Autor: Diana Poskuta-Włodek
angaż
( ang., fr. engagement, niem. Engagement)
Zwyczajowe określenie (z fr. gage – gaża) każdego rodzaju zatrudnienia aktora w teatrze na okres stały lub czas określony. Angaż zobowiązuje aktora do wykonywania wszystkich etatowych obowiązków – uczestnictwa w próbach, grania w spektaklach, zastępstw.
W Polsce w XVIII i XIX w. angaż był zwykle poprzedzony debiutem na danej scenie i zależał od jego powodzenia. W niewielkich teatrach prywatnych, np. teatrach objazdowych, teatrach ogródkowych, antreprenerzy często uzależniali angaż od wykazania przez adepta znajomości ról z zakresu jego emploi. Normą był angaż bez uwzględnienia sezonu letniego, co prowadziło do konfliktów płacowych.
W okresie międzywojennym nie stosowano angażu bezterminowego, zatrudniano aktorów według zasad regulowanych przez Związek Artystów Scen Polskich (obowiązująca umowa wzorcowa, zasada kontraktu dwunastomiesięcznego). W PRL do lat 60. o angażu decydował nie tylko dyrektor, ale i odpowiednie urzędy państwowe, a niekiedy także funkcjonariusze partyjni różnego szczebla. Po 1989 o zaangażowaniu aktora decyduje dyrektor artystyczny.