Stanisław Grolicki
GROLICKI Stanisław, właśc. S. Grolich (2 II 1892 Kraków - 1 II 1947 Łódź), aktor, reżyser. Był synem Stanisława Grolicha i Julii z Tarczyńskich. Po ukończeniu szkoły średniej w Wadowicach kształcił się w Akademii Handlowej w Wiedniu. Do zawodu aktorskiego przygotowywał się w Krakowie pod kierunkiem S. Stanisławskiego. W lecie 1914 debiutował w krak. T. Ludowym. W czasie I wojny świat. służył w Legionach. W 1916-17 występował w T. Ludowym w Krakowie, w sez. 1919/20 w T. im. Słowackiego, w sez. 1920/21 w T. Powszechnym, w sez. 1921/22 w T. Stołecznych w Warszawie, 1922/23 znów w T. im. Słowackiego w Krakowie, 1923/24 w T. Narodowym w Toruniu, 1924/25 w T. Nowym w Poznaniu, w 1925-27 w T. Miejskim w Łodzi, w sez. 1927/28 w T. Polskim w Warszawie, w 1928-30 w T. im. Słowackiego w Krakowie, w sez. 1930/31 w T. Polskim w Katowicach, 1931/32 w T. Miejskich w Łodzi, 1932/33 w T. Miejskich w Wilnie, a 1933-39 na scenach TKKT w Warszawie (po podziale zespołu w 1936 głównie w T. Polskim i T. Małym). Podczas okupacji występował i reżyserował w T. Komedia. Pracował też jako kelner. W 1945-47 występował w T. Wojska Polskiego w Łodzi. Wykładał tam również w PWST. W 1946 grał gościnnie rolę Św. Gwalberta ("Lilla Weneda") w T. Polskim w Warszawie. W początkach kariery występował przede wszystkim w farsach i komediach. Grał m.in. Hilarego ("Mąż z grzeczności"), Maurycego ("Nasi najserdeczniejsi"), Mahonia ("Asystent"). W repertuarze dramatycznym występował rzadko, m.in. w roli Ferdynanda ("Intryga i miłość"). W następnym okresie grał przede wszystkim role charakterystyczne i role rezonerów w komediach, m.in. takie jak: Pagatowicz ("Grube ryby"), Cokane ("Szczygli zaułek"), Wodziński ("Lato w Nohant"), Nos ("Wesele"). Po wojnie odniósł sukcesy m.in. w rolach: Rzecznickiego ("Fantazy"), Jowialskiego ("Pan Jowialski"), Rejenta ("Pan Damazy"). Od 1922 do końca życia wystąpił w ponad dwudziestu filmach. Zmarł w atelier podczas kręcenia zdjęć.
Był blondynem o miękkich, delikatnych rysach i łagodnym głosie. Jak pisał A. Zelwerowicz, wyróżniał się "artystyczną dystynkcją", wolał "raczej nie dorysować, niż gdyby miał przerysować kontury swego modelu". D. Damięcki zwracał uwagę na "wzbudzającą szacunek celową oszczędność środków wyrazu".
Bibl.: Kreczmar: Drugi notatnik (il.); Lorentowicz: T. Polski: Film 1947 nr 13 (A. Zelwerowicz); Robotnik 1947 nr 38 (D. Damięcki); Afisze, IS PAN.
Ikon.: Fot. pryw. i w rolach - IS PAN, MTWarszawa, MH Kraków.
Film.: 1933 - Prokurator Alicja Horn; 1934 - Córka generała Pankratowa; 1936 - Bohaterowie Sybiru, Pan Twardowski, Papa się żeni; 1937 - Halka, Płomienne serca, Ty, co w Ostrej świecisz Bramie, Ułan księcia Józefa. Znachor; 1938 - Florian, Profesor Wilczur, Strachy, Za zasłoną; 1939 - Biały murzyn, Trzy serca, U kresu drogi, Włóczęgi; 1946 - Dwie godziny.
Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1765-1965, PWN Warszawa 1973
