Alojzy Błaszkiewicz
BŁASZKIEWICZ Alojzy, Antoni (12 czerwca 1927 Grążawy koło Brodnicy – 3 maja 1990 Słupsk),
aktor-lalkarz, reżyser.
Był synem Jana, rolnika, oraz Kazimiery, krawcowej, Błaszkiewiczów; mężem Zofii z Wydrzeńskich (ślub 8 marca 1960). Przed wojną ukończył szkołę powszechną w Grążawach. Od 1941 pracował na roli, skierowany przez niemiecki urząd pracy, a w 1944 i do stycznia 1945 zatrudniony był przy kopaniu okopów. Od listopada 1945 zamieszkał w Szczecinie, gdzie zdał maturę i do 31 stycznia 1954 pracował jako praktykant kupiecki, maszynista w drukarni oraz pracownik administracyjno-księgowy w różnych przedsiębiorstwach.
Pracę aktora-poruszacza lalek rozpoczął w listopadzie 1946 w amatorskim Teatrze Kukiełek Czarodziej w Szczecinie; był tu też w 1946–49 kasjerem. Po rozwiązaniu zespołu występował m.in. na imprezach organizowanych przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, a w latach 1952 (luty–wrzesień) był instruktorem „gabinetu kukiełkowego” przy Klubie Robotniczym. W Szczecinie, w 1953 był jednym z twórców Teatru Rusałka i pozostał w jego zespole jako aktor i reżyser do 31 sierpnia 1954, także po jego uzawodowieniu i zmianie nazwy na Teatr Lalek Rusałka. W sezonie 1953/1954 reżyserował tu kilka sztuk: Zielony mosteczek, Gęgorek, O Kasi, co gąski zgubiła, Miała babuleńka, O krasnalu Hałabale. Uczestniczył w kursach dramatycznych zorganizowanych przez Związek Młodzieży Polskiej w Sopocie. Od 15 września 1954 do 31 stycznia 1955 był aktorem Teatru Lalki i Aktora Baj Pomorski w Toruniu, od 1 lutego 1955 do 31 stycznia 1958 Teatru Lalki Tęcza w Słupsku, a w lutym 1958 roku wrócił do zespołu szczecińskiego (już pod nazwą Teatr Lalek Pleciuga), w którym występował do 30 września 1963.
Eksternistyczny egzamin lalkarski zdał 26 września 1961 w Krakowie. Sezony 1963/1964 i 1964/1965 spędził w słupskiej Tęczy, a od 1 września 1965 do jesieni 1967 był w zespole Teatru Lalki i Aktora Kacperek w Rzeszowie. Od 1 grudnia 1967 związał się po raz trzeci ze słupską Tęczą i występował tam do przejścia na emeryturę, to jest do 1 września 1982. W Pleciudze zagrał m.in.: Ogrodnika (Jabłoneczka), Tao (Kolorowe ptaki), Rowerzystę i Burmistrza (Marcelianek Majsterklepka). W Kacperku wystąpił jako: Bajarz (Bajki pana Bajarza), Autor (Bamba w oazie Tongo). W Tęczy zagrał Dziadka Brygiellę (Trzy pomarańcze, 1965), a później wystąpił jako: Wańka-Bieda (Komedia Pietruszki, albo Jak Pietruszka rozumu szukał, 1968), Profesor (Szkolne przygody Pimpusia Sadełko), Czarnoksiężnik (Zaklęty rumak, 1969), Święty Piotr (Jak słońce o zachodzie wschodziło, 1969), Kot Mruczysław (Klonowi bracia, 1970), Zbój Madej (Przygody Tomcia Palucha, 1970), Kupiec (Puk i król Mruk, 1973; nagroda aktorska na VI Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu), Herod (Po górach, po chmurach, 1974), Pisarz (Gdy czart nie śpi, 1977), Cesarz (Bajka o żołnierzu i śmierci, 1978), Pies detektyw (Alarm za kulisami, 1979), Znajomy (Przed zaśnięciem, 1980).
Także po przejściu na emeryturę współpracował z Tęczą i w 1989 wystąpił m.in. jako Leśny Dziad i Król (Za siedmioma górami) oraz ponownie jako Zbój Madej w Przygodach Tomcia Palucha. W tymże 1989 brał udział w występach Tęczy w ZSRR.
Był doskonałym aktorem charakterystycznym; swoje postaci, nawet te najbardziej „czarne”, jak wielokrotnie grana w różnych teatrach rola Zbója Madeja, obdarzał ciepłem i jowialnym humorem. Miał świetny kontakt z dziećmi i swobodnie panował nad widownią.
Bibliografia
Almanach 1989/90; Państwowy Teatr Lalki Tęcza w Słupsku 1946– 1976 (il.), [Słupsk 1976]; Pół wieku t. lalek w Szczecinie (il.); 60 lat Teatru Lalki Tęcza w Słupsku [2006]; Waszkiel: Dzieje 1944 –2000; Akta, T. Lalek Pleciuga Szczecin, T. Lalki Tęcza Słupsk, ZASP, www.encyklopediateatru.pl
Źródło: Słownik biograficzny teatru polskiego 1910–2000, t. III, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2017.
Zachowano konwencję bibliograficzną i część skrótów używanych w źródłowej publikacji.
