Osoby

GUTTNER Jan (23 IX 1883 Warszawa - 30 III 1947 Katowice), aktor. Uczył się w gimn. w Warszawie, a następnie w Klasie Dramatycznej przy Warsz. Tow. Muzycznym. Ok. 1905 zaczął występować na scenie t. lubelskiego. Od maja 1906 pracował pod dyr. M. Gawalewicza w t. w Filharmonii (później T. Mały) w Warszawie. Do tego zespołu należał stale aż do 1910. W sez. 1910/11 występował w Wilnie, a w 1911-12 w zespołach objazdowych, m.in. w Płocku i Kaliszu. Od stycznia 1913 zaangażował się do T. Polskiego w Warszawie. W 1915-18 służył w wojsku. Na sez. 1918/19 powrócił do warsz. T. Polskiego, a następnie przez trzy sez. (1919-22) występował w T. im. Słowac­kiego w Krakowie, w 1922-24 w T. Miejskim w Toru­niu, a w sez. 1924/25 i 1925/26 w T. Miejskim w Lubli­nie (w 1925 występował też przez pewien czas we Lwo­wie, m.in. w roli Szczęsnego - "Horsztyński"). Od 1926 aż do wybuchu II wojny świat. był w T. Miejskich we Lwowie; 6 XII 1936 obchodził jubileusz trzydziesto­lecia pracy w tyt. roli w "Hassanie". W 1933 i 1934 z ze­społem t. lwow. gościnnie występował w T. im. Sło­wackiego w Krakowie. W 1939-41 (a może i później, w sez. 1944/45) należał do zespołu Państw. Polskiego T. Dramatycznego we Lwowie; następnie po wojnie występował w Bydgoszczy, a od jesieni 1946 w T. Śląskim im. Wyspiańskiego w Katowicach (m.in. w roli Kreona - "Antygona" Sofoklesa). Obdarzony korzystnymi warunkami scen., grał prze­ważnie role amantów i bohaterów; w dorobku swym miał również wiele interesująco zagranych ról charakte­rystycznych. Ważniejsze role: Wojewoda ("Mazepa"), Shylock ("Kupiec wenecki"), Otto Stockman ("Wróg ludu"), Hetman ("Horsztyński"), Król Fezu ("Książę Niezłomny"), Anzelm ("Róża"), Gospodarz ("Wesele"), Blaks ("Eros i Psyche"), Komik ("To, co najważniejsze"), Cześnik ("Zem­sta"), Tobiasz Czkawka ("Wieczór Trzech Króli"), De Santos ("Uriel Akosta"), Orgon ("Dożywocie"), Horodniczy ("Rewizor"), Daum ("Panna Maliczewska"), Św. Gwalbert ("Lilla Weneda"). Bibl.: Fredro na scenie; Kreczmar: Polemiki s. 72; Lorentowicz: T. Polski; Trzechlecie T.N. w Toruniu (il.); Kur. warsz. 1936 nr 334; Listy z Teatru 1947 nr 13; Odra 1947 nr 16 (U.); Now. lit. 1947 nr 7 (il.); Pam. teatr. 1963 z. 1-4 (J. Krecz­mar s. 240, 241; B. Dąbrowski s. 242; E. Krasiński s. 265, 266, 267); Afisze, IS PAN. Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - MTWarszawa, IS PAN, zb. S. Dąbrowskiego. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973