Osoby

WOLIŃSKI Stanisław (1885 lub 7 VII 1892 Sos­nowiec - 6 IV 1968 Warszawa), aktor, śpiewak, dyrektor i kierownik artyst. teatrów. Był synem urzędnika, Filipa, i Emilii W., mężem Marianny z Kobilków. Po ukończeniu sześciu klas szkoły realnej uczęszczał do szkoły dram. M. Przybyłowicza w Krakowie. Debiutował, wg własnej relacji, w 1910 w zespole J. Kratochwila i S. Cieszkowskiego, po­tem należał do objazdowych zespołów m.in. J. Mysz­kowskiego, J. Puchniewskiego, B. Bolesławskiego. W marcu 1912 występował z zespołem t. wil. w Petersburgu, w sez. 1914/15 w warsz. T. Małym, a wiosną 1915 z tym zespołem w Wilnie. Podczas I wojny świat. był wg własnej relacji, zaangażowany w ros. operetce w Odessie, a nast. w pol. zespole Nowości pod kier. W. Rapackiego (syna) w Kijo­wie. Wrócił do Warszawy w 1918 i rozpoczął wy­stępy w t. Mozaika, w którym pozostał też w 1919. W sez. 1919/20 występował w zespole H. Czar­neckiego w Sosnowcu, w 1921 w Grodnie oraz w warsz. T. Nowości pod dyr. L. Hellera, wiosną 1922 w T. Nowości w Krakowie, a od sierpnia t.r. znów w warsz. T. Nowości, z którym związany był do 1924. W tym czasie okresowo występował też w warsz. T. Nowym oraz w różnych objazdo­wych zespołach operetkowych, z którymi współpra­cował też w następnych sezonach. Dłużej pracował w operetce w Poznaniu (zima 1924/25) i w Wilnie (sez. 1925/26). Od maja do sierpnia 1926 był kier. artyst. warsz. t. Eldorado, a od lipca 1927 do sier­pnia 1928 t. Mignon. W 1929-30 występował nadal w Warszawie w t. Hollywood. Od 16 do 29 X 1930 był dyr. kabaretu Rajski Ptak. W 1932 grał w t. Mignon, w 1935 w t. Wielka Rewia, 1937-38 w T. 815 (z którym był też na występach w Gdań­sku), w 1938 w Cyruliku Warszawskim, a ponadto często brał udział w objazdach zespołów operetko­wych. Podczas II wojny świat. przebywał w War­szawie i występował w t. jawnych: Stara Mewa (1940-41), Figaro (1941-43), Melodia, Maska i No­wy (1944). Po zakończeniu wojny działał najpierw w zespołach objazdowych. W sez. 1947/48 wystę­pował w T. Syrena w Łodzi, potem współpracował z filmem, a od 1949 do 1960 był stale zaangażo­wany w T. Syrena w Warszawie. Najczęściej występował w programach rewiowych, ponadto w operetkach w rolach charakterystycznych, takich jak: Pomarel ("Cnotliwa Zuzanna"), Arcykapłan ("Żółty kaftan"), Książę ("Księżniczka czardasza"). W T. Syrena grał też w komediach i wodewilach, m.in. Tytusa ("Bliźniak"), Grzegorza ("Żołnierz królo­wej Madagaskaru"), Jasmina ("Madame Sans Gene"), Barmana ("Jim strzela pierwszy"). Występował w fil­mach i programach radiowych. Bibl.: Almanach 1967/68; Hist. filmu t. 2 (il); Jewsiewicka: Materiały; Kaszyński: Teatralia; Warsz. sceny; Sempoliński: Wielcy artyści; Żywot: Dwadzieścia sezonów; Pam. Teatr. 1963 z. 1-4 s. 190, 199, 202; Teatr 1968 nr 15; Życie Warsz. 1968 nr 86; Akta (tu fot.), ZASP; Pro­gramy, IS PAN. Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech. Film.: 1936 - Ada, to nie wypada (f), Wierna rzeka (f.); 1937 - Piętro wyżej (f.), Trójka hultajska (f.), Znachor (f.); 1938 - Sygnały (f.); 1939 - Kłamstwo Krystyny (f.), Włóczęgi (f.). Nagrania: Role - Red. Dok. Inf. PR. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994