Osoby

WALEWSKA Anna, właśc. A. Wallek-Walewska (22 I 1892 Lwów - 20 XI 1977 Kraków), aktorka, śpiewaczka. Była córką Adolfa Walewskiego (zob. t. 1) i Joanny z domu Gello, siostrą Bolesława Wallek-Walewskiego (zob. t. 1). Studiowała rzeźbę w krak. ASP; równocześnie pobierała pryw. lekcje gry scenicznej. Debiutowała na scenie T. im. Sło­wackiego w Krakowie 6 IV 1915 jako Henryk w operetce E. Audrana "Lalka"; w 1915-19 była aktorką tego teatru. W 1919-27 występowała sporadycznie w t. krak. Nowości i Powszechnym oraz w przed­stawieniach Krak. Tow. Operowego; w 1921-23 była w zespole Miejskiego T. Opera i Operetka, w sez. 1923/24 i 1924/25 w krak. T. Bagatela; w 1925/26 i od 1927/28 do końca życia związana była z T. im. Słowackiego. Podczas okupacji niem. pracowała jako kelnerka w kawiarni Plastyków w Krakowie. W okresie połączenia scen krak. 1946-54, występowała też w Starym Teatrze. Była rzeźbiarką, aktorstwo było jej drugim zawo­dem. Grała na ogół niewielkie role i epizody, długo dzieci i chłopców (np. jako Isia w "Weselu" wystąpiła po raz pierwszy 3 V 1915, a potem jeszcze w styczniu 1933); ponadto takie, jak: Kazio ("Rozstaje" S. Krzywoszewskiego), Ziemowit ("Piast" W. Tetma­jera), Maciuś ("Zaczarowane koło"), Dziecko ("Dziady", 1931), Orlę lwowskie ("Betlejem polskie"). Grała też m.in.: Zosię ("Krakowiacy i Górale"), Amora z po­mnika Ankwicza ("Akropolis"), Maskę ("Wyzwolenie"), Katerinkę ("Maman do wzięcia"), Biedną staruszkę ("Kaukaskie kredowe koło"), Marię ("Dom otwarty"). Spośród ról operowych i operetkowych wymienić można: Kuzynkę ("Madame Butterfly"), Esmeraldę ("Sprzedana narzeczona"), Kelnera ("Wesołe kumoszki z Windsoru" O. Nicolaia). Jubileusz czterdziestu pię­ciu lat pracy scen. obchodziła 8 XI 1959 w T. im. Słowackiego. B. Dąbrowski pisał o niej: "Utalen­towana rzeźbiarka, zdobyła liczne nagrody krajowe i stypendia, a mimo to nie porzuciła nigdy teatru, przyczyniając się swoją skromną i sumienną pracą do wielu premier i spektakli na tej scenie. Chyba właśnie talent rzeźbiarski dopomógł jej w tworzeniu wyrazistych sylwetek scenicznych". W 1968 prze­szła na emeryturę, ale w dalszym ciągu współpra­cowała z teatrem grając np. Babę Rusinkę w "Złotej Czaszce" (prem. 9 XI 1969). Bibl.: Almanach 1977/78; Dąbrowski: Na deskach t. 3; Sto lat Starego Teatru; Scena Pol. 1922 z. 11-12; Teatr 1978 nr 1; Tyg. Powsz. 1978 nr 8; Biuletyn Związku Pol. Artystów Plastyków 1978 nr 1-2; Afisze, programy, IS PAN; Akta (tu fot), ZASP; Akta (tu fot.), T. im. Słowac­kiego Kraków; Materiały SAP, IS PAN; Kułaga: T. Bagatela. Ikon.: Fot. - Arch. Dok. Mech., IS PAN, MTWarszawa. Film.: Materiały - Archiwum TVWarszawa. Źródło: Słownik Biograficzny Teatru Polskiego 1900-1980 t.II, PWN Warszawa 1994