. 1994 nr 80 (J. Wilkowski, A. Kilian; il.); Życie Warsz. 1994 nr 69; Akta, T. Lalka Warszawa, ZASP (fot.); Almanach 1944–59. 

Ikonografia

Fot. – ITWarszawa, T. Lalka Warszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.