Osoby

DRAPIŃSKA Barbara, primo voto Wierzbowska, secundo voto Jaśkiewicz, tertio voto Golde (8 listopada 1921 Warszawa – 24 października 2000 Mińsk Mazowiecki),

aktorka. 

Była córką Stefana Drapińskiego i Agaty z Ciechomskich; bliźniaczą siostrą aktorki Krystyny Ciechomskiej (1921–2012). Jej pierwszym mężem był Edward Wierzbowski (ślub w 1943 w Warszawie), drugim aktor Stanisław Jaśkiewicz (zob. t. 2; ślub 10 marca 1947 w Łodzi), trzecim dziennikarz Kazimierz Golde. Przed wojną w Warszawie odebrała staranne wykształcenie: ukończyła Gimnazjum im. Hoffmanowej, uczyła się w klasie fortepianu w Konserwatorium Muzycznym, uczęszczała na lekcje tańca oraz liczne zajęcia sportowe. W latach II wojny światowej i okupacji niemieckiej kontynuowała naukę na tajnych kompletach licealnych, zorganizowanych przy szkole Hoffmanowej i zdała maturę. Po wojnie zamieszkała w Łodzi, gdzie zaczęła studia w Konserwatorium Muzycznym, ale wkrótce zrezygnowała.

W kwietniu 1945 wstąpiła do Studia Teatralnego przy Teatrze Miejskim pod dyrekcją Henryka Szletyńskiego, a po jego likwidacji w sezonie 1945/46 występowała w łódzkich teatrach lalkowych: Kukiełkowym Centralnego Robotniczego Domu Kultury i w teatrze Sarabanda; statystowała też w Cudzie mniemanym, czyli Krakowiakach i Góralach w Teatrze Wojska Polskiego. W 1953 w Krakowie zdała eksternistyczny egzamin aktorski. W sezonach 1946/47–1948/49 występowała w łódzkim Teatrze Kameralnym Domu Żołnierza. We wrześniu 1949 przyjechała z tym zespołem do Warszawy, gdzie teatr przyjął nazwę: Współczesny. Była jego aktorką przez 30 lat, aż do przejścia na emeryturę 31 stycznia 1979; później występowała tu gościnnie. W 1955–57 grała też w Teatrze Narodowym, w czasie fuzji obu scen, a w 1964–72 także na Małej Scenie Teatru Współczesnego przy ul. Czackiego. Występowała w warszawskich kabaretach: Iluzjon (1954–55) i Klaps (1956–57).

Utalentowana i obdarzona świetnymi warunkami scenicznymi, należała do czołówki aktorskiej Teatru Współczesnego, choć najczęściej nie grała tu ról pierwszoplanowych. Jednak nawet w niewielkich potrafiła ukazać prawdziwy kunszt aktorski. Wystąpiła m.in. jako: Edmea (Spotkanie, 1946), Sara (Major Barbara, 1946), Sheila (Inspektor przyszedł, 1947), Marika (Niemcy, 1949 i 1955), Oliwia (Wieczór Trzech Króli, 1950), Hanna (Droga do Czarnolasu, 1952), Joanna (Pensja pani Latter, 1954), Anna (Ostry dyżur, 1955), Lady Dorota India (Zaproszenie do zamku, 1956), Viola (Aszantka, 1957;

była jak wycięta z żurnala pierwszych lat tego wieku, ruszała się i mówiła w sposób szczerze komiczny i bardzo utrzymany

w stylu,

pisała Karolina Beylin), Noc (Amfitryo, 1958; według Jana Kotta była doskonała: „Miała dwuznaczny wdzięk bogini i zarazem, jak to nazywał Zabłocki, «koczotki». Ślicznie mówiła wiersz i wyglądała bardzo zachęcająco”), Jenny (Opera za trzy grosze, na zmianę z Zofią Mrozowską, 1958), Irena Molly (Pośredniczka matrymonialna, 1959; grana z

farsowym zacięciem i urzekającą gracją, która pozwala stwierdzić, że trafiła na swoją rolę,

pisał August Grodzicki), Śmierć (Orfeusz, 1960), Pani Prest (Papiery Asperna, 1962), Natalia (Trzy siostry, 1963), Mamajewa (Pamiętnik szubrawca, 1965, na zmianę z Antoniną Gordon-Górecką), Ellen (Sie kochamy, 1966), Liza (Nie do obrony, na zmianę z Zofią Mrozowską, 1966), Pani Lesure (J.B., 1967), Mamusia (Amerykański ideał, 1968; według Jacka Frühlinga

dała pokazowe studium głupoty, tępoty i bezmyślności

i przypomniała jedną ze swych ról najlepszych – super egoistkę Nataszę z Trzech sióstr,

a według Augusta Grodzickiego była „urzekająco straszna”), Laura (Dwa teatry, 1968), Róża (Kretyn i Ska, 1970), Kobieta II (Sama słodycz, 1972), Charakteryzatorka (Rzecz listopadowa, 1975), Księżna (Człowiek-słoń, 1983). 

W 1980 wystąpiła gościnnie w warszawskim Teatrze Nowym w roli Anny Pawłowny (Żywy trup). Od lat 50. do 1989 grała w spektaklach Teatru TV; warto wymienić role: Elwiry (Stara cegielnia), Milewskiej (Żabusia), Pani Pollinger (Koncert Hermanna Bahra), Herminy (Wielki Peeperkorn). Na przełomie lat 40. i 50. była popularną aktorką filmową, rozgłos przyniosła jej rola Marty w Ostatnim etapie (1947), po której otrzymała kolejne propozycje. Grała jednak zazwyczaj role drugoplanowe, a ważniejsze filmy z jej udziałem to: Autobus odjeżdża o 6.20, Bicz Boży, Trędowata, seriale: Wojna domowa, Stawka większa niż życie, Polskie drogi i ostatni, telewizyjny Głód serca (1986). 

Bibliografia

Almanach 2000/2001; E. Axer: Czwarte ćwiczenia pamięci, Kraków 2003; Fik: 35 sezonów; Hist. filmu t. 3, 5, 6; Kaszyński: Teatr łódz.; Kott: Miarka za miarkę s. 139: Łódz. sceny lalkowe; Michalski: Piosenka: T. Współczesny w Warszawie (il.); Vogler: Przygody s. 111; Express Wiecz. 1957 nr 125 (K. Beylin); Film 1973 nr 28–30; Gaz. Wyb. 2000 nr 252, 266 (il.); Kultura 1969 nr 20 (J. Frühling); Pam. Teatr. 1975 z. 3–4 s. 405, 419; Rzeczpospolita 2000 nr 257; Życie Warsz. 1959 nr 270 (A. Grodzicki), 1969 nr 92 (A. Grodzicki); Akta (fot.), ZASP; www.filmpolski.pl 

Ikonografia

K. Ferster: Portret, karyk., rys., tusz, papier – MKWarszawa; Fot. – IS PAN, ITWarszawa, NAC, T. Współczesny Warszawa.

Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.