Roger Vitrac
VITRAC Roger
(ur.17 listopada 1899, Puisac, Francja - zm. 22 stycznia 1952, Francja)
Poeta i dramatopisarz surrealistyczny. W 1910 roku zamieszkał w Paryżu, gdzie pod silnym wpływem symbolizmu zadebiutował jako poeta tomikiem "Okrucieństwo nocy". Potem opublikował jeszcze kilka poetyckich zbiorków: "Zachłanne okno", "Czarna fauna", "Humoreski" i "Znajomość ze śmiercią". Pasjonowało go pisarstwo Lautremonta i Alfreda Jarry. W czasie trzyletniej służby wojskowej spotkał czterech przyjaciół, z którymi wspólnie założył i redagował awangardowe czasopismo literackie "Aventure". Na jego łamach drukował swoje eksperymentatorskie jednoaktówki pisane pod wpływem głoszonej przez dadaistów nowej estetyki. W 1921 roku Vitrac poznał André Bretona i Louisa Aragona, z którymi przyjaźń odciśnie niezatarte piętno na jego twórczości. Na początku lat dwudziestych przyłączył się do ruchu surrealistów. Następnie wspólnie z Antonine Artaudem - reformatorem i odnowicielem sztuki teatru - założył w 1926 roku eksperymentalny Teatr im. Alfreda Jarry, w którym wystawił swoje najważniejsze sztuki teatralne; o kilka dziesięcioleci wyprzedził w nich teatr absurdu Eugne Ionesco. W 1927 roku Teatr im. Alfreda Jarry wystawił na scenie Théâtre de Grenelle debiutancką sztukę Vitraca "Tajemnice miłości". Rok później, 24 grudnia 1928 roku, na deskach Comédie des Champs-Élysées, odbyła się premiera jego najgłośniejszej sztuki zatytułowanej "Victor, albo dzieci u władzy". Premiera nie była sukcesem. Dopiero późniejsze realizacje stopniowo nadawały sztuce Vitraca należne jej znaczenie. W 1946 roku sztukę wystawiono w paryskim Théâtre Agnes-Capri. W 1950 roku Robert Blanchon wyreżyserował ją w Lyonie. Największym sukcesem była inscenizacja z 1962 roku, którą przygotował Jean Anouilh.
Po zamknięciu Teatru im. Alfreda Jarry Vitrac współpracował z Charlesem Dullinem, który w 1936 roku w swoim "Atelier" wystawił jego komedię "Tandeciarz" z udziałem popularnego komika Georgiusa. Vitrac jest ponadto autorem takich sztuk jak: "Panny z pełnego morza" (grana w Théâtre de l`Oeuvre w 1938 roku), "Wilkołak" (wystawiony w 1939 roku przez Raymonda Rouleau w Teatrze Noctambiles), "Uliczny sprzedawca" czy "Szabla mego ojca" (grana w 1950 roku w Théâtre de Paris). Dramaty zebrane Vitraca opublikowało wydawnictwo Gallimard. Jeden z krytyków powiedział o twóczości Vitraca, że "próbuje pomieścić w teatrze to wszystko, co tradycja z niego ruguje". Interesował się także filmem; opracował scenariusz na podstawie powieści Pierre'a Benoit "Bethsabée".
