23 grudnia 1958
O Zwyrtale muzykancie w reż. Jana Wilkowskiego
Warszawa, Teatr Lalka: premiera O Zwyrtale muzykancie, czyli jak góral dostał się do nieba według Na skalnym Podhalu Kazimierza Tetmajera w reżyserii Jana Wilkowskiego, scenografii Adama Kiliana i z muzyką Krzysztofa Pendereckiego.
„Wkrótce po bukareszteńskim sukcesie [przedstawienia Guignol w tarapatach] Wilkowski z Kilianem wspięli się na lalkarskie szczyty. Ich Zwyrtała Muzykant według wielu opinii uchodzi za największe osiągnięcie inscenizacyjne polskiego teatru lalek. Zdaniem znakomitego lalkarza niemieckiego Harro Sigela – to najlepsze przedstawienie w historii lalkarstwa światowego. Odkrywało folklor góralski i jego niezwykły kształt teatralny – poprzez język opowieści, dramaturgię zdarzeń, muzyczność, aż po wyprowadzone z ludowej sztuki figuratywnej, z zamkniętych w drewnianych ramkach malowideł na szkle, lalki Adama Kiliana.
Naiwność, poetyckość i wysoki artyzm zarazem wyróżniały to przedstawienie. reprezentujące przez wiele następnych lat polski teatr lalek na najważniejszych europejskich imprezach, nie wyłączając festiwalu dei Due Mondi w Spoleto (Wlochy) czy sezonu Teatru Narodów w Paryżu. Wilkowski i jego teatr znalazł się na chwilę w centrum uwagi artystycznej Europy – pokazywane był obok Baletu XX wieku Maurice’a Béjarta, oglądany i komentowany przez dziennikarzy różnych krajów.” (Marek Waszkiel, Dzieje teatru lalek w Polsce 1945–2000, Warszawa 2012, s. 72).
Rafał Węgrzyniak, Janusz Legoń (2018)
