Osoby

BARAŃSKI Józef, właśc. J. Tadeusz Baran (21 III 1918 Rzeszów - 14 XII 1966 pod Lubniem k. Myślenic), aktor. Był synem murarza Antoniego Barana i Jadwigi z domu Grzebyk, mężem Ireny z Majchrzaków. Uczył się w Rzeszowie, gdzie ukoń­czył trzy klasy gimnazjum. W czasie II wojny świat. pracował jako magazynier. W 1944 ochotniczo wstąpił do 10 Dywizji Piechoty Wojska Pol., był aktorem teatru istniejącego przy tej dywizji, a jako jej żołnierz walczył na froncie. W maju 1945 po­wrócił do teatru 10 Dywizji, a od listopada t.r. występował w T. Domu Żołnierza w Katowicach. Po demobilizacji, od 1 IV 1946 do 1951 występował w T. Ziemi Rzeszowskiej w Rzeszowie. W 1950 zdał eksternistyczny egzamin aktorski. Od 1951 do 10 I 1954 był aktorem T. im. Żeromskiego w Kielcach i Radomiu, a od 1 II 1954 zaangażował się do Krakowa do T. Młodego Widza (od 1958 pn. T. Rozmaitości). W zespole tego teatru pozostał do tragicznej katastrofy autobusowej, w której po­niósł śmierć wraz z gronem kolegów z tej sceny, w drodze na przedstawienie w Zakopanem. Ceniony aktor charakterystyczny, grał m.in. takie role, jak: Podlodowski ("Droga do Czarnolasu"), Grabiec ("Bal­ladyna"), Nick ("Maria Stuart" J. Słowackiego), Drwal ("Zaczarowane koło"), Claus ("Burmistrz Stylmondu"), Stary Trepa ("Umierasz jak kot, umierasz jak król"), Mustafa ("Ucieczka na południe") - ostatnia rola. Bibl.: Almanach 1966/67; Teatr 1967 nr 2, 5; Życie Lit. 1966 nr 52; Afisze i programy, IS PAN; Akta, T. Bagatela (dawniej T. Rozmaitości) Kraków. Ikon.: Fot. - ZASP. Film.: Materiały - Archiwum TV Warszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994